Ροδόχρους πιτυρίαση

Η ροδόχρους πιτυρίαση είναι μια ήπια φλεγμονώδης εξανθηματική νόσος που χαρακτηρίζεται από βλατιδώδεις και κηλιδώδεις βλάβες, οι οποίες αρχικά είναι διακριτές αλλά μπορεί να καταστούν συρρέουσες.

Το βασικό σύμπτωμα που ταλαιπωρεί όσους πάσχουν είναι τα εξανθήματα ροζ χρώματος που εμφανίζονται κυρίως στο θώρακα και στην κοιλιά, και σε μικρότερο βαθμό στα χέρια, στα πόδια, στο λαιμό και στην πλάτη. Κάποιες φορές οι ασθενείς έχουν έντονη φαγούρα.
Εμφανίζεται κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα, δεν φαίνεται να είναι μεταδοτική και έχει αιτία τον απλό έρπητα τύπου 7.

Συμπτώματα

Οι μονήρεις πλάκες έχουν σχήμα ωοειδές ή δακτυλιοειδές και καλύπτονται με ξηρά, ελαφρώς ρυτιδωμένο τμήμα επιδερμίδας, το οποίο συχνά απολεπίζεται καταλείποντας ένα λεπιδώδες περιτραχήλιο.

Όταν η βλάβη διατείνεται κατά μήκος του επιμήκους άξονα της, τα λέπια συνήθως διπλώνονται κατά μήκος των γραμμών τάσεως δημιουργώντας το σημείο “της κρεμάμενης κουρτίνας”.
Η νόσος τις περισσότερες φορές ξεκινά με μια μονήρη πρόδρομη ή μητρική πλάκα που είναι συνήθως μεγαλύτερη από τις ακόλουθες βλάβες, η οποία μπορεί να υφίσταται για μια εβδομάδα ή και περισσότερο πριν να εμφανιστούν οι άλλες. Μέχρι να αρχίσει η υποστροφή της πρόδρομης πλάκας, οι νέες βλάβες εξαπλώνονται ραγδαία και συνήθως εξαφανίζονται αυτομάτως μετά από 3 έως 8 εβδομάδες.

Οι υποτροπές της νόσου δεν είναι συχνές. Η επίπτωση είναι υψηλότερη στις ηλικίες μεταξύ 15 και 40, και η νόσος παρουσιάζεται κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο. Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άντρες.
Το πλήρως αναπτυγμένο εξάνθημα έχει εντυπωσιακή εμφάνιση, εξαιτίας της κατανομής και των σταθερών χαρακτηριστικών των μεμονωμένων βλαβών. Οι κηλίδες διατάσσονται με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε ο επιμήκης άξονας τους να είναι παράλληλος με τις γραμμές τάσης του δέρματος. Το εξάνθημα είναι συνήθως γενικευμένο, και εντοπίζεται κυρίως στον κορμό αφήνοντας ελεύθερες τις εκτεθειμένες στον ήλιο επιφάνειες. Ορισμένες φορές εντοπίζεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή, όπως είναι ο τράχηλος, οι μηροί, οι βουβωνικές χώρες ή οι μασχάλες. Στις περιοχές αυτές είναι δυνατόν να δημιουργηθούν συρρέουσες δακτυλιοειδείς πλάκες με γυροειδές περίγραμμα, οι οποίες παρουσιάζουν ισχυρή ομοιότητα με τη δερματοφυτία κορμού.

Τα βλέφαρα, οι παλάμες και τα πέλματα, το τριχωτό της κεφαλής ή το πέος προσβάλλονται σπανίως. Οι στοματικές βλάβες είναι σχετικά ασυνήθεις. Πρόκειται για ασυμπτωματικές, ερυθηματώδεις κηλίδες με επηρμένα όρια και ιαθέν κέντρο ή για αφθώδεις βλάβες που μοιάζουν με έλκη. Οι βλάβες αυτές υποστρέφουν ταυτόχρονα με τις δερματικές.

Μπορεί να υπάρχει μέτριος κνησμός, ιδιαίτερα κατά την εισβολή της νόσου, καθώς και ήπια γενικά συμπτώματα πριν από την έναρξη. Παραλλαγές στον τρόπο εμφάνισης, στην πορεία και στις κλινικές εκδηλώσεις είναι εξαιρετικά συχνές.

Μητρική πλάκα.
 
Μια ασυνήθης μορφή, συχνή σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών, είναι η βλατιδώδης ροδόχρους πιτυρίαση, που εμφανίζεται στις τυπικές θέσεις και διατρέχει παρόμοια πορεία με εκείνη της κοινής μορφής. Τα παιδιά της μαύρης φυλής είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην ανάπτυξη αυτού του τύπου ροδόχρου πιτυρίασης. Μια ανάστροφη κατανομή, που αφήνει απρόσβλητες τις καλυμμένες περιοχές, είναι ασυνήθης αλλά όχι σπάνια και παρατηρείται πιο συχνά στις βλατιδώδεις μορφές. Η πορφυρική ροδόχρους πιτυρίαση μπορεί να εκδηλωθεί με πετέχειες και εκχυμώσεις κατά μήκος των γραμμών Langer του τραχήλου, του κορμού και του εγγύς τμήματος των άκρων.

Θεραπεία

Οι περισσότεροι ασθενείς δεν χρειάζονται θεραπεία, εφόσον είναι ασυμπτωματικοί. Παρ’ όλα αυτά, η διάρκεια του εξανθήματος μπορεί να μειωθεί σημαντικά με διάφορες θεραπευτικές μεθόδους. Διαπιστώθηκε ότι οι μέθοδοι αυτές ήταν χρήσιμες πριν από την αναγνώριση της ιογενούς φύσης της νόσου, και παραμένουν πρακτικές θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση του κνησμού.

Η έκθεση στη UVB σε ερυθηματογόνες δόσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίσπευση της υποχώρησης των βλαβών, αφού έχει παρέλθει η οξεία φλεγμονώδης φάση. Το ερύθημα που προκαλείται από τη θεραπεία με UV ακολουθείται από επιφανειακή αποφολίδωση.
Σε ελάχιστες περιπτώσεις η φαγούρα μπορεί να είναι έντονη και να οδηγήσει σε εκζεματοποίηση και δευτερογενή λοίμωξη ως αποτέλεσμα ξεσμού. Τα πλύματα ή οι κρέμες κορτικοστεροειδών προσφέρουν άμεση ανακούφιση.

Σε μια μελέτη διαπιστώθηκε ότι η ερυθρομυκίνη, χορηγούμενη σε δόση 250 mg τέσσερις φορές την ημέρα για τους ενήλικες και 25-40 mg/κιλό σε τέσσερις διαιρεμένες ημερήσιες δόσεις για τα παιδιά επί 2 εβδομάδες οδήγησε σε πλήρη υποχώρηση όλων των βλαβών. Η αντίδραση αυτή που παρατηρήθηκε στους 33 από τους 45 ασθενείς αντιπαραβάλλεται με την απουσία της ίδιας αντίδρασης στους 45 ασθενείς, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε placebo θεραπεία. Για την ξηρότητα και τον ερεθισμό του δέρματος συνιστάται η χρήση απλών μαλακτικών.

Τα άτομα που έχουν νοσήσει μία φορά με ροδόχρου πιτυρίαση δεν εμφανίζουν ξανά την ασθένεια. Αυτό συμβαίνει επειδή έχουν αναπτύξει αντισώματα και έχουν αποκτήσει μόνιμη ανοσία.