Ινομυαλγία

 

Τι είναι η ινομυαλγία και πού οφείλεται; Πότε πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικό; Πώς επιτυγχάνεται η διάγνωση; Ποιες εναλλακτικές μπορούν να βοηθήσουν; Υπάρχουν άλλες μορφές θεραπείας; Τι να προσέχουν οι πάσχοντες από ινομυαλγία; Ο κ. Γεώργιος Κατσίκας, Ρευματολόγος, δίνει τις απαντήσεις.

1 Τι είναι η ινομυαλγία; Ο όρος ινομυαλγία δηλώνει την κατάσταση, κατά την οποία οι ινώδεις ιστοί και οι μύες εκδηλώνουν πόνο (άλγος) και ευαισθησία. Πρόκειται για μια κοινή πάθηση, που προσβάλει τους μυς και τους συνδέσμους, αλλά όχι τις αρθρώσεις και μερικές φορές έχει τόσο σοβαρή μορφή, που δημιουργεί προβλήματα στην προσωπική και οικογενειακή ζωή του ασθενούς. Δεν προκαλεί μόνιμες βλάβες, είναι πιθανό όμως, να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια. Καθότι δεν συνοδεύεται από ορατές εξωτερικές ενδείξεις, οι πάσχοντες από ινομυαλγία δείχνουν καλά, ωστόσο υποφέρουν από πόνο και αίσθημα κόπωσης.
2 Ποια είναι τα συμπτώματα; Ο πόνος, το αίσθημα κόπωσης και η διαταραχή του ύπνου αποτελούν τα κυριότερα συμπτώματα της ινομυαλγίας, αλλά η ένταση και η σοβαρότητά τους παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις. Οι περισσότεροι ασθενείς νιώθουν τον πόνο της ινομυαλγίας ως άλγος, δυσκαμψία και αίσθημα κόπωσης στους μύες, καθώς και στους τένοντες και συνδέσμους γύρω από τις αρθρώσεις. Η ενόχληση μπορεί να αφορά ένα μέρος του σώματος ή διάφορες περιοχές όπως τα άκρα, τον αυχένα ή η πλάτη. Επιπλέον, είτε είναι εντονότερη νωρίς το πρωί, είτε χειροτερεύει κατά τη διάρκεια της ημέρας ή εντείνεται με την δραστηριότητα. Είναι πιθανό να υπάρχει αίσθημα κούρασης σε όλο το σώμα και έλλειψη ενέργειας ή μυϊκή κόπωση και απουσία αντοχής. Σε κάθε περίπτωση, τα πράγματα γίνονται χειρότερα με τη σταδιακή απώλεια της καλής φυσικής κατάστασης. Συμπτώματα όπως τα παραπάνω μπορεί βέβαια να έχουν άλλες αιτίες και με τη συμβουλή του γιατρού θα αποφασιστεί, αν χρειάζονται περισσότερες εξετάσεις και περαιτέρω διερεύνηση.
3 Τι προκαλεί την ινομυαλγία; Η ακριβής αιτιοπαθογένεια δεν είναι γνωστή. Ωστόσο, υπάρχουν δεδομένα ότι, πολλοί παράγοντες όπως γενετικοί, περιβαλλοντικοί (τραυματισμοί, ιογενείς), νευροενδοκρινικοί και ψυχολογικοί, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ινομυαλγίας. Όταν εκδηλώνεται μεμονωμένα, ονομάζεται «πρωτοπαθής» και στις περιπτώσεις που είναι συνδεδεμένη με κάποια άλλη πάθηση, όπως την αρθρίτιδα ή την κατάθλιψη, τότε συνήθως ονομάζεται «δευτερογενής». Από τη στιγμή που θα εκδηλωθεί η ινομυαλγία, τότε ξεκινά ένας φαύλος κύκλος, που παράγει περισσότερο πόνο και περισσότερο διαταραγμένο ύπνο. Αυτό είναι από μόνο του αρκετό, για να επιφέρει ψυχική κατάπτωση ή και κατάθλιψη, ακόμη κι όταν αυτή δεν είναι εξ' αρχής παρούσα.
4 Πότε πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικό; Η κόπωση αποτελεί, ίσως, την πιο επιβαρυντική πλευρά της ινομυαλγίας. Όμως, το φάσμα των εκδηλώσεών της, εκτείνεται από την σοβαρά αποδιοργανωμένη καθημερινότητα του πάσχοντος, έως την σχεδόν φυσιολογική ζωή και αυτή η διαφορά μπερδεύει τον ασθενή και, ενίοτε, συνοδεύεται από διάσταση των ιατρικών απόψεων. Κατά το παρελθόν, συχνά, γίνονταν λανθασμένα η διάγνωση της ινομυαλγίας ως μυϊκός ρευματισμός, ως συνδετικίτιδα ή εκφυλιστική ασθένεια των αρθρώσεων, καθότι με την ηλικία, στις ακτινογραφίες της σπονδυλικής στήλης εμφανίζουν σημάδια φυσιολογικής φθοράς-είτε αυτά συνοδεύονται από πόνο είτε όχι. Οι έρευνες των τελευταίων ετών έχουν οδηγήσει σε μια πολύ πιο σαφή εικόνα της ινομυαλγίας και η σωστή διάγνωσή της επιτυγχάνεται όλο και πιο συχνά από ρευματολόγους και παθολόγους.
5 Πώς επιτυγχάνεται η διάγνωση; Στα άτομα που πάσχουν από ινομυαλγία, συχνά ο πόνος μοιάζει να εκτείνεται σε όλο το σώμα. Συνήθως όμως, παρουσιάζεται ευαισθησία κάποιων σημείων σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος, στις οποίες, αν ασκηθεί αρκετή πίεση θα αισθανθούν έντονο πόνο, ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι θα ένιωθαν απλώς ενόχληση. Αυτή η διαπίστωση βοηθά το γιατρό να προβεί στη διάγνωση. Κάποιες φορές η ευαισθησία παρουσιάζεται σε μεμονωμένες περιοχές του σώματος και αυτό μπορεί να γίνει αφορμή να εμφανιστούν τοπικές παθήσεις, όπως για παράδειγμα επικονδυλίτιδα -γνωστή και ως «αγκώνας του τένις».
6 Πώς θεραπεύεται; Η ινομυαλγία δεν θεραπεύεται πλήρως, όμως με τη βοήθεια του ειδικού και των οικείων η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά. Είναι πιθανό να υποχωρήσει από μόνη της, όμως αυτό, συνήθως, συμβαίνει μόνο μετά από μήνες ή και χρόνια. Επιπλέον, παρά τον πόνο που νιώθει ο πάσχων, δεν έχει περισσότερες πιθανότητες από τον οποιονδήποτε να εμφανίσει αρθρίτιδα στο μέλλον. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει κάποια φαρμακευτική αγωγή, όμως ο ίδιος ο ασθενής μπορεί να διαπιστώσει, αν τον βοηθά αρκετά, ώστε να την συνεχίσει.
7 Τι να προσέχουν οι πάσχοντες από ινομυαλγία; Να αποφεύγουν φάρμακα, όπως τα αποσυμφορητικά ρινικής βλεννογόνου. Επίσης, να μην καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά, καφέ ή τσάι αργά το βράδυ, γιατί μπορεί να προκαλέσουν διαταραχή στον ύπνο, γεγονός που ευνοεί την ινομυαλγία. Η χαλάρωση και η ήπια σωματική άσκηση έχουν μεγάλη σημασία στην αντιμετώπιση του συνδρόμου.
8 Ποιες εναλλακτικές μπορούν να βοηθήσουν; Τα άτομα με ινομυαλγία καλό είναι να μάθουν να αφιερώνουν χρόνο στον εαυτό τους, προκειμένου να μειώσουν την ένταση των μυών και το στρες. Επίσης, ωφέλιμο είναι να εκπαιδευτούν, στο πώς να χαλαρώνουν το μυαλό και το σώμα τους. Μια κασέτα ή βίντεο με τεχνικές χαλάρωσης ή απαλή μουσική θα μπορούσε να αποδειχτεί άκρως βοηθητική. Σημασία έχει και η υγιεινή διατροφή, καθώς και η διατήρηση του σωματικού βάρους σε χαμηλά επίπεδα. Η σωματική άσκηση, ο ατάραχος ύπνος και η θετική αντιμετώπιση των σωματικών και ψυχικών εντάσεων, αποτελούν τα κλειδιά για την καταπολέμηση του πόνου και της κόπωσης, που προκαλεί η ινομυαλγία.
9 Υπάρχουν άλλες μορφές θεραπείας; Οι έρευνες έχουν δείξει ότι, η αερόβια άσκηση (όταν η αναπνοή γίνεται πιο έντονη οι παλμοί της καρδιάς αυξάνονται και αυτό διαρκεί αρκετά λεπτά της ώρας) βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και μειώνει τον πόνο και την κόπωση στα άτομα που πάσχουν από το συγκεκριμένο μυοσκελετικό σύνδρομο. Το κολύμπι αποτελεί μια από τις καλύτερες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την ινομυαλγία.
10 Όλοι οι ασθενείς με ινομυαλγία ανταποκρίνονται το ίδιο στις θεραπείες; Από πλευράς θεραπευτικής, κάθε ασθενής με ινομυαλγία αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση, αφού η ίδια πάθηση δεν παρουσιάζει σε όλους τις ίδιες εκδηλώσεις, ούτε την ίδια ανταπόκριση στη θεραπευτική αγωγή. Είναι, επομένως αυτονόητο ότι, ο θεράπων γιατρός συνεκτιμά τα κλινικά δεδομένα ενός συγκεκριμένου ασθενούς με πολλές άλλες παραμέτρους, για να σχεδιάσει το πιο κατάλληλο και αποτελεσματικό θεραπευτικό πρόγραμμα. Διότι, κάτι που μπορεί να βοηθά ένα άτομο με ινομυαλγία, ίσως, να μην έχει τα ίδια καλά αποτελέσματα σε κάποιο άλλο.

Της Έλενας Κιουρκτσή