Πολυκυστικές ωοθήκες παρουσιάζονται περίπου στο 20% των γυναικών. Στις μισές περίπου περιπτώσεις δε συνυπάρχουν επιπλέον προβλήματα και ονομάζονται απλές πολυκυστικές ωοθήκες (Polycystic Ovaries ή PCO).
Σε ποσοσοτό 10% των γυναικών συνολικά (και 50% από τις γυναίκες με απλές πολυκυστικές ωοθήκες) παρουσιάζεται το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (Polycystic Ovary Syndrome ή PCOS). Οι γυναίκες αυτές μπορεί να παρουσιάσουν μια ποικιλία κλινικών συμτωμάτων και προδιαθέσεων που περιλαμβάνονται στους πίνακες (1) και (2).
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί παγκοσμίως την πιο συχνή ενδοκρινοπάθεια στις γυναίκες και την πιο συχνή αιτία υπογονιμότητα
Η ακριβής αιτιολογία του συνδρόμου είναι άγνωστη. Θεωρείται πως είναι αποτέλεσμα γενετικής προδιάθεσης, εμφανίζεται οικογενώς και σχετίζεται με υπερέκκριση ανδρογόνων, αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη και επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες και από τον τρόπο ζωής (δίαιτα - διατροφή – άσκηση)
Η διάγνωση γίνεται με συνδυασμό κλινικής εκτίμησης (ιστορικό, εξέταση), υπερηχογραφήματος και ορμονικών εξετάσεων.
Η θεραπεία του συνδρόμου εξαρτάται από τα συνοδά συμπτώματα και σκοπεύει στην θεραπεια τους και στην αποφυγή μελλοντικής εμφάνισης των νοσημάτων που προδιατίθενται από το σύνδρομο.
Βασικές αρχές της θεραπείας αποτελούν: η σωστή διατροφή, η άσκηση και η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους.
Σε περιπτώσεις Υπογονιμότητας έχει σημασία, το ζευγάρι να διερευνηθεί πλήρως, πριν από την έναρξη της θεραπείας ωορρηξίας, για αποκλεισμό επιπλέον προβλημάτων. Συνιστάται πλήρης ορμονικός και βιοχημικός έλεγχος της γυναίκας, σαλπιγγογραφία και σπερμοδιάγραμμα.
Πρόκληση ωορρηξίας επιχειρείται αρχικά με χορήγηση Κιτρικής Κλομιφαίνης μόνη της ή σε συνδυασμό με Μετφορμίνη (Glucophage) ή με συγχορήγηση Κορτιζόνης. Εάν επιτευχθεί ωορρηξία (70-80% των γυναικών), τότε ανάλογα με την περίπτωση, η αγωγή μπορεί να συνεχιστεί για 4-6 μήνες.
Σε περίπτωση πτωχής απάντησης στην παραπάνω θεραπεία (20-30% των γυναικών δεν επιτυγχάνουν ωορρηξία / εγκυμοσύνη με την αγωγή αυτή) τότε επιχειρείται πρόκληση ωορηξίας με χορήγηση ενέσιμων Γοναδοτροπινών.
Η πρόκληση ωορρηξίας στις περιπτώσεις αυτές παρουσιάζει συχνά ιδιαίτερη δυσκολία που οφείλεται στην συχνή εμφάνιση πολλαπλών ωοθυλακίων που συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα πολύδυμης εγκυμοσύνης και του Συνδρόμου Υπερδιέγερσης ωοθηκών.
Σε νεαρές γυναίκες (< 35 ετών ) που δεν επιτυγχάνεται ωορρηξία ή εγκυμοσύνη με φαρμακευτικά μέσα, συχνά ενδείκνυται η Λαπαροσκόπηση και η Υστεροσκόπηση. Με τον τρόπο αυτό, αφενός ελέγχονται πλήρως τα έσω γεννητικά όργανα και αφετέρου με τον τρυπανισμό των ωοθηκών (ovarian drilling) συχνά αποκαθίσταται το μεταβολικό και ορμονικό πρόβλημα. Με την αποκατάσταση του κύκλου της περιόδου, συχνά επιτυγχάνεται εγκυμοσύνη και επιπλέον εξαλείφονται οι άμεσες και οι απώτερες συνέπειες του συνδρόμου.
Επιπλέον, σε περίπτωση που τελικά κριθεί απαραίτητη η χορήγηση Γοναδοτροπινών ή η Εξωσωματική Γονιμοποίηση, πρακτικά μειδενίζεται ο κίνδυνος Υπερδιέγερσης των ωοθηκών και μειώνεται ο κίνδυνος πολύδυμης κύησης.
Σε γυναίκες μεγαλύτερες των 35 ετών, η παραπάνω προσέγγιση έχει μικρότερη αξία, θεραπευτικά τουλάχιστον, καθώς αυξάνεται συχνά η παρουσία συνυπαρχόντων προβλημάτων και συχνά επιλέγεται η Εξωσωματική Γονιμοποίηση.
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑTA
• Η συχνότερη ενδοκρινοπάθεια στις γυναίκες
• Η συχνότερη αιτία υπογονιμότητας
• Ετερογενές σύνδρομο με ποικιλία συμπτωμάτων και επιπλοκών
• Σημασία έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας από ειδικό ιατρό
• Σημασία στρατηγικής θεραπείας Γονιμότητας
• Λαπαροσκόπηση–τρυπανισμός ωοθηκών (ιδίως σε νέες γυναίκες με διαταρχές ωορρηξίας και Υπογονιμότητα)
• Τακτική πλήρης εκτίμηση του συνδρόμου για πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση επιπλοκών
• Σημασία υγιεινής διατροφής, δίαιτας και άσκησης
Δεν υπάρχουν σχόλια: