Η μεγάλη κατανάλωση αντιβιοτικών στα παιδιά και στους ενήλικες έχει ως αποτέλεσμα την επικράτηση μικροβίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά που αντικαθιστούν τα ευαίσθητα στις φυσιολογικές μας χλωρίδες, δηλαδή στο στόμα, τον εντερικό σωλήνα, τον κόλπο, την ουρήθρα και το δέρμα.
Η δημιουργία μικροβίων που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά δεν αφορά μόνο τα άτομα που λαμβάνουν αντιβιοτικά αλλά και το περιβάλλον τους.
Με ποιον τρόπο τα μικρόβια γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά;
Στο φυσικό περιβάλλον ορισμένα μικρόβια έχουν έτσι διαμορφωθεί ώστε να μπορούν να επιζήσουν παρουσία των αντιβιοτικών. Λέμε τότε ότι τα μικρόβια έχουν αποκτήσει αντοχή.
Η αντοχή σε ένα αντιβιοτικό είναι ένας μηχανισμός που το μικρόβιο βάζει σε εφαρμογή για να μπορέσει να εξουδετερώσει τη δράση ενός αντιβιοτικού που βρίσκεται στον ίδιο περιβάλλον με αυτό.
Ο μηχανισμός αντοχής μπορεί να μεταφέρεται αδιάκοπα από το ένα μικρόβιο στο άλλο, τόσο στα παθογόνα μικρόβια, όσο και στα συμβιωτικά μικρόβια.
Συμβιωτικά λέμε τα μικρόβια που ζουν φυσιολογικά μαζί μας και αποικίζουν το δέρμα και τους βλεννογόνους μας, αποτελούν δε τη λεγόμενη «φυσιολογική χλωρίδα» μας: Δεκάκις τρισεκατομμύρια μικρόβια υπάρχουν στο δέρμα, στη μύτη, στο στόμα, στο έντερο, τον κόλπο, την ουρήθρα, τα οποία ζουν αρμονικά μαζί μας, χωρίς να μας δημιουργούν πρόβλημα.
Παθογόνα, λέμε κάποια άλλα μικρόβια που υπάρχουν στο φυσικό περιβάλλον αλλά μπορούν, όταν έρθουν σε επαφή μαζί μας και κάτω από ορισμένες προϋπόθεσεις (όπως το να εισβάλουν σε μεγάλο αριθμό ή η άμυνα του οργανισμού μας να είναι εξασθενημένη), να μας προκαλέσουν λοιμώξεις ποικίλης βαρύτητας.
Το πρόβλημα με τα αντιβιοτικά είναι ότι δεν κάνουν διάκριση ανάμεσα στα παθογόνα μικρόβια που είναι βλαβερά και στα συμβιωτικά μικρόβια που ζουν αρμονικά μαζί μας, τα σκοτώνουν όλα!. Έτσι τις θέσεις των συμβιωτικών μικροβίων καταλαμβάνουν παθογόνα μικρόβια, πολλά από τα οποία είναι ανθεκτικά στο αντιβιοτικό που χορηγείται, ενώ πολλά από τα συμβιωτικά μικρόβια κατορθώνουν να επιζούν με το να γίνουν ανθεκτικά στο αντιβιοτικό που παίρνουμε. Αποτέλεσμα; Και τα παιδιά και οι ενήλικες αποικίζονται με αυτόν τον τρόπο με ανθεκτικά μικρόβια που με την καθημερινή δραστηριότητα (χειραψία, ασπασμός, εργασία με χέρια, κοκ) διασπείρονται σε άλλους ανθρώπους, οι οποίοι, με τη σειρά τους αποκτούν ανθεκτικά μικρόβια στη φυσιολογική τους χλωρίδα κι ας μην έχουν κάνει οι ίδιοι χρήση αντιβιοτικών!. Το φαινόμενο δηλαδή της αντοχής στα αντιβιοτικά είναι μια αλυσιδωτή αντίδραση που αφορά στην πραγματικότητα πολύ περισσότερους ανθρώπους από ότι φαίνεται.
Γιατί τα ανθεκτικά μικρόβια γίνονται και πιο πολλά;
Το αναφέραμε παραπάνω: τα ανθρώπινα όντα ανταλλάσσουν καθημερινά τα μικρόβια που κουβαλάνε. Άρα, όσο πιο συχνά και όσο περισσότερα άτομα λαμβάνουν τακτικά αντιβιοτικά, τόσο μεγαλύτερη είναι και η διασπορά ανθεκτικών μικρόβιων: Τα μικρόβια είναι αρκετά έξυπνα ώστε να φτιάχνουν μηχανισμούς άμυνας στα αντιβιοτικά που τους δίνουμε για να τα σκοτώσουμε.
Η χρήση των αντιβιοτικών στη ζωοτροφία δεν ευθύνεται παρά μόνο για περιορισμένης έκτασης προβλήματα αντοχής που αφορούν ανθρώπους.
Συνεπώς, η άσκοπη χρήση των αντιβιοτικών στον άνθρωπο ευνοεί την εξάπλωση των ανθεκτικών μικρόβιων.
Τι μπορούμε να κάνουμε;Αν σταματήσουμε την άσκοπη κατανάλωση αντιβιοτικών, τότε, προοδευτικά τα μικρόβια μας (συμβιωτικά και παθογόνα) θα ξαναγίνουν ευαίσθητα στα αντιβιοτικά. Είναι απλό: τα μικρόβια όταν σταματούν να «απειλούνται» από τα αντιβιοτικά, προοδευτικά παύουν να χρησιμοποιούν τους μηχανισμούς που διαθέτουν για να αμύνονται στα αντιβιοτικά. Αφού δεν θα υπάρχουν στο περιβάλλον του μικροβίου αντιβιοτικά, οι μηχανισμοί αντοχής είναι άχρηστοι, το μικρόβιο τους αποβάλλει και σταδιακά, ξαναγίνεται ευαίσθητο στα αντιβιοτικά.
Τόσο απλά!
Είναι προτιμότερο λοιπόν, όταν αντιμετωπίζουμε σοβαρές μικροβιακές λοιμώξεις όπως π.χ. πνευμονία και ουρολοιμώξεις, αυτές να οφείλονται σε ευαίσθητα μικρόβια τα οποία τα αντιβιοτικά να μπορούν να σκοτώσουν.
Γι αυτό:
Τα αντιβιοτικά είναι πολύτιμα. Πρέπει να τα διαφυλάξουμε
Πώς;
Η λύση του προβλήματος δεν βρίσκεται στην ανακάλυψη νέων αντιβιοτικών, αφού αν και αυτά χρησιμοποιηθούν λανθασμένα, πολύ γρήγορα θα χάσουν την αποτελεσματικότητά τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια: