Έχετε στρες;

Πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες, ένας συνάδελφος στον τομέα της συμβουλευτικής μίλησε για μια τεχνική που είπε ότι θα βοηθούσε στη μείωση του άγχους. Ως νέος ακαδημαϊκός και μόλις λίγα χρόνια στην κλινική μου καριέρα ως ψυχολόγος, ήθελα να μάθω προσεγγίσεις που θα βοηθούσαν στην ανακούφιση από το άγχος. Ωστόσο, πρόσθεσε: «Αλλά είναι λίγο περίεργο».

Αυτά τα λόγια με εμπόδισαν να εξερευνήσω περαιτέρω για άλλον ένα χρόνο και ακόμα δεν ήξερα τι ήταν αυτή η τεχνική ανακούφισης από το άγχος! Ο ίδιος συνάδελφος με βοηθούσε σε μια κοινοτική ομάδα υποστήριξης για γυναίκες με διατροφικά προβλήματα. Κατά τη διάρκεια μια συνεδρίας μια νεαρή γυναίκα έπαθε κρίση πανικού. Ο συνάδελφός μου την έβγαλε έξω για να την ηρεμήσει. Επέστρεψαν μέσα σε λίγα λεπτά και η νεαρή ήταν όντως ήρεμη και συγκρατημένη! Εμεινα έκπληκτη. Μετά τη συνεδρία ο συνάδελφός μου είπε: «Της έδειξα την τεχνική ανακούφισης από το άγχος».

Συνέχισα να μαθαίνω τα πάντα για την προσέγγιση που είναι γνωστή ως Τεχνικές Συναισθηματικής Ελευθερίας (EFT: Emotional Freedom Techniques) και έχω ερευνήσει τη χρήση της σε κλινικές δοκιμές εδώ και πολλά χρόνια. Ονομάζεται συνήθως «ελαφρό χτύπημα» (tapping) επειδή η τεχνική διεγείρει τα σημεία βελονισμού στο πρόσωπο και το σώμα με μια ήπια διαδικασία χτυπήματος με δύο δάχτυλα. Χρησιμοποιώ πλέον στον εαυτό μου το «χτύπημα» περισσότερα από 15 χρόνια.

Τα στοιχεία για αυτήν την απλή προσέγγιση για τη μείωση του στρες αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Η έρευνα δείχνει ότι το «χτύπημα» είναι ευεργετικό για την επιθυμία για φαγητό, την κατάθλιψη, το άγχος, τις φοβίες και τη διαταραχή μετατραυματικού στρες. Αυτό που είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι το «χτύπημα» επηρεάζει τη βιοχημεία του σώματος, όπως το ανοσοποιητικό και την αρτηριακή πίεση. Μόλις μια ώρα χτυπήματος μειώνει την ορμόνη του στρες, την κορτιζόλη, κατά 43%. Ακόμη καλύτερα, οι μελέτες παρακολούθησης δείχνουν ότι τα οφέλη διαρκούν με την πάροδο του χρόνου, ακόμη και έως και δύο χρόνια αργότερα.

Προτείνεται ότι το «χτύπημα» επηρεάζει το κέντρο του στρες στον εγκέφαλο (την αμυγδαλή) και το κέντρο μνήμης (τον ιππόκαμπο). Και τα δύο παίζουν ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων όταν κάποιος αποφασίζει εάν κάτι αποτελεί απειλή.

Μια έρευνα εξέτασε τώρα παιδιά δημοτικού που έχουν χρησιμοποιήσει το «χτύπημα» στα σχολεία και ανακάλυψε ότι βοηθά στην εστίαση και τη συγκέντρωσή τους. Με ενδιέφερε πολύ οτιδήποτε θα βοηθούσε τα παιδιά μου στο σχολείο και τους έμαθα να “χτυπούν” επίσης.

Πώς μπορείτε λοιπόν να ξεκινήσετε; Συνήθως το χτύπημα γίνεται όταν έχετε μια αίσθηση ότι θα θέλατε να μειώσετε το άγχος. Εάν αισθάνεστε άγχος, αυτή θα ήταν η τέλεια στιγμή για να ξεκινήσετε. Υπάρχουν πέντε βήματα:

• Βήμα 1. Βαθμολογήστε το επίπεδο άγχους σας με ανώτατο το 10 και κατώτατο το μηδέν που θα αντιπροσώπευε την απόλυτη ηρεμία. Μπορείτε να μαντέψετε αυτόν τον αριθμό, καθώς είναι απλώς ένας τρόπος για να αξιολογήσετε τα συναισθήματά σας.
• Βήμα 2. Δηλώστε τα συναισθήματά τους δυνατά για να δώσετε προσοχή στο πώς νιώθετε. Συνήθως, θα λέγατε: «Αν και αισθάνομαι πολύ αγχωμένος/η αυτή τη στιγμή λόγω ______».
• Είναι σημαντικό να είστε συγκεκριμένοι σχετικά με το γιατί νιώθετε άγχος και να το σκέφτεστε καθώς κάνετε τη διαδικασία του tapping. Καθώς λέτε αυτή τη δήλωση δυνατά, πατήστε στο σημείο στο πλάι του χεριού, όπως φαίνεται στην πρώτη εικόνα. Το να πείτε το πρόβλημά σας δυνατά δεν θα το ενισχύσει. Είστε πραγματικά ειλικρινείς με τον εαυτό σας αυτή τη στιγμή και αναγνωρίζετε πώς αισθάνεστε.
• Βήμα 3. Αγγίξτε με δύο δάχτυλα τα οκτώ σημεία βελονισμού που φαίνονται στη δεύτερη εικόνα και απλώς πείτε το συναίσθημα (όχι ολόκληρη την πρόταση). Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε «αισθάνεστε πιεσμένοι» ενώ σκέφτεστε τι σας κάνει να νιώθετε άγχος εκείνη τη στιγμή.
• Βήμα 4. Όταν ολοκληρώσετε το χτύπημα στο τελευταίο σημείο βελονισμού (κορυφή του κεφαλιού), κάντε παύση και πάρτε μια ανάσα. Επαναξιολογήστε το επίπεδο άγχους σας μετά από αυτόν τον μεμονωμένο γύρο.
• Βήμα 5. Εάν η βαθμολογία σας εξακολουθεί να είναι υψηλή, π.χ. 10, συνεχίστε το χτύπημα όσες φορές θέλετε έως ότου νιώσετε μικρότερο αριθμό. Εάν σκέφτεστε άλλα συναισθήματα καθώς χτυπάτε, μπορείτε να αλλάξετε τις λέξεις.

 

Ο υποκείμενος μηχανισμός είναι ότι το χτύπημα σε αυτά τα σημεία οξύτητας στέλνει σήματα ενεργοποίησης ή απενεργοποίησης σε περιοχές του εγκεφάλου που έχουν διεγερθεί από τις φράσεις. Το άγγιγμα παράγει αυτά τα ηλεκτρικά σήματα μέσω της αρχής της «μηχανοαισθητηριακής μεταγωγής».

Το χτύπημα υποστηρίζεται πλέον από περισσότερες από 100 τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές (η πιο αποδεκτή μορφή έρευνας). Φαίνεται εξαιρετικά αποτελεσματικό και γρήγορο σε σύγκριση με τις συμβατικές θεραπείες. Έτσι, ενώ μπορεί να φαίνεται λίγο περίεργο, το χτύπημα είναι ισοδύναμο ή συγκρίσιμο με προσεγγίσεις χρυσού προτύπου όπως η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT: Cognitive Behavioural Therapy). Αξίζει να δοκιμάσετε την επόμενη φορά που θα νιώσετε άγχος!

 

 Της Peta Stapleton, Associate Professor in Psychology, Bond University.