Αλληλεπίδραση Βιταμινών και Φαρμάκων

Οι βιταμίνες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με την διαλυτότητά τους (την ικανότητά τους να διαλύονται) στο νερό ή στο λίπος. Η ανεπάρκεια υδατοδιαλυτών βιταμινών, όπως οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι πολύ πιο συχνή από ότι η ανεπάρκεια των λιποδιαλυτών βιταμινών επειδή είναι πιο δύσκολο για το σώμα να αποθηκεύσει τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες.

Υπάρχουν κάποια φάρμακα που μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια υδατοδιαλυτών βιταμινών.

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με τη βιταμίνη Β12

Υπάρχουν συγκεκριμένα φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12. Κάποια από αυτά τα φάρμακα αναστέλλουν την απελευθέρωση ουσιών στο στομάχι που επιτρέπουν στο σώμα να απορροφά την βιταμίνη Β12. Πιο συγκεκριμένα. τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μακροχρόνια μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12.

• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων: ομεπραζόλη, παντοπραζόλη, εσομεπραζόλη και οι αναστολείς της ισταμίνης όπως η σιμετιδίνη που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και των συμπτωμάτων της καούρας μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια της Β12. Χρειάζεστε γαστρικά υγρά ώστε να απορροφηθεί η βιταμίνη Β12, έτσι καταστέλλοντας την έκκριση υγρών με του; αναστολείς της αντλίας πρωτονίων αυτό οδηγεί σε φτωχή απορρόφηση και τελικά ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12.
• Μετφορμίνη (Glucophage): είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για το διαβήτη τύπου 2 και μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια της Β12 καθώς δυσκολεύει την απορρόφησή της από το στομάχι. Οι μελέτες δείχνουν ότι αυτό συμβαίνει περίπου στο 9,5% των ασθενών που παίρνουν μετφορμίνη.

Αν έχετε ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να παρατηρήσετε κάποια προβλήματα στη μνήμη σας, μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, αδυναμία, αναιμία και χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων στο αίμα.

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με το φολικό οξύ (βιταμίνη Β9)

Τα παρακάτω φάρμακα μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια φολικού οξέος, κυρίως παρεμβαίνοντας στην ικανότητα του σώματος να το απορροφήσει ή να το επεξεργαστεί:

• Μεθοτρεξάτη: χρησιμοποιείται για την θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας , της ψωρίασης, του λύκου, της νόσου του Crohn και κάποιες μορφές καρκίνου. Αναστέλλει ένα ένζυμο το οποίο βοηθά το σώμα να μετατρέψει το φολικό από τις τροφές, με αποτέλεσμα την εξάντληση του φολικού που υπάρχει στο σώμα.
• Φαινυτοΐνη: ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για την πρόληψη της επιληψίας , κάνει δύσκολη την απορρόφηση του φολικού από το σώμα.
• Τριμεθοπρίνη: είναι ένα αντιβιοτικό που χρησιμοποιείται συχνά για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού και παρεμβαίνει στο ένζυμο που είναι σημαντικό για την μετατροπή του φολικού.
• Μετφορμίνη: μειώνει την απορρόφηση του φολικού οξέος.

Η έλλειψη φολικού οξέος μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων, ωχρότητα, κόπωση και ευαισθησία στη γλώσσα.

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με τη βιταμίνη Κ

Τα βακτήρια στο λεπτό έντερο βοηθούν στη σύνθεση και στην απορρόφηση της βιταμίνης Κ, μιας λιποδιαλυτής βιταμίνης. Τα παρακάτω φάρμακα μπορούν να μειώσουν τα βακτήρια του εντέρου ή να κάνουν την βιταμίνη Κ λιγότερο αποτελεσματική.

• Αντιβιοτικά ευρέως φάσματος: Η χρήση αντιβιοτικών ευρέος φάσματος για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να μειώσει τα βακτήρια του εντέρου, τα οποία τελικά οδηγούν σε ανεπάρκεια βιταμίνης Κ. Σε αυτά τα αντιβιοτικά περιλαμβάνονται τα αντιβιοτικά κεφαλοσπορίνης δεύτερης και τρίτης γενιάς και η μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών όπως το Augmentin, η δοξυκυκλίνη, η μοξιφλοφαξίνη, η αζιθρομυκίνη.
• Βαρφαρίνη: είναι ένα αντιπηκτικό που χρησιμοποιείται για την θεραπεία των θρόμβων στους μηρούς ή στα πόδια (όπως η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση) και η κολπική μαρμαρυγή. Οι πρωτεΐνες του αίματος που βοηθούν στην πήξη του αίματος (ονομάζονται παράγοντες πήξης) βασίζονται στην βιταμίνη Κ και η βαρφαρίνη αναστέλλει τη δράση της βιταμίνης Κ έτσι η διαδικασία της πήξης επιβραδύνεται.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Κ δυσκολεύει την πήξη του αίματος, έτσι μπορεί να έχετε αίμα στα κόπρανα, να αιμορραγεί η μύτη σας ή να μελανιάζετε εύκολα.

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με την βιταμίνη Α

Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνης που υπάρχει σε πολλές τροφές, όπως τα κίτρινα και πορτοκαλί φρούτα και λαχανικά όπως τα καρότα, η μαργαρίνη, το γάλα, και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι. Η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στην όραση, στην ανάπτυξη των οστών, στην διαφοροποίηση των κυττάρων και στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Α οδηγεί σε προβλήματα στην όραση. Νοσήματα όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn, μπορεί να προκαλέσουν δυσαπορρόφηση της βιταμίνης Α.

• Ρετινοειδή: η ισοτρετινοΐνη και η ακιτρετίνη αποτελούν θεραπεία για την ακμή, την ψωρίαση. Τα άτομα που λαμβάνουν ρετινοειδή καλό είναι να αποφεύγουν την υπερβολική βιταμίνη Α.

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της τοξικότητας της βιταμίνης Α περιλαμβάνουν  ναυτία,  εμετό, ζαλάδα, θολή όραση και φτωχό συντονισμό των μυών.

 

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με τη βιταμίνη Β6

Αυτά τα φάρμακα παρεμβαίνουν στον τρόπο με τον οποίο το σώμα επεξεργάζεται την βιταμίνη Β6 και οδηγούν σε ανεπάρκεια.

• Ισονιαζίδη: το συγκεκριμένο φάρμακο χρησιμοποιείται για την θεραπεία της φυματίωσης και αναστέλλει το ένζυμο που έχει ανάγκη το σώμα για να ενεργοποιήσει την βιταμίνη Β6.
• Υδραλαζίνη: είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για την θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και βοηθά στην ποιότητα ζωής των ασθενών που έχουν καρδιακή ανεπάρκεια. Η βιταμίνη Β6 συνδέεται στην υδραλαζίνη και δημιουργεί ένα σύμπλοκο που απομακρύνεται μέσω των ούρων , με αποτέλεσμα να χάνεται περισσότερη βιταμίνη Β6.
• Λεβοντόπα/καρβιντόπα: χρησιμοποιείται για την θεραπεία του Parkinson και μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια της βιταμίνης Β6. Η καρβιντόπα συνδέεται και αλληλεπιδρά με την ενεργή μορφή της βιταμίνης Β6.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β6 μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως η αδυναμία, το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα, η φλεγμονή στη γλώσσα και οι πληγές στη στοματική κοιλότητα.

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με τη νιασίνη (βιταμίνη Β3)

Διαφορετικά φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ανεπάρκεια νιασίνης κάνοντας πιο δύσκολη τη διαδικασία μετατροπής της τρυπτοφάνης σε νιασίνη. Όλα τα παρακάτω φάρμακα παρεμβαίνουν σε αυτή τη διαδικασία.

• Ισονιαζίδη: χρησιμοποιείται για την θεραπεία της φυματίωσης.
• 5-φθοροουρακίλη : χρησιμοποιείται για την θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού και του στομάχου.
• 6-μερκαπτοπουρίνη: ένα ανοσοκατασταλτικό που χρησιμοποιείται για την θεραπεία του καρκίνου (λευχαιμίας στα παιδιά) και των αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
• Φαινοβαρβιτάλη: ένα αντιεπιληπτικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για την πρόληψη των επιληπτικών κρίσεων.
• Αζαθειοπρίνη: ένα ανοσοκατασταλτικό φάρμακο που χρησιμοποιείται μετά από την μεταμόσχευση οργάνων σε ασθενείς με νόσο του Crohn, αυτοάνοση ηπατίτιδα, λύκο και ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Αν έχετε ανεπάρκεια νιασίνης μπορεί να παρατηρήσετε συμπτώματα όπως η ευαισθησία στη γλώσσα, η ναυτία, και ο πονοκέφαλος. Πιο μετά μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως η διάρροια, η δερματίτιδα, η άνοια και ο θάνατος.

Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με την ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2)

Αν χρησιμοποιείτε φαινοβαρβιτάλη μακροχρόνια, μπορεί να αυξηθεί γρήγορα ο χρόνος διάσπασης της ριβοφλαβίνης στο σώμα και να οδηγήσει σε μείωση της ριβοφλαβίνης με τον καιρό.

Αν έχετε ανεπάρκεια ριβοφλαβίνης μπορεί να έχετε πληγές στην στοματική κοιλότητα, στη γλώσσα και επιπεφυκίτιδα.

Αν παίρνετε κάποια φάρμακα μακροχρόνια μπορείτε να μιλήσετε με το γιατρό σας και να ελέγξετε τα επίπεδα των βιταμινών. Αν ανιχνευτούν χαμηλά επίπεδα βιταμινών αν είναι απαραίτητο μπορείτε να πάρετε συμπλήρωμα βιταμινών.