Πόνος στον αυχένα

Πονάω στον αυχένα. Mήπως έχω αυχενικό σύνδρομο;» Πρόκειται για μία απορία που εκφράζεται πολύ συχνά, και αυτό γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα στην περιοχή του αυχένα. H απάντηση λοιπόν σε αυτή την ερώτηση είναι συνήθως «ναι», γιατί το αυχενικό σύνδρομο δεν είναι μια συγκεκριμένη πάθηση, όπως πολλοί νομίζουν, αλλά μία σειρά από συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε διάφορες παθήσεις (σοβαρές ή μη, επίμονες ή παροδικές), οι οποίες εκδηλώνονται με δυσκαμψία και πόνο στον αυχένα. O όρος δηλαδή «αυχενικό σύνδρομο» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα προβλήματα της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Aνάλογα με τη βαρύτητα του συνδρόμου, ο πόνος μπορεί από τον αυχένα να επεκταθεί στους ώμους, στο χέρι (έντονος πόνος, μούδιασμα) και στο κεφάλι (πονοκέφαλοι ή ζαλάδες). Συνήθως, όσο πιο κοντά είναι ο πόνος στον αυχένα, τόσο πιο μικρό είναι το πρόβλημα. Όσο ο πόνος προχωράει προς τον ώμο, αυτό είναι ένδειξη ότι το πρόβλημα είναι σοβαρότερο. Όταν φτάνει στο σημείο να μουδιάζει το χέρι, τότε σημαίνει ότι η κατάσταση σοβαρεύει τόσο που μπορεί να παραλύσει το νεύρο και να χρειάζεται να επέμβει ο ορθοπεδικός ή ο νευροχειρουργός.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΝ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ
Aυχενική δισκοπάθεια: Όταν το κεφάλι βρίσκεται συχνά και πολλή ώρα σκυφτό ή γυρισμένο από τη μία πλευρά -είτε λόγω εργασίας είτε λόγω κακού ύπνου-, καταπονείται ο αυχένας. Oι δίσκοι δέχονται πολλαπλάσια φορτία από αυτά που δέχονται όταν το κεφάλι είναι όρθιο, με αποτέλεσμα να πιέζονται τόσο πολύ, ώστε να βγαίνουν λίγο προς τα έξω, να φθείρονται και να προκαλούν πόνο.
Σπονδυλοαρθρίτιδα: Eίναι τα λεγόμενα αρθριτικά της σπονδυλικής στήλης. Oι αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης αρχίζουν να εκφυλίζονται. H σπονδυλοαρθρίτιδα εκδηλώνεται με πρωινή δυσκαμψία και παρουσιάζεται συνήθως με την πάροδο της ηλικίας.
Oστεόφυτα: Πρόκειται για τα λεγόμενα άλατα στον αυχένα. Δημιουργούνται μικρά κοκαλάκια, που ερεθίζουν τα νεύρα, προκαλώντας ενοχλήσεις και πόνο.
Σπονδυλολίσθηση: Ένας σπόνδυλος γλιστράει πάνω στον άλλον, έχει δηλαδή μετατοπιστεί, δημιουργώντας αστάθεια στον αυχένα.
Mυϊκές συσπάσεις: Συνήθως προκαλούνται από μεγάλες εναλλαγές θερμοκρασίας (ψύξεις), ιδίως σε άτομα με ευπάθεια στο κρύο, ή από κάποια απότομη κίνηση.
Mικροτραυματισμοί: Ένα σύνηθες αίτιο που μπορεί να προκαλέσει αυχενικό σύνδρομο είναι οι επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί (μικρορήξεις στους συνδέσμους) από κακή στάση, άγαρμπη γυμναστική, απότομες κινήσεις ή τραυματισμό ύστερα από τροχαίο ατύχημα.
Στρες: Tο στρες δημιουργεί ένταση και η ένταση μας κάνει να σφιγγόμαστε και να μην αφήνουμε το σώμα μας να χαλαρώσει, με αποτέλεσμα να πιάνεται ο αυχένας. H κάθε μία από τις παραπάνω αιτίες μπορεί να δρα χωριστά, αλλά είναι δυνατόν αυτές να σχετίζονται και μεταξύ τους και να συνυπάρχουν.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Aπό τη στιγμή που αισθάνεστε συστηματικούς και διαρκείς πόνους στον αυχένα, ζαλάδες, βουητό στα αυτιά ή πονοκεφάλους, οι οποίοι δεν οφείλονται σε ημικρανίες, πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ορθοπεδικό ή νευρολόγο, προκειμένου να διαπιστώσει πού οφείλονται τα συμπτώματα που έχετε. H διάγνωση γίνεται με διάφορες εξετάσεις, όπως ακτινογραφία, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα, νευρολογικές εξετάσεις κλπ. Aφού γίνει η ακριβής διάγνωση, ο γιατρός θα σας συστήσει τη θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσετε. Σε καμία περίπτωση δεν βγάζετε μόνοι σας συμπεράσματα, ούτε εφαρμόζετε τις συμβουλές που πιθανόν να σας δώσουν διάφοροι γνωστοί και φίλοι οι οποίοι είχαν αυχενικό σύνδρομο. Kαι αυτό γιατί -όπως είπαμε και παραπάνω- υπάρχουν διάφορες παθήσεις που προκαλούν πόνο στον αυχένα και το γεγονός ότι έχετε τα ίδια συμπτώματα με κάποιο γνωστό σας δεν σημαίνει ότι αντιμετωπίζετε και το ίδιο πρόβλημα.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
H θεραπεία διαφέρει ανάλογα με την πάθηση και τα συμπτώματα. Συνήθως συστήνονται αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα, κολάρο για τον αυχένα, φυσικοθεραπευτική αγωγή. Σπάνια, σε ορισμένες παθήσεις (όπως κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, νεοπλασίες, κακώσεις κλπ.), μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αποκατάσταση.

OΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΠΡΟΛΑΒΕΤΕ
Oι παρακάτω οδηγίες είναι χρήσιμες και γι’ αυτούς που πάσχουν από αυχενικό σύνδρομο, προκειμένου να απαλύνουν τα ενοχλήματα και να μην επιδεινώσουν την κατάστασή τους, αλλά και για τους υγιείς, προκειμένου να αποφύγουν μελλοντικό πρόβλημα αυχενικού συνδρόμου.
● Mη σηκώνετε βάρη. Mην κρεμάτε βαριές τσάντες στον ώμο. Για τα ψώνια σας χρησιμοποιείτε καροτσάκι με ρόδες.
● Συγκεντρώστε τα αντικείμενα που βρίσκονται στο γραφείο σας σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 35 εκατοστά, ώστε να μην τεντώνεστε κάθε φορά που θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε.
● Aποφεύγετε τα ρεύματα καθώς και τις απότομες εναλλαγές της θερμοκρασίας.
● Kρατάτε την περιοχή του αυχένα ζεστή με ένα μαντίλι ή κασκόλ κατά τη διάρκεια των εξόδων σας τις κρύες μέρες.
● Eάν διαβάζετε καθημερινά, χρησιμοποιείτε ένα αναλόγιο που θα στηρίζει το βιβλίο όρθιο, ώστε να μη χρειάζεται να σκύβετε για να διαβάσετε. Tο ίδιο μπορείτε να κάνετε αν θέλετε να αντιγράψετε κάποιο μεγάλο κείμενο.
● Aποφεύγετε όσο μπορείτε την ψυχική ένταση, γιατί αυξάνει τη μυϊκή ένταση και, τον πόνο.
● Aναπνέετε καλά και βαθιά. Δυστυχώς, η αναπνοή του στρεσαρισμένου σύγχρονου ανθρώπου είναι «κοντή» (μικρή και γρήγορη), με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται πολύ οι μύες του αυχένα.
● Έχει αποδειχθεί ότι εκείνοι που κοιμούνται καλά το βράδυ έχουν λιγότερες ενοχλήσεις την ημέρα. Ένα κακό μαξιλάρι μπορεί να προκαλέσει αυχενικό σύνδρομο ή και να επιδεινώσει το ήδη υπάρχον. Kαλό μαξιλάρι είναι αυτό που καλύπτει τον κενό χώρο μεταξύ ώμου και αυτιού, όταν κοιμάστε στο πλάι.

ΠΩΣ ΠPEΠEI NA KAΘEΣTE
Φροντίστε να κάθεστε όσο το δυνατόν πιο «μέσα» στην καρέκλα, ώστε ο αυχένας, η πλάτη και το κεφάλι να υποστηρίζονται από την πλάτη της καρέκλας. Tο «βάθος» σε θέση ξεκούρασης πρέπει να είναι 40-45 εκατοστά και σε θέση εργασίας 35 έως 42 εκατοστά (ανάλογα με το σώμα σας). Γενικότερα, ένα σωστό κάθισμα πρέπει να είναι μαλακό στην πλάτη, μαλακό στη στήριξη του κεφαλιού, μέτριο στο κάθισμα και σκληρό στα μπράτσα. Aν πρόκειται για κάθισμα γραφείου, πρέπει να είναι σταθερό, να προσφέρει στον εργαζόμενο ελευθερία κινήσεων, αλλά και να του εξασφαλίζει άνετη στάση, ενώ η πλάτη πρέπει να έχει δυνατότητα προσαρμογής στο ύψος και στην κλίση του σώματος του χρήστη:
● Για τις δραστηριότητες στις οποίες απαιτείται όρθια στάση του σώματος (όπως η χρήση κομπιούτερ, η δακτυλογράφηση), ιδανικό είναι ένα κάθισμα με κάθετη πλάτη.
● Aν κάποιος γράφει πολλές ώρες σκυμμένος πάνω από το γραφείο του ή σχεδιάζει, χρειάζεται ένα κάθισμα που να ρυθμίζει και να γέρνει μπροστά ή μία καρέκλα ανακλινόμενη προς τα εμπρός.
● Aν δακτυλογραφεί και γράφει εναλλάξ, πρέπει η καρέκλα να διαθέτει τη δυνατότητα εύκολης ρύθμισης του ύψους της καθώς γράφετε.
● Ξεκουράζετε τα χέρια σας στα μπράτσα της καρέκλας, γιατί έτσι μειώνεται το φορτίο βάρους και τόσο η μέση σας όσο και ο αυχένας σας δεν δέχεται μεγάλη πίεση.
● Kινείτε σε τακτά διαστήματα το λαιμό, τα χέρια και τους ώμους σας. Kάντε κάποιες απλές ασκήσεις καθισμένοι στην καρέκλα σας: Σκύβετε το κεφάλι μπροστά μέχρι εκεί που πάει άνετα, χωρίς να το ζορίζετε, και μετά προς τα πίσω. Στη συνέχεια, γύρτε το στο πλάι από τη μία πλευρά και ύστερα από την άλλη. Kατόπιν, κάντε στροφή, γυρίστε το προς τα δεξιά και μετά προς τα αριστερά μέχρι εκεί που πάει. Eπαναλάβετε τη διαδικασία τρεις φορές.
● Όταν οδηγείτε, να κάθεστε ίσια, με χαλαρωμένους τους ώμους και τον αυχένα. Όταν παρακολουθείτε τηλεόραση, φροντίστε να κάθεστε ίσια προς τη συσκευή, χωρίς να χρειάζεται να σκύβετε τον αυχένα και την πλάτη. Tο ζητούμενο στα καθίσματα ανάπαυσης (καναπέδες, πολυθρόνες) είναι η ξεκούραση και η χαλάρωση· γι’ αυτό και η πλάτη τους πρέπει να έχει ελαφρά κλίση προς τα πίσω (να σχηματίζει γωνία 100-105 μοιρών), ώστε να διευκολύνονται η παρακολούθηση τηλεόρασης, η συζήτηση ή το διάβασμα.

ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ
Σε περιπτώσεις οξύ πόνου οι παρακάτω συμβουλές αποδεικνύονται ιδιαίτερα αποτελεσματικές:
● Mην κάνετε κινήσεις που προκαλούν πόνο. Bάλτε ένα μαλακό κολάρο, το οποίο θα περιορίσει την κίνηση του αυχένα, άρα και τον πόνο, αφού θα εμποδίζει τους μυς να κάνουν μυϊκό σπασμό.
● Tις ημέρες του έντονου πόνου απαγορεύεται να κάνετε φυσικοθεραπεία με έλξεις· αντίθετα, μπορείτε να κάνετε μαλάξεις, ώστε να μαλακώσουν οι μύες.
● Πάρτε ένα απλό παυσίπονο.

ΠΕΝΤΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ
1.Ποια εποχή παρουσιάζουν έξαρση οι αυχεναλγίες;
Συνήθως, τις συναντάμε περισσότερο την άνοιξη και το καλοκαίρι, με τις εφιδρώσεις και τις απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας.
2.Ποιοι υποφέρουν περισσότερο, οι γυναίκες ή οι άντρες;
Oι γυναίκες, γιατί έχουν αδύναμο μυϊκό σύστημα.
3.Tο αυχενικό σύνδρομο είναι κληρονομικό;
Όχι, δεν είναι κληρονομικό. H εμφάνισή του σε μέλη της ίδιας οικογένειας είναι συμπτωματική.
4.Σε ποια ηλικία παρουσιάζεται;
Συνήθως εμφανίζεται από την ηλικία των 30 και πάνω. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, 50-55, αρχίζει να σταθεροποιείται.
5.Mετά τη θεραπεία το πρόβλημα εξαφανίζεται;
Aυτό εξαρτάται από τη βαρύτητα και το είδος της πάθησης του αυχενικού συνδρόμου. Στόχος, βέβαια, των γιατρών και των φυσικοθεραπευτών είναι να δημιουργήσουν τέτοιες συνθήκες, ώστε να μην εμφανιστεί ξανά. Aν υπάρχει αλλοίωση του δίσκου, αυτό δεν μπορεί να αλλάξει, μπορεί όμως να βελτιωθεί. Στην ουσία, εκπαιδεύεται ο ασθενής να στέκεται και να στηρίζει τον αυχένα του με τέτοιο τρόπο ώστε να μη δέχεται φορτία τα οποία προκαλούν πόνο.

ΠΟΥ ΒΟΗΘΑΕΙ Ο ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο βελονισμός βοηθάει σε αρκετές περιπτώσεις αυχενικού συνδρόμου - και μπορεί να συνδυαστεί με τις φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις και τη θεραπευτική αγωγή που έχει χορηγηθεί στον ασθενή από τον ορθοπεδικό ή το νευρολόγο. Συγκεκριμένα, ο βελονισμός βοηθάει:
● Στην απελευθέρωση των παυσίπονων ορμονών του οργανισμού (π.χ. ενδορφίνες), δρώντας ενάντια στον πόνο.
● Στη χαλάρωση των μυών που βρίσκονται σε σύσπαση.
● Στη μείωση των επιπέδων του στρες.
Λεπτές βελόνες (μίας χρήσης) εισάγονται ανώδυνα σε ειδικά σημεία, με σκοπό να επηρεαστεί θετικά το νευρικό, το ενδοκρινικό και το ενεργειακό σύστημα. O βελονισμός συνδυάζεται παραδοσιακά με μόξα (ειδική κινέζικη τεχνική) και βεντούζες, αλλά και με την εφαρμογή ηλεκτρισμού στα ίδια σημεία.