Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου (irritable bowel syndrome) είναι μία χρόνια πάθηση, η οποία εμφανίζεται με διαταραχές στη λειτουργία του εντέρου. Σύγχρονες έρευνες αποκαλύπτουν ότι το σύνδρομο «προτιμά» τις γυναίκες σε ποσοστό διπλάσιο από τους άντρες, ενώ πλήττει το 8%-17% του γενικού πληθυσμού.
Εκτός από οργανικούς παράγοντες, όπως είναι οι διαταραχές στα νεύρα και τους μυς του εντέρου, ενδιαφέρον αποτελεί η σημαντική συνεισφορά της ψυχολογίας του ασθενούς στον μηχανισμό διατήρησης του συνδρόμου.
Ενώ οι ψυχολογικοί παράγοντες δεν θεωρούνται παθογενετικοί, ωστόσο μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην πυροδότηση των συμπτωμάτων και στις εναλλαγές της έντασής τους.
Το 51% των ασθενών αναφέρει ότι βίωσε ένα σημαντικό στρεσογόνο γεγονός πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων και αντιμετωπίζει επίσης συννοσηρά ψυχιατρικά συμπτώματα, κυρίως κατάθλιψης, κρίσεων πανικού, γενικευμένου άγχους, κοινωνικής φοβίας και αγοραφοβίας.
Ενδιαφέρον αποτελεί η ασυνήθιστα αυξημένη επίγνωση της λειτουργίας του εντέρου στους ανθρώπους που πάσχουν από το σύνδρομο. Το στρες αυξάνει την αντιληπτικότητα αυτή, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε πραγματικές αλλαγές στη λειτουργία του εντέρου. Κατόπιν, ο ασθενής αναπτύσσει μία σειρά μη προσαρμοστικών σκέψεων και συμπεριφορών προκειμένου να διαχειριστεί το πρόβλημα, όπως είναι:
- Οι καταστροφικές σκέψεις και ερμηνείες αναφορικά με τα συμπτώματά του, όπως «θα γίνω ρεζίλι», «δεν έχω τον έλεγχο του εαυτού μου», «είμαι αδύναμος», «αν δεν είμαι κοντά σε τουαλέτα τότε δεν μπορώ να καταφέρω να αντεπεξέλθω σε μία κατάσταση».
- Η συστηματική αποφυγή χώρων και καταστάσεων που τον αγχώνουν ή τον φοβίζουν ότι θα παρουσιάσει ένα ανεξέλεγκτο επεισόδιο δυσλειτουργίας τους εντέρου ή αυξημένου πόνου.
- Η κατάχρηση καθαρτικών, αντισπασμωδικών ή αγχολυτικών για την «εκ προοιμίου» αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων, η οποία απορρέει από ένα προσδοκητικό άγχος ότι «κάτι θα συμβεί».
- Ο περιορισμός δραστηριοτήτων, λόγω του φόβου ότι δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει μία ντροπιαστική για τον ίδιο στιγμή (π.χ. φόβος μίας απρόβλεπτης ακράτειας).
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πόσο εύκολα ο ασθενής μπορεί να εγκλωβιστεί σε έναν ατέρμονο φαύλο κύκλο, όπου οι φόβοι και η μη βοηθητικές συμπεριφορές επιδεινώνουν τα κλινικά συμπτώματα, τα οποία με τη σειρά τους επιτείνουν έναν δυσπροσαρμοστικό τρόπο ζωής, ο οποίος συχνά οδηγεί σε αίσθημα αδιεξόδου.
Η κατάθλιψη, το χρόνιο άγχος, η συρρίκνωση της ποιότητας της ζωής, τα έντονα συναισθήματα ντροπής και η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι μερικές από τις χρόνιες συνέπειες που μπορεί ο ασθενής να αντιμετωπίζει.
Κρίνεται λοιπόν απαραίτητη η ψυχοθεραπευτική υποστήριξη των ασθενών για τη διαχείριση των συνοδών ψυχολογικών συμπτωμάτων του προβλήματος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου τα αγχώδη ή καταθλιπτικά συμπτώματα παρεμβαίνουν σημαντικά στην καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου, η αντικαταθλιπτική/ αγχολυτική αγωγή (πάντα φυσικά υπό την αυστηρή παρακολούθηση ψυχιάτρου) μπορεί να αποφέρει σημαντικά θεραπευτικά οφέλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια: