Υπερθυρεοειδισμός - Υποθυρεοειδισμός

Υπερθυρεοειδισμός

 

Αυξάνει τις ανάγκες σε οξυγόνο και την ευαισθησία στην διέγερση του συμπαθητικού (αυξάνει το έργο που απαιτείται από την καρδιά ενώ προκαλείται ταχυκαρδία και αρρυθμία).
Πρέπει να αναζητείται σε κάθε περίπτωση ανεξήγητης φλεβοκομβικής ταχυκαρδίας ή κολπικής μαρμαρυγής ή σε καρδιακή ανεπάρκεια που είναι ανεξήγητη ή συνοδεύεται από ταχεία κυκλοφορία ή δεν ανταποκρίνεται στην θεραπεία.
Στον υπερθυρεοειδισμό ο θυρεοειδής αδένας είναι υπερβολικά δραστήριος και παράγει περισσότερες θυρεοειδείς ορμόνες από ότι χρειάζεται ο οργανισμός.
Οι γυναίκες προσβάλλονται μέχρι 6 φορές συχνότερα από ότι οι άνδρες. Η πάθηση εκδηλώνεται σπανιότερα στους ηλικιωμένους παρά στους νέους. Συμβαίνει πιο συχνά στις ηλικίες μεταξύ 20 και 40 ετών.
Περισσότερο από 70% των περιπτώσεων υπερθυρεοειδισμού οφείλονται στην ασθένεια Graves (διάχυτη τοξική βρογχοκήλη). Η ασθένεια αυτή προκύπτει λόγω του ότι το σύστημα άμυνας του οργανισμού, το ανοσοποιητικό σύστημα, εξαιτίας παθολογικής διαταραχής, επιτίθεται με αντισώματα εναντίον του θυρεοειδούς αδένα (αυτοάνοσος νόσος).
Τα παθολογικά αντισώματα κάνουν το θυρεοειδή αδένα στα άτομα με ασθένεια Graves, να παράγει περισσότερη θυροξίνη (Τ4) ή και τριιωδοθυρονίνη (Τ3) που είναι οι ορμόνες που συνθέτει και αποθηκεύει ο αδένας.
Η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, εκτός από την ασθένεια Graves, μπορεί επίσης να προκληθεί και από άλλες παθολογικές καταστάσεις όπως οι ακόλουθες:

• Η υποξεία θυρεοειδίτιδα (φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα)
• Η τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη
• Τοξικό αδένωμα
• Υπερβολική έκθεση στο ιώδιο
• Φαρμακευτικός υπερθυρεοειδισμός (λόγω χορήγησης υπερβολικών δόσεων θυροξίνης ή τριιωδοθυρονίνης)
• Θυρεοειδίτιδα που συμβαίνει μετά από τη γέννα

Τα συχνότερα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:

• Απώλεια βάρους που δεν εξηγείται λόγω περισσότερης σωματικής άσκησης ή λιγότερο φαγητό
• Ταχυπαλμία (αίσθημα προκάρδιων παλμών με ταχυκαρδία) και άλλες ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού
• Ιδρώτες και μείωση αντοχής της ζέστης (δυσανεξία στη ζέστη, εξάψεις)
• Νευρικότητα
• Μυϊκή αδυναμία, κούραση, εύκολη κόπωση
• Τρέμουλο
• Εξώφθαλμος (τα μάτια βγαίνουν προς τα έξω, προεξέχουν). Το κάπνισμα αυξάνει κατά πολύ τον κίνδυνο πιο σοβαρών προβλημάτων σε ασθενείς που πάσχουν από την ασθένεια Graves
• Διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα, βρογχοκήλη

Η ταχύτερη διάγνωση επιτρέπει έγκαιρη αντιμετώπιση και καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι σοβαρότερα ή πιο ήπια. Σε ηλικιωμένους τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού, δυνατόν ακόμη και να μην υπάρχουν.
Η διάγνωση βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό, στην κλινική εξέταση και σε απλές συμπληρωματικές εξετάσεις όπως η μέτρηση των ορμονών.
Οι ορμόνες του θυρεοειδούς (Τ4, Τ3) βρίσκονται σε ψηλά επίπεδα ενώ η ορμόνη TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη, θυρεοτροπίνη) που εκκρίνεται από την υπόφυση του εγκεφάλου και ρυθμίζει την παραγωγή ορμονών από το θυρεοειδή αδένα, βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.
Το σπινθηρογράφημα με τη βοήθεια ραδιοϊσοτόπων, βοηθά διότι έχει τη δυνατότητα να απεικονίζει περιοχές με λειτουργικές ανωμαλίες του θυρεοειδούς.
Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού εξαρτάται από την αιτία. Τα θεραπευτικά όπλα περιλαμβάνουν φάρμακα (αντιθυρεοειδικά φάρμακα προπυλθειουρακίλη, μεθιμαζόλη, καρβιμαζόλη) που καταστέλλουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδενα, το ραδιενεργές ιώδιο και τη χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση του αδένα.
Η δακτυλίτιδα δεν ελέγχει συνήθως την καρδιακή συχνότητα και στην τελευταία περίπτωση χρειάζεται η χορήγηση ένός β-αναστολέα. Σε υπερθυρεοειδισμό μπορεί να συμβεί επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας.
Η θυρεοτοξική κρίση πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία επείγουσα κρίσιμη κατάσταση με β-αναστολείς και κορτικοστεροειδή, εκτός από το ιώδιο και τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα.

Υποθυρεοειδισμός

 

Οι ορμόνες του θυρεοειδούς αδένα ρυθμίζουν την ταχύτητα με την οποία ο οργανισμός διεκπεραιώνει τις χημικές λειτουργίες, δηλαδή το μεταβολικό ρυθμό. Επιδρούν σε όλα τα όργανα και ιστούς βοηθώντας ουσιαστικά στη σύνθεση των πρωτεϊνών. Επίσης αυξάνουν την ποσότητα οξυγόνου που χρησιμοποιούν τα κύτταρα.
Ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από ελαττωμένη έκκριση θυρεοειδικών ορμονών με πιο συχνή αιτία την χρόνια αυτοάνοσο θυρεοειδίτιδα(Hashimoto), ενώ άλλες πιο συχνές αιτίες είναι η ολική θυρεοειδεκτομή, η καταστροφή του αδένα μετά από ιώδιο, εξωτερική ακτινοβολία, η παρουσία όγκου (λέμφωμα) και φάρμακα όπως το λίθιο και η ιντερφερόνη. Δευτεροπαθής υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκληθεί από βλάβες του υποθαλάμου και της υπόφυσης.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού εγκαθίστανται σταδιακά και οφείλονται σε μια γενική επιβράδυνση των μεταβολικών λειτουργιών του οργανισμού

• Κόπωση
• Αύξηση βάρους από κατακράτηση υγρών
• Ξηρό δέρμα και δυσανεξία στο κρύο
• Κίτρινο δέρμα
• Τραχύτητα ή απώλεια της τρίχας
• Βραχνάδα
• Βρογχοκήλη
• Ελάττωση των αντανακλαστικών
• Αταξία
• Δυσκοιλιότητα
• Αδυναμία συγκέντρωσης
• Πνευματική και νοητική καθυστέρηση
• Κατάθλιψη
• Διαταραχές του κύκλου,υπογονιμότητα
• Μυαλγίες
• Υπερλιπιδαιμία
• Βραδυκαρδία και υποθερμία
• Μυξοίδημα από διήθηση των ιστών από υγρά

Διάγνωση

• TSH
• FT4
  
• Θυρεοειδικά αυτοαντισώματα- αντιθυρεοειδική περοξειδάση και αντιθυρεοσφαιρινικά αυτοαντισώματα
  

Στο 95% των περιπτώσεων της νόσο του Hashimoto υπάρχουν θυρεοειδικά αυτοαντισώματα, ενώ όζοι δεν είναι σπάνιοι με ένα 5% πιθανότητα για καρκίνο. Η γρήγορη αύξηση του αδένα σημαίνει μάλλον λέμφωμα.
Η θεραπεία συνίσταται σε θεραπεία υποκατάστασης με λεβοθυροξίνης σε δόση που πρέπει να εξατομικεύεται.

Υποθυρεοειδισμός και καρδιά

Το μυξοίδημα προκαλεί άθροιση περικαρδιακού υγρού.
Επίσης με αύξηση της χοληστερόλης προκαλεί στεφανιαία νόσο που παραμένει συχνά ασυμπτωματική, μέχρις ότου αυξηθούν οι ανάγκες με την αποκατάσταση του ευθυρεοειδισμού.
Στο ηλεκτροκαρδιογράφημα μπορεί να υπάρχουν μεταβολές που θυμίζουν χρόνια περικαρδίτιδα, ελαφρά παράταση του PQ αλλά και του QT, ταπεινά επάρματα ORS και χαμηλά Τ.
Η χορήγηση φυσιολογικών δόσεων θυροξίνης σε μυξοίδημα μπορεί να έχει βαριές συνέπειες στην καρδιά.
Η αγωγή πρέπει να αρχίζει με θυροξίνη 0.05 mg/ημέρα και η δόση αυτή αυξάνεται κατά 0.05 mg/ημέρα με μεσοδιαστήματα μηνός.