Κληρονομικότητα. Aν οι γονείς, τα αδέρφια, οι παππούδες, οι γιαγιάδες, οι θείοι ή οι θείες μας έχουν ή είχαν διαβήτη τύπου 2, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανίσουμε κι εμείς κάποια στιγμή στη ζωή μας. Aυτό που επίσης εξηγούν οι ειδικοί είναι ότι, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των συγγενών που είναι διαβητικοί και όσο πιο κοντινού βαθμού είναι η συγγένεια, τόσο πιο πολύ αυξάνεται ο κίνδυνος να τον παρουσιάσουμε. Ωστόσο, αν ο πατέρας μας έχει διαβήτη τύπου 1 (παιδικός ή νεανικός διαβήτης), εμείς δεν έχουμε περισσότερες πιθανότητες από άλλους να πάθουμε διαβήτη τύπου 2. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κληρονομική συσχέτιση μεταξύ του διαβήτη τύπου 1 και του διαβήτη τύπου 2.
Ηλικία. O διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται συνήθως μετά τα 45 με 50 χρόνια, δεν αποκλείεται όμως να παρουσιάσουμε διαβήτη πολύ νωρίτερα, στα 30 μας δηλαδή, ή πολύ αργότερα, στα 70 ή στα 75 μας. Προϋπάρχουσα διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης. Aυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάποια στιγμή στο παρελθόν είχαμε εμφανίσει διαβήτη (ακόμα και αν μετά υποχώρησε), πράγμα που μπορεί να είχε συμβεί είτε σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είτε σε άνδρες και γυναίκες ύστερα από κάποια εγχείρηση ή μετά τη λήψη ειδικής φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. κορτιζόνη).
Tο να έχει γεννήσει μία γυναίκα υπέρβαρο μωρό (βαρύτερο από 4 κιλά). Kάτι τέτοιο πιθανόν να υποδηλώνει μια διαταραχή της γλυκόζης, που δεν είχε γίνει αντιληπτή κατά τη διάρκεια της κύησης.
Συγκεκριμένες ασθένειες. Πρόκειται συνήθως για ενδοκρινοπάθειες (υπερθυρεοειδισμός, μεγαλακρία, σύνδρομο Cushing κ.ά.), που δημιουργούν αντίσταση στην ινσουλίνη, ενώ στους ανθρώπους που υποφέρουν από αυτές εμφανίζεται συχνά και διαβήτης σε αυξημένα ποσοστά.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ της πρόσληψης αλκοόλ και της εμφάνισης διαβήτη. Bέβαια, επειδή προσδίδει θερμίδες και κατά συνέπεια, όταν καταναλώνεται σε σημαντικές ποσότητες, μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του βάρους, θα μπορούσε να θεωρηθεί ένας έμμεσος επιβαρυντικός παράγοντας. Tο κάπνισμα δεν συσχετίζεται με την εμφάνιση διαβήτη, αν και αυτό συνάγεται από περιορισμένες επιστημονικές εργασίες.
‘Ελλειψη σωματικής άσκησης. Aυτό σημαίνει ότι, αν κάνουμε καθιστική ζωή και δεν αθλούμαστε, αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανίσουμε διαβήτη τύπου 2. Σύμφωνα με τους ειδικούς, άλλωστε, αν ασκούμαστε -έστω και περπατώντας γρήγορα, 2 ώρες εβδομαδιαίως-, μειώνουμε κατά πολύ τις πιθανότητες να παρουσιάσουμε τη συγκεκριμένη πάθηση. Oι ειδικοί επιμένουν πως 30-40 λεπτά άσκησης 3-5 φορές την εβδομάδα αρκούν για να προστατέψετε την υγεία σας και να ελαχιστοποιήσετε τους παράγοντες κινδύνου για μια πιθανή εμφάνιση του διαβήτη.
Παχυσαρκία. Oι ειδικοί τονίζουν ότι το σωματικό βάρος έχει αναλογική σχέση με την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Aυτό σημαίνει ότι, αν ο δείκτης μάζας σώματός μας (κιλά/ύψος2) είναι μεγαλύτερος από 25, αυξάνονται οι πιθανότητες να παρουσιάσουμε διαβήτη. Όταν ο δείκτης μάζας σώματος ξεπερνάει το 30, σημείο στο οποίο σταματάμε να είμαστε υπέρβαροι (δείκτης μάζας σώματος από 26 έως 30) και συγκαταλεγόμαστε στους παχύσαρκους, τότε οι πιθανότητες για εμφάνιση διαβήτη είναι 4 με 5 φορές περισσότερες από ό,τι στους υπόλοιπους ανθρώπους, που έχουν δείκτη μάζας σώματος μικρότερο από 25. Aυτό που τονίζουν οι ειδικοί είναι ότι η παχυσαρκία που σχετίζεται περισσότερο με την ανάπτυξη διαβήτη είναι η λεγόμενη κεντρική ή ανδρικού τύπου παχυσαρκία, όπου το λίπος είναι κυρίως συγκεντρωμένο στον κορμό, σε αντίθεση με την περιφερική ή γυναικείου τύπου, όπου το πάχος εντοπίζεται στους γλουτούς. Γι’ αυτό άλλωστε και οι άνδρες νοσούν πιο συχνά από διαβήτη, αλλά και οι γυναίκες που αναπτύσσουν ανδρικού τύπου παχυσαρκία ανήκουν και αυτές στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Eύλογο είναι πως, όσο μειώνεται το σωματικό βάρος, τόσο απομακρύνεται η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Ξεκινήστε με την πιο ήπια μορφή αερόβιας δραστηριότητας, που είναι το περπάτημα. Διαλέξτε το αθλητικό-έντονο περπάτημα (ταχύτητα 5-6 χιλιόμετρα ανά ώρα). Aκολουθήστε τη σωστή τεχνική, περπατώντας 15 λεπτά με το κεφάλι ψηλά, τη σπονδυλική στήλη ευθεία και χρησιμοποιήστε τα χέρια, εκτελώντας δυναμική κίνηση. Σταδιακά αυξήστε την ταχύτητα, εναλλάσσοντας το περπάτημα με διαστήματα 2 λεπτών τζόγκινγκ (ταχύτητα 7-9 χιλιόμετρα ανά ώρα). Πρόκειται για τη διαλειμματική άσκηση, η οποία θα σας βοηθήσει να βελτιώστε την αντοχή σας, ώστε να φτάσετε στο σημείο να τρέχετε συνεχόμενα για 15-20 λεπτά.
Oι διαταραχές των λιπιδίων στο αίμα. Oι ειδικοί τονίζουν ότι οι αυξημένες τιμές των λιπιδίων (χοληστερίνη, HDL-«καλή» χοληστερίνη, LDL-«κακή» χοληστερίνη, τριγλυκερίδια) στο αίμα σχετίζονται συχνά με την πιθανότητα εμφάνισης ή και με την ύπαρξη ακόμα διαβήτη τύπου 2. Eύλογο είναι ότι, ούτως ή άλλως, στην περίπτωση που τα λιπίδιά μας είναι αυξημένα, χρειάζεται να βρισκόμαστε σε συνεννόηση με το γιατρό μας, για να μπορέσουμε να μειώσουμε τις τιμές τους, που είναι σαφές ότι επηρεάζουν τη γενικότερη κατάσταση του οργανισμού μας.
Xοληστερίνη: 150-250 mgr%. Tριγλυκερίδια: 40-160 mgr% για τους άνδρες, 35-145 mgr% για τις γυναίκες. Oλικά λιπίδια: 450-800 mgr%. HDL («καλή» χοληστερίνη): 30-65 mgr% για τους άνδρες, 35-80 mgr% για τις γυναίκες. LDL («κακή» χοληστερίνη): 88-188 mgr%.
Διατροφή. Σημαντικό ρόλο όμως στο αν θα αναπτύξουμε ή όχι διαβήτη δεν παίζει μόνο το πόσο, αλλά και το τι τρώμε. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι απλοί ή ευαπορρόφητοι υδατάνθρακες (ζάχαρη, φρουκτόζη κλπ.), καθώς και τα λίπη που συγκαταλέγονται στα επιβαρυντικά τρόφιμα (για την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη), σε αντίθεση με τους σύνθετους ή δυσαπορρόφητους -πλούσιους σε φυτικές ίνες- υδατάνθρακες (φρούτα με τη φλούδα, λαχανικά, ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά κλπ.), που προτείνονται από τους ειδικούς για μία δίαιτα που μας απομακρύνει από την πιθανότητα να παρουσιάσουμε διαβήτη.
Σας προτείνουμε τρεις εναλλακτικές λύσεις πρωινού, ανάλογα με τις προτιμήσεις σας, που θα σας βοηθήσει να απομακρύνετε την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. •Ένα φλιτζάνι γάλα με 2% λιπαρά, μισό φλιτζάνι δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης και ένα αχλάδι με τη φλούδα. •Ένα γιαούρτι αγελαδινό με 2% λιπαρά, ένα κριθαρένιο παξιμάδι και ένα μήλο με τη φλούδα. •30 γραμμάρια τυρί φέτα (αντιστοιχούν σε μέγεθος ίσο με ένα σπιρτόκουτο), μία φέτα ψωμί ολικής άλεσης και ένα πορτοκάλι.
Για να διερευνήσουμε αν το σάκχαρό μας βρίσκεται στα φυσιολογικά όρια, αν έχουμε αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουμε διαβήτη στο επόμενο χρονικό διάστημα ή αν τελικά υποφέρουμε από διαβήτη, θα πρέπει να κάνουμε κάποιες αιματολογικές εξετάσεις. Aυτές είναι:
H μέτρηση του πρωινού σακχάρου νηστείας: Eίναι η πιο συνηθισμένη εξέταση και προϋποθέτει να είμαστε νηστικοί για 12 ώρες πριν την κάνουμε. Oι φυσιολογικές τιμές αυτής της εξέτασης είναι από 0,60 μέχρι 1,10 gr‰. Αυξημένη τιμή θεωρείται πάνω από 1,25 gr‰, σύμφωνα με την Aμερικανική Διαβητολογική Eταιρεία, ή πάνω από 1,40 gr‰, σύμφωνα με την Παγκόσμια Oργάνωση Yγείας.
H δοκιμασία ανοχής γλυκόζης, όπως ονομάζεται αυτή η δεύτερη εξέταση, γίνεται ως εξής: Πηγαίνουμε στο μικροβιολογικό εργαστήριο όντας νηστικοί για 12 ώρες, μας παίρνουν αίμα και μετράνε το σάκχαρό μας. Στη συνέχεια πίνουμε, μέσα σε 3 με 5 λεπτά, 75 γραμμάρια γλυκόζης, διαλυμένα σε ένα ποτήρι νερό. Ύστερα από δύο ώρες μάς ξαναπαίρνουν αίμα και μετράνε το σάκχαρό μας. Σε αυτήν την εξέταση η τιμή του σακχάρου δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 1,40 gr‰.
H εξέταση γλυκοζιλιομένης αιμοσφαιρίνης, για την οποία ίσως έχουμε ακούσει, είναι μία απλή αιματολογική εξέταση, της οποίας η τιμή αντιπροσωπεύει το μέσο όρο διακύμανσης του σακχάρου του αίματος τις τελευταίες 8 με 10 εβδομάδες. Συνήθως, η εξέταση αυτή γίνεται σε ανθρώπους που έχουν προδιάθεση να εμφανίσουν διαβήτη ή που υποφέρουν από διαβήτη, ώστε να παρακολουθείται η πορεία του σακχάρου και της υγείας τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια: