ΜΕΝΟΥ

Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2022

Η διατροφή και η σημασία της για τις χρόνιες παθήσεις



Εκατοντάδες χρόνια πριν οι χρόνιες παθήσεις σπάνιζαν. Στις αρχές του 20ου αιώνα 10 στα 100 πάσχοντα άτομα υπέφεραν από χρόνια πάθηση. Σήμερα το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 80%!

Η ιδέα της σύνδεσης της υγείας με το συμβατικό φάρμακο ανάγεται στον 20ο αιώνα και τη χρυσή εποχή της φαρμακοβιομηχανίας. Γιατροί και εγχειρίδια ασχολούνται με τα προβλήματα υγείας του ανθρώπου και όχι με τον ίδιο τον άνθρωπο. Όλοι μιλάμε για την ασθένεια ενώ θα έπρεπε να δώσουμε έμφαση στη διατήρηση της υγείας.

Οι φυσικές θεραπείες, αν και θεωρούνται τάσεις του μέλλοντος, είναι στην πραγματικότητα πολύ παλαιότερες από τα αντιβιοτικά. Η βοτανοθεραπεία και η Αγιουρβέδα, η παραδοσιακή ιατρική της Ινδίας, χρονολογούν 5000 χρόνια. Οι θεραπευτές της Αγιουρβέδα όριζαν αγωγή σύμφωνα με τον τύπο νου-σώματος γιατί πίστευαν ότι η ίαση εξαρτάται από την ισορροπία σωματικών, νοητικών και συναισθηματικών επιρροών. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τις θεραπευτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων. Στην αρχαία Ελλάδα εφάρμοζαν τη φυτοθεραπεία και την υδροθεραπεία, ενώ η ομοιοπαθητική υπάρχει σχεδόν 250 χρόνια.

Τι είναι όμως η ασθένεια; Η ασθένεια είναι δυσαρμονία που πηγάζει από τρία πράγματα, τη νοοτροπία, τη διατροφή και τον τρόπο ζωής μας.

Η νοοτροπία εκφράζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε (θετικά ή αρνητικά) και επιδρά σε σωματικές λειτουργίες μας μέσω νευροπεπτιδίων. Πεποιθήσεις που περιορίζουν τα θέλω μας αποτελούν αίτιο νόσησης. Παραδείγματος χάριν η επίκριση, η ζήλια, ο εγωισμός είναι αρνητικά συναισθήματα, τα οποία όταν βιώνονται παρατεταμένα διαταράσσουν το ενδοκρινικό, το αμυντικό μας σύστημα και γενικότερα την ισορροπία του οργανισμού.

Η σωστή διατροφή επηρεάζει άμεσα τη φυσική μας κατάσταση αλλά και τον ψυχισμό μας. Τα σωστά μόρια τροφής δομούν σωστά κύτταρα. Ο άνθρωπος ζει και υπάρχει ως αποτέλεσμα της πρόσληψης ενέργειας από το περιβάλλον με τη μορφή τροφής, νερού, οξυγόνου, εμπειριών.

Ο τρόπος ζωής εμπεριέχει την έκθεση ή μη σε ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, καυσαέρια, αιθαλομίχλη, συγκέντρωση ραδονίου (sick building syndrome, αμαλγάματα), κάπνισμα, θορύβους, γεωπάθεια, κλιματισμό, αλλά και τη σχέση μας με τη μητέρα γη και τη σωματική άσκηση.

Πώς όμως οδηγούμαστε στη χρονιότητα της ασθένειας; Ο διαπρεπής γιατρός Henry Liedlahr παρατήρησε πως οι περισσότερες χρόνιες παθήσεις οφείλονται σε καταστολή των οξείων παθήσεων με τοξικά φάρμακα. Σύμφωνα με τον Reckeweg (1976) η αντίδραση του οργανισμού ενάντια στα δηλητήρια που τον απειλούν είναι κατανεμημένη στις παρακάτω κλιμακωτές φάσεις:

1.Εκκριτική φάση (ιδρώτας, απολέπιση, κόπρανα, ούρα)

2.Φλεγμονώδης φάση (πυρετός, οξεία βρογχίτιδα, αμυγδαλίτιδα)

3.Συσσωρευτική φάση (αρτηριοσκλήρυνση)

4.Διαποτιστική φάση (ημικρανία)

5.Εκφυλιστική φάση (αρθροπάθεια)

6.Φάση εξαλλαγής (καταστροφή του κυττάρου)

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες στην κρίση τοξίκωσης ο οργανισμός επιστρατεύει όλες του τις δυνάμεις ώστε να αυτόϊαθεί. Κατά την αντιδραστική, οξεία φάση αισθανόμαστε αδύναμοι. Όταν όμως ξεκουραστούμε, απομακρυνθούμε από τον στρεσογόνο παράγοντα, φροντίσουμε τη διατροφή μας, η σωματική δύναμη και η ευδιαθεσία επιστρέφουν. Αν όμως δεν εξαλείψουμε τους παράγοντες της τοξίνωσης ή τους καταπιέσουμε τότε έχουμε νέα κρίση. Οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι τοξίκωσης είναι μια χρόνια πάθηση.

Ας αναλύσουμε μερικά σχετικά παραδείγματα, ξεκινώντας από αυτό του  πόνου-παυσίπονων. Ο πόνος είναι φυσική αντίδραση και υποδηλώνει τοξίνωση, συμφόριση, αφυδάτωση και υποσιτισμό των ιστών. Οφείλεται στις ισταμίνες που εκκρίνει ο οργανισμός. Οι ισταμίνες καταλαμβάνουν τους αλγοϋποδοχείς της συμφορημένης περιοχής και βοηθούν στην απομάκρυνση των τοξικών ουσιών. Ακόμη οι ισταμίνες παίζουν ρόλο στη ρύθμιση και κατανομή των υγρών στους ιστούς. Όταν καταναλώνουμε παυσίπονα τη θέση της ισταμίνης την καταλαμβάνουν τα παυσίπονα, οι τοξίνες δεν απομακρύνονται και έχουμε τοξίκωση και αφυδάτωση. Αντικαθιστούμε λοιπόν τα παυσίπονα με εναλλακτικές λύσεις για τη διαχείριση του πόνου, χωρίς να παρακωλύονται οι μηχανισμοί αυτοάμυνας (boswellia serrata, βρωμελαϊνη, MSM, SAM, ginger, αρπαγόφυτο).

«Δώσε μου τη δύναμη να προκαλέσω έναν πυρετό και θα θεραπεύσω όλες τις ασθένειες» Παράκελσος (540-480 π.Χ). Ας εξετάσουμε τώρα το παράδειγμα πυρετός-αντιπυρετικό. Το αντιπυρετικό μπλοκάρει ένα σύμπτωμα χωρίς να επιδρά θετικά στην ασθένεια και εμπεριέχει τον κίνδυνο μετατροπής σε χρονιότητα. Ο πυρετός παρεμποδιζει την ανάπτυξη των περισσοτέρων μικροοργανισμών ενώ η χρήση αντιπυρετικών καταστέλλει τη δράση των μακροφάγων, τις ανοσοσφαιρίνες και τη δράση των καταβολικών ενζύμων.

Ο Ιπποκράτης είπε: «το έντερο είναι η σπηλιά του θανάτου. Από αυτό καταλαβαίνουμε πως η υγεία του πεπτικού συστήματος παίζει σπουδαίο ρόλο στη διατήρηση της υγείας μας. Η ισορροπία των φιλικών-παθογόνων μικροοργανισμών είναι ουσιαστική. Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων και ιδιαίτερα της candida, που αποτελεί τη μάστιγα του αιώνα. Τα αντιβιοτικά και η κακή διατροφή καταστρέφουν τις εντερικές λάχνες, ευνοούν τις φλεγμονές και επιτρέπουν πρωτεϊνικά μεγαμόρια να εισέρχονατι στην κυκλοφορία του αίματος και να προξενούν διέγερση του ανοσοποιητικού. Η συνεχής δε διέγερση του ανοσοποιητικού οδηγεί σε χρονιότητα.

Η στρατηγική για τη διατήρηση της υγείας μας και την αποφυγή της χρονιότητας είναι:

1.αποτοξίνωση.

2.σωστή διατροφή (ορθομοριακή)

3.χορήγηση ενζύμων

4.αλκαλική διατροφή και ρύθμιση του ph του αίματος

5.καθαρισμός της matrix

6.λήψη ειδικών συμπληρωμάτων διατροφής

7.ενυδάτωση

8.άσκηση

9.μη έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, καυσαέρια, αιθαλομίχλη, θορύβους, γεωπάθεια, κλιματισμό, αποφυγή καπνίσματος

10.βοτανοθεραπεία

11.αγάπη και συμπόνια για τον εαυτό μας

Ας αναλύσουμε λίγο περισσότερο τα επιμέρους σκέλη της παραπάνω στρατηγικής.

1) αποτοξίνωση: Ο Λέο Τολστόι είπε κάποτε «είναι αστείο πως οι άνθρωποι καπνίζουν, πίνουν, παρατρώνε, τεμπελιάζουν, κάνουν τη νύχτα μέρα και παρόλα αυτά περιμένουν από τον γιατρό τους να τους διατηρεί υγειείς». Βρισκόμαστε σε μια περίοδο οικολογικής και πνευματικής κρίσης και περιμένουμε από γιατρούς και θεραπευτές να μας κρατήσουν σε υγεία χωρίς προσπάθεια από την πλευρά μας. Ζούμε σε μια εποχή υπερβολής και σε μια κουλτούρα πως υπάρχει ένα χάπι για κάθε ασθένεια. Αγνοούμε πως η ασθένεια είναι μια ευλογία Θεού που σκοπό έχει να μας αφυπνίσει. Η πραγματική θεραπεία όμως είναι η αποτοξίνωση, που απομακρύνει όλες εκείνες τις ουσίες που αθροίζονται και κάνουν τον οργανισμό μας να χάνει την ομοιόστασή του, δηλαδή την αρμονική λειτουργία του.

Αυτό που βοηθά την αποτοξίνωση είναι σωστή διατροφή (π.χ αποφυγή γαλακτοκομικών προϊόντων αγελάδος, ζάχαρης, κατανάλωση βιολογικών προϊοντων), ζεστά λουτρά, νερό με άργιλο, ανθοϊάματα, θετικά συναισθήματα, βούρτσισμα του σώματος, καθαρισμός εντέρου, αποκατάσταση της χλωρίδας του εντέρου με προβιοτικά, λήψη ενζύμων για προστασία του γαστρεντερικού, λήψη αποτοξινωτικών προϊόντων για συκώτι-νεφρούς, καθαρισμός του μεσεγχύματος.

2) σωστές τροφές που βοηθούν στη διατήρηση της υγείας μας είναι όσες παρέχουν υψηλής ποιότητας ενέργεια και συνυπάρχουν με πολλά ορθά μόρια, σύνθετους υδατάνθρακες και φυτικές ίνες. Βασικό βήμα στη διατήρηση της υγείας μας είναι ο περιορισμός της κατανάλωσης ζωικών προϊοντων, που οδηγούν σε οξείδωση του οργανισμού και όξινο ph, και η κατανάλωση βιοαναγεννητικών τροφών, που μας προσφέρει το φυτικό βασίλειο.

Καλό επίσης είναι να γνωρίζουμε ότι γαλακτοκομικά προϊοντα αγελάδος, το άσπρο αλεύρι και τα παράγωγά του καθώς και η ζάχαρη πρέπει να αποφεύγονται. Συγκεκριμένα τα γαλακτοκομικά προϊόντα της αγελάδος θεωρούνται η υπ’ αριθμόν ένα αλεργιογόνος τροφή. Το γάλα αγελάδος είναι δύσπεπτο για τον άνθρωπο, φθείρει το πεπτικό σύστημα, διεγείρει το ανοσοποιητικό και προκαλεί χρόνιες φλεγμονές και αλεργίες. Το λευκό αλεύρι και τα παράγωγά του περιέχουν γλουτένη και είναι υπεύθυνα για ανισορροπία του σακχάρου, παχυσαρκία και χρόνιες φλεγμονές (κοιλιοκάκη).

Η δε ζάχαρη αποκαλείται λευκός θάνατος και θεωρείται ενεργειακή βόμβα, διότι δίνει μη ελεγχόμενη ενέργεια και οδηγεί στην οξείδωση του οργανισμού. Τέλος όλοι γνωρίζουν πως η πολυφαγία αποτελεί αιτία πολλών χρόνιων παθήσεων. Χαρακτηριστικά, σε έναν αιγυπτιακό πάπυρο είναι αποτυπωμένη η ακόλουθη ρήση: «Οι περισσότεροι άνθρωποι τρώνε πολύ! Το ¼ αυτής της τροφής είναι για τους ίδιους και τα ¾ είναι για τους γιατρούς».

Κάτι άλλο που μπορεί να βοηθήσει σε μια χρόνια πάθηση είναι η μείωση της κατανάλωσης διεγερτικών ουσιών. Ο καφές, το μαύρο τσάι, τα τονωτικά αναψυκτικά με καφεΐνη είναι νευροτοξικά. Όταν πίνουμε ένα φλυτζάνι καφέ έχουμε διέγερση σαν αποτέλεσμα της ανοσοαπόκρισης. Τα διεγερτικά ροφήματα δεν έχουν δική τους ενέργεια. Από πού προέρχεται λοιπόν η τόνωση; Προφανώς από τον ίδιο τον οργανισμό που σταδιακά οδηγείται σε απώλεια ενέργειας και πτώση της άμυνας. Αντικαθιστούμε λοιπόν τα διεγερτικά ροφήματα με υπέροχα ροφήματα βοτάνων όπως φασκόμηλο, τσάι του βουνού, φλαμούρι.

3) ένζυμα: κάθε οργανισμός διαθέτει ένα συγκεκριμένο απόθεμα σε ένζυμα. Ο Δρ. Edward Howell αναφέρει: «η διάρκεια της ζωής ενός οργανισμού είναι αντιστρόφως ανάλογη με την κατανάλωση του αποθέματος του οργανισμού σε ένζυμα». Η έλλειψη ενζύμων οδηγεί σε ατελή καταβολισμό της τροφής με αποτέλεσμα άπεπτα μεγαμόρια να περνούν στον εντερικό σωλήνα και να δημιουργούν χρόνιες φλεγμονές. Συνεπώς η πρόσληψη διατροφικών ενζύμων μπορούμε να πούμε ότι βελτιώνει την υγεία και παρατείνει τη ζωή.

4) ph αίματος: σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της υγείας παίζει το ph του αίματος, το οποίο ιδανικά πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 6.8-7.2. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει αυξήσει τις μερίδες όξινων τροφίμων όπως κρέας, αυγά, ζάχαρη, γαλακτοκομικά. Αυτό έχει σα συνέπεια την οξίνιση του αίματος και την αύξηση των φλεγμονών. Θα βοηθούσε αν αντικαθιστούσαμε μερίδες όξινων τροφίμων με όσπρια (ρεβύθια, φάβα, φακές, φασόλια), λαχανικά (κολοκυθάκια, κουνουπίδι, χόρτα, μπρόκολο, πράσο, αβοκάντο), φρούτα ( ανανάς, αχλάδι, βερίκοκο, δαμάσκηνο, καρπούζι, κεράσι, λεμόνι), ξηρούς καρπούς (αμύγδαλο, καρύδι, φουντούκι, ταχίνι).

5) καθαρισμός της matrix με λεμφική παροχέτευση, σάουνα και χορήγηση ομοιοπαθητικών- βιολογικών σκευασμάτων.

6) ειδικά συμπληρώματα διατροφής: σε όλες τις χρόνιες τοξικές επιβαρύνσεις σπουδαίο ρόλο παίζουν τα αναντικατάστατα αμινοξέα, τα αναγκαία λιπαρά οξέα, τα μεταλλικά στοιχεία, τα ιχνοστοιχεία και οι βιταμίνες. Όλα σχεδόν τα ψυχοσωματικά συμπτώματα οφείλονται σε χρόνιες ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων, βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων. Αυτό συμβαίνει διότι η σύγχρονη διατροφή είναι απογυμνωμένη από πολλά θρεπτικά στοιχεία και επιβαρυμένη με τοξικά χημικά πρόσθετα. Ο Richard Anderson, επικεφαλής του εργαστηρίου θρεπτικών αναγκών του κέντρου έρευνας ανθρώπινης διατροφής του Merryland λέει: «αν δεν καταναλώνεις 4.000-5.000 θερμίδες υγιεινών τροφών την ημέρα, ποσότητα υπερδιπλάσια αυτής που παίρνει ο μέσος Αμερικανός, δεν παίρνεις σήμερα ούτε καν τις συνιστώμενες δόσεις πολλών ιχνοστοιχείων

Στο εμπόριο υπάρχουν πολλά καλά και αξιόπιστα συμπληρώματα, ηλεγμένα για την αποτελεσματικότητά τους. Ο σκοπός των συμπληρωμάτων μέσα από τη διαδικασία της κυτταρικής αποτοξίνωσης και θρέψης είναι πρώτον να επαναφέρει την ισορροπία του οργανισμού, αποκαθιστώντας βιοχημικές δυσλειτουργίες που εσφαλμένα αποκαλούνται παθήσεις, και δεύτερον να διατηρήσει αυτή την ισορροπία σε συνδυασμό με τη διατροφή, τις αλλαγές στη νοοτροπία και τον τρόπο ζωής.

Σημαντική όμως είναι η βοήθεια των συμπληρωμάτων διατροφής και στην ήπια εξέλιξη χρόνιων παθήσεων. Παραδείγματος χάριν στην αρθρίτιδα η χορήγηση υαλουρονικού οξέος αυξάνει την ελαστικότητα του υγρού των αρθρώσεων και ελαττώνει την τριβή του αρθρικού χόνδρου. Το κολλαγόνο δημιουργεί ουσία στήριξης στον αρθρικό χόνδρο. Η γλουκοζαμίνη (γλυκόζη και αμινοξύ γλουταμίνη) σταματάει τις εκφυλιστικές διαδικασίες και βελτιώνει την ποιότητα του χόνδρου. Η χονδροϊτίνη δεσμεύει νερό και αυτό χρησιμοποιείται για να απορροφά τους κραδασμούς. Επίσης μεταφέρει θρεπτικές ουσίες στο χόνδρο, ο οποίος στερείται αιμοφόρων αγγείων. Το MSM (θειούχος ένωση) παίζει σημαντικό ρόλο στη δομή του κυτταρικού τοιχώματος και βοηθάει στις φλεγμονές. Η l-methionine συμμετέχει στο σχηματισμό γλουταθειόνης και same (s- αδενοσυλμεθιονίνη), που βοηθούν στις αρθρίτιδες. Το μαγγάνιο είναι σημαντικό συστατικό των ενζυμικών συστημάτων, που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό υδατανθράκων και πρωτεϊνών και βοηθούν στην επιδιόρθωση των χόνδρων. Τέλος το σελήνιο είναι συστατικό του ενζύμου glutathionperoxidase, ενός από τα πιο ουσιαστικά αντιοξειδωτικά του οργανισμού που αποτρέπει τις φλεγμονές και μειώνει τη δυσκαμψία.

7) ενυδάτωση: πολλά παθολογικά συμπτώματα οφείλονται και στη χρόνια αφυδάτωση ή στην ενυδάτωση με βρώμικο χλωριωμένο νερό. Το νερό που πίνουμε πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: α) είναι απαλλαγμένο από παθογόνα βαρέα μέταλλα και τοξικά χημικά, β)να είναι εμπλουτισμένο με μέταλλα και ιχνοστοιχεία και γ) να μην περιέχει cl.

8) άσκηση: η σωστή άσκηση αυξάνει την ενέργεια και το οξυγόνο, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και δυναμώνει την καρδιά, επιταχύνει την αποτοξίνωση κινητοποιώντας το λεμφικό, δυναμώνει τα οστά, βελτιώνει το μεταβολισμό, ενισχύει το ανοσοποιητικό, ισορροπεί τις ορμόνες, προάγει το αίσθημα της ευεξίας και εξισορροπεί το ζάχαρο.

9) αποφυγή- περιοριμός έκθεσης σε εξωγενείς τοξίνες (π.χ αιθαλομίχλη, ακτινοβολίες κτλ) και συχνότερη επαφή με τη φύση.

10) βοτανοθεραπεία-φυτοθεραπεία: θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στους φίλους των ανθρώπων, τα φυτά. Ο Ρομπερτ Μακάλεμπ, πρόεδρος του ιδρύματος βοτανολογικής έρευνας του Κολοράντο λέει πως σήμερα πολλοί καταφεύγουν στη βοτανοθεραπεία αναζητώντας αυτοβοήθεια σε μια εποχή που το κόστος περίθαλψης έχει αυξηθεί σημαντικά. Ο David Hoffman λέει πως οι πλανητικοί μας σύντροφοι, τα φυτά, προσφέρουν τον εαυτό τους στην υπηρεσία του ανθρώπου. Παραδείγματος χάριν η rhodiola rosea περιέχει φλαβονοειδή που ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα και ενδυναμώνουν τον οργανισμό σε καταστάσεις άγχους και έντασης. Η griffonia είναι βασική πηγή του 5HTP και αποτελεσματική στη μελαγχολία, τις ημικρανίες και τις διαταραχές του ύπνου. Το γαϊδουράγκαθο βοηθά στην ανάπλαση των ηπατικών κυττάρων και χορηγείται σε περιπτώσεις τοξίνωσης του ήπατος και ψωριασικές δερματίτιδες. Το ταραξάκο αποτοξινώνει το ήπαρ και χορηγείται σε προβλήματα της χοληδόχου κύστης. Τα φύκια βοηθούν στην αντιμετώπιση διαταραχών του θυροειδούς. Το γεγονός, ωστόσο, ότι τα βότανα είναι κάτι φυσικό δε σημαίνει πως είναι και ακίνδυνα για αυτό απαιτείται πάντα η συμβουλή του ειδικού.

11) αγάπη και συμπόνια για τον εαυτό μας: η αγάπη και το άγγιγμα είναι μια συναισθηματική ανταλλαγή που τροφοδοτεί την καρδιά, αποτελώντας σπουδαία θεραπεία και ενεργειακή ένεση!

Η εναλλακτική ωστόσο αγωγή δεν πρέπει να υποκαταστήσει τη συμβατική. Η καλύτερη περίθαλψη επιτυγχάνεται με την εκμετάλλευση όλων των θεραπευτικών δυνατοτήτων. Η χρήση εισπνευστήρα στη διάρκεια μιας κρίσης μπορεί να σώσει τη ζωή του ασθματικού.

Κλείνοντας θέλω να επισημάνω πως η πρόληψη των χρόνιων ασθενειών, η ήπια εξέλιξή τους ή ακόμη και η ανάκτηση της υγείας του ασθενή δεν επιτυγχάνονται μέσα από μαγικά χαπάκια, εδώ και τώρα, αλλά είναι μια διαδικασία που αφορά όλες τις όψεις της ζωής.

Υγεία έχουμε όταν το προσωπικό μας οικοσύστημα, το εσωτερικό μας περιβάλλον είναι σε ισορροπία με το εξωτερικό. Όπως λέει ο J.Z.Young «η οντότητα που διατηρείται άθικτη και της οποίας αποτελούμε όλοι μέρος δεν είναι η ζωή οποιουδήποτε από εμάς, αλλά όλη η ζωή που υπάρχει πάνω στον πλανήτη».

Αξίζει να θυμόμαστε ότι είμαστε αυτό που τρώμε, αυτό που αναπνέουμε, αυτό που σκεφτόμαστε, αυτό που λέμε, αυτό που βλέπουμε, αυτό που κληρονομήσαμε και η αλληλεπίδραση με το περιβάλλον που έχουμε επιλέξει να ζούμε είναι σημαντική.

 

Ριτα Γκατζούλη  Φαρμακοποιός

Ομιλία στην 5η Ημερίδα Φαρμακοποιών με θέμα Επιχειρηματικότητα και Επικοινωνία Υγείας



Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ