Ποιά είναι τα αίτια που τις προκαλούν;
Η ακριβής αιτιολογία των δυο αυτών νόσων παραμένει άγνωστη. Η κρατούσα πάντως άποψη είναι η χρόνια φλεγμονή συνδέεται με μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικής προδιαθέσεως και αρκετών παραγόντων του περιβάλλοντος.
Προσφάτως, βρέθηκαν αρκετές θέσεις στο ανθρώπινο γονιδίωμα (χρωμοσώματα) που προδιαθέτουν στην εμφάνιση των νόσων, αλλά που μόνα τους δεν είναι δυνατόν να τις προκαλέσουν. Γι’αυτό χρειάζεται και η επίδραση διαφόρων παραγόντων όπως οι ιοί ή βακτήρια, ο καπνός, η λήψη αντιρρευματικών φαρμάκων, η προσθήκη συντηρητικών στις τροφές, η αλλαγή στις διαιτητικές συνήθειες, ενδεχομένως το stress και η μείωση, για άγνωστους λόγους, του αμυντικού συστήματος του οργανισμού. Ο ρόλος των ψυχολογικών παραγόντων είναι αμφίβολος αλλά πιθανότατα είναι ένας παράγων για την οξεία υποτροπή εγκατεστημένης νόσου. Εμφάνιση. Είναι κατεξοχήν πάθηση των νέων με κορύφωση στην εμφάνιση στην τρίτη και τέταρτη δεκαετία ζωής και μια δεύτερη κορύφωση κατά την όγδοη δεκαετία της ζωής. Η αιτία είναι άγνωστη, αλλά γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο με το 10 τοις εκατό των ασθενών να έχει στενό συγγενή με την νόσο. Η δίαιτα έχει ενοχοποιηθεί, ιδιαίτερα η ζάχαρη, αλλά σε μελέτη στην οποία δόθηκε δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες χωρίς ζάχαρη δεν κατέληξε σε κανένα πειστικό όφελος στην θεραπεία των ασθενών (Ritchie et al 1987). Περισσότερο πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες αποτελούν τα βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί.Συμπτώματα.
Μολονότι τα περισσότερα συμπτώματα είναι κοινά στις δυο νόσους υπάρχουν βασικές διαφορές στην βαρύτητα και την ποικιλία της εμφάνισης τους, πράγμα που οφείλεται στη διαφορετική έκταση και την τοπογραφία της προσβολής του πεπτικού συστήματος. Η ελκώδης κολίτις προσβάλει τον βλεννογόνο του παχέος εντέρου σε διαφορετική έκταση. Στους μισούς περίπου αρρώστους εντοπίζεται στην ορθοσιγμοειδική περιοχή, στο 30 τοις εκατό εκτείνεται μέχρι την αριστερή κολική καμπή και στο υπόλοιπο 20 τοις εκατό καταλαμβάνει και το εγκάρσιο ή ολόκληρο το παχύ έντερο. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η νόσος παραμένει εντοπισμένη στην έκταση της αρχικής προσβολής, όμως σε κάποια αναλογία επεκτείνεται κεντρικότερα με την πάροδο του χρόνου. Η πορεία της χαρακτηρίζεται από εξάρσεις που εναλλάσσονται με περιόδους υφέσεων. Μια άλλη μορφή της νόσου που ονομάζεται κεραυνοβόλος, χαρακτηρίζεται από βαριά κλινική εικόνα με υψηλό πυρετό. Οι άρρωστοι αυτοί μπορούν να καταλήξουν σε τοξικό μεγάκολο το οποίο χαρακτηρίζεται από διάταση τμήματος ή ολόκληρου του παχέος εντέρου λόγω επεκτάσεως της φλεγμονής σε όλο το πάχος του τοιχώματος του εντέρου, και έχουν άμεση ανάγκη εισαγωγής σε νοσοκομείο. Η νόσος Crohn σε αντίθεση με την ελκώδη κολίτιδα που εντοπίζεται μόνο στο παχύ έντερο μπορεί να προσβάλει ολόκληρο τον πεπτικό σωλήνα από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Οι τρεις κύριες ανατομικές θέσεις εντοπίσεως της νόσου αφορούν στο λεπτό έντερο (30 τοις εκατό), στο λεπτό και παχύ έντερο συγχρόνως (30 έως 40 τοις εκατό) και τέλος το παχύ έντερο μόνο (20 έως 30 τοις εκατό). Ένα άλλο σημαντικό γνώρισμα της νόσου είναι το βάθος διηθήσεως της φλεγμονώδους διεργασίας στο εντερικό τοίχωμα. Η νόσος του Crohn σε αντίθεση με την ελκώδη κολίτιδα που προσβάλει μόνο τον βλεννογόνο, εκτείνεται σε όλες τις στιβάδες του εντερικού τοιχώματος. Η ποικιλία των κλινικών εκδηλώσεων της νόσου είναι πολύ μεγάλη. Και στις δυο νόσους εμφανίζονται γενικά συμπτώματα όπως κόπωση, καταβολή, ανορεξία και μερικές φορές πυρετός. Τα συμπτώματα από το έντερο περιλαμβάνουν βλεννοαιματηρές (συνήθως διαρροϊκές) κενώσεις, που μπορούν να συνοδεύονται από τεινεσμό (επίμονη και επαναλαμβανόμενη τάση για αφόδευση), κολικοειδή κοιλιακό πόνο. Κάποιοι εμφανίζουν ναυτία ή κάνουν εμετό. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα από άλλα όργανα του σώματος όπως άφθες (μικρές λευκές πληγές) του στόματος, αρθρίτιδα (διόγκωση και πόνος στις αρθρώσεις), ερύθημα και γαγγραινώδεις πυόδερμα (προσβολή του δέρματος), ιριδοκυκλίτιδα (φλεγμονή των οφθαλμών), ηπατοπάθεια (προσβολή του ήπατος), οστεοπόρωση (προσβολή των οστών) και κυψελίτιδα ή ίνωση (προσβολή των πνευμόνων). Υπάρχουν και συμπτώματα που οφείλονται στις επιπλοκές των δυο νόσων. Η χαμηλή απορροφητικότητα βιταμινών και ιχνοστοιχείων οδηγεί σε δυσχέρεια της νυχτερινής όρασης, κώφωση, αγευσία, ευαισθησία στις λοιμώξεις, τριχόπτωση, στειρότητα (στους άνδρες), απώλεια διάθεσης για sex (και στα δυο φύλα) μείωση ανάπτυξης (στα παιδιά), αναιμία (απώλεια σιδήρου ή δυσαπορρόφηση στη Β12 ή στο φυλλικό οξύ), δερματοπάθειες, χολολιθίαση (δυσαπορρόφηση χολικών αλάτων) και νεφρολιθίαση (δυσαπορρόφηση οξαλικού οξέως). Η ελκώδης κολίτις, η οποία προσβάλει μόνο το παχύ έντερο, στην οξεία φάση χαρακτηρίζεται από τοπικές βλεννοαιματηρές διάρροιες των οποίων η βαρύτητα εξαρτάται από την σοβαρότητα της νόσου αλλά και από την έκταση της. Εάν ολόκληρο το παχύ έντερο είναι προσβεβλημένο η διάρροια μπορεί να είναι πολύ σοβαρή. Εάν πάσχουν μόνο τελικά τμήματα (σιγμοειδές και το ορθό) τα κόπρανα μπορεί να είναι πιο σχηματισμένα και να έχουν πρόσμιξη αίματος ή βλέννης. Σε περιπτώσεις όπου μικρό τμήμα του εντέρου πάσχει (ορθίτις ή πρωκτίτις) τα γενικά συμπτώματα λείπουν εντελώς. Η νόσος του Crohn στην αρχική της φάσης μπορεί να εμφανιστεί με λίγα συμπτώματα και, σε περιπτώσεις όπου δεν πάσχει το παχύ έντερο ή το τελικό τμήμα του λεπτού (ειλεός) μπορεί να μην έχει ούτε διάρροια. Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζεται με άτυπο κοιλιακό πόνο που υποδύεται σκωληκοειδίτιδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια: