Ca Πνεύμονα

 

Πρόκειται για μορφή καρκίνου που σχηματίζεται σε ιστούς των πνευμόνων και κυρίως στα κύτταρα που καλύπτουν τις αεροφόρες οδούς (τραχεία, βρόγχους). Οι δύο κύριοι τύποι είναι ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα και ο μη-μικροκυτταρικός τύπος. Οι δύο τύποι καθορίζονται με βάση την εικόνα των κυττάρων στο μικροσκόπιο.

Πόσο συχνά και σε ποια ηλικία εμφανίζεται;

 

Αποτελεί τη συχνότερη κακοήθεια παγκοσμίως.

Το 20% των καρκίνων του πνεύμονα ανήκει στους άνδρες.
Το 11%  ανήκει στις γυναίκες στις οποίες τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων (λόγω της αυξανόμενης χρήσης καπνού).         
Μεγάλη αύξηση παρατηρείται και στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μέση ηλικία εμφάνισης τα 60 έτη.
Η πενταετής επιβίωση (το ποσοστό των ασθενών που θα ζουν τα επόμενα πέντε χρόνια) είναι μόλις 15%. 

Τι τον προκαλεί;

 

    Εμείς οι γιατροί δε μπορούμε να εξηγήσουμε πάντα γιατί ένα άτομο αναπτύσσει καρκίνο του πνεύμονα και ένα άλλο όχι. Ωστόσο γνωρίζουμε ότι ένα άτομο με περισσότερους παράγοντες κινδύνου από άλλα άτομα έχει και μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξει  καρκίνο του πνεύμονα.
   Παράγων κινδύνου είναι κάτι που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο να αναπτύξουμε μία νόσο, όπως έχει αποδειχθεί μέσα από μελέτες. Για τον καρκίνο του πνεύμονα οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου είναι οι ακόλουθοι:

1.1.    ΧΡΗΣΗ ΚΑΠΝΟΥ (τσιγάρα, πίπα, πούρα-πουράκια κ.α.)

Προκαλεί το 90% καρκίνου του πνεύμονα.
Είναι ο πιο κυρίαρχος καρκινογενετικός παράγοντας.
Παγκοσμίως υπολογίζονται περίπου 1,1 δις καπνιστές.
Όσο πιο πολύ ένα άτομο εκτίθεται στον καπνό, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα: δηλαδή η ποσότητα, ο χρόνος, η ύπαρξη ή μη φίλτρου, η ηλικία έναρξης (όσο μικρότερη η ηλικία αυξάνει ο κίνδυνος), ο βαθμός εισπνοής, η περιεκτικότητα (σε καρκινογόνα του καπνού).
Το παθητικό κάπνισμα επίσης μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα σε μη-καπνιστές.
Το 20% των καπνιστών αναπτύσσουν καρκίνο του πνεύμονα.
Η διακοπή της χρήσης καπνού μειώνει τον κίνδυνο μετά τα 10 έτη.
Ο καπνός περιέχει 4000 ουσίες από τις οποίες 60 είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνες ενώ και στα τσιγάρα lights υπάρχουν 600 πρόσθετες ουσίες. Η νικοτίνη πιθανώς να μην είναι καρκινογόνος ενώ κυρίως ενοχοποιούνται οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες  και  οι αρωματικές αμίνες (νιτροζαμίνες: νιτροζαμινοκετόνη/ ΝΝΚ). Η ΝΝΚ βρίσκεται μόνο στον καπνό και οι μεταβολίτες της μετρώνται στα ούρα.

1.1.2.    ΑΣΒΕΣΤΟΣ, ΑΜΙΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
Οι άνθρωποι που κάνουν συγκεκριμένες δουλειές (όπως στις κατασκευές η στη χημική βιομηχανία) έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα λόγω έκθεσης σε διάφορες ουσίες (άσβεστος, αμίαντος, αρσενικό, χρώμιο, νικέλιο κα) και ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος στους καπνιστές. Ο κίνδυνος επίσης είναι μεγαλύτερος όσο περισσότερα είναι τα χρόνια της έκθεσης.                
3.  ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ
Μπορεί να αυξήσει σε μικρό βαθμό τον καρκίνο του πνεύμονα και ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος για τους καπνιστές.
4.  ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Έχουν διαπιστωθεί διάφορες γενετικές βλάβες των κυττάρων (μεταλλάξεις, υπερέκφραση ογκογονιδίων κα) που προκαλούν καρκίνο του πνεύμονα και από τις οποίες κάποιες μπορεί να είναι
κληρονομήσιμες. Έτσι, άτομα με συγγενή πρώτου βαθμού (πατέρα, μητέρα, αδερφό/ή)  με καρκίνο πνεύμονα έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν τον εν λόγω καρκίνο.                 
5.  ΡΑΔΟΝΙΟ/ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ
Το ραδόνιο είναι ένα ραδιενεργό αέριο που είναι άοσμο, άγευστο, αόρατο. Σχηματίζεται στο χώμα και στους βράχους και γι αυτό άτομα που δουλεύουν σε ορυχεία μπορεί να εκτίθονται σε αυτό ή μπορεί σε κάποια μέρη να υπάρχει και μέσα στα σπίτια (αυτό αποτελεί και ένα λόγο για συχνό αερισμό των κατοικιών) .               
6.  ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ 
Διάφορες χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων όπως  είναι η Χρόνια Αναπνευστική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) έχουν ενοχοποιηθεί αλλά δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν τελικά αποτελούν  παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα.