Πότε πρέπει να αφαιρούνται τα ινομυώματα

Τι ακριβώς είναι;
Τα ινομυώματα είναι οι πιο συχνοί καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στη μήτρα. Πρόκειται για αθροίσεις κυττάρων (μυϊκές ίνες και ινώδης ιστός) που το μέγεθός τους ξεκινά από 1 εκατοστό και μπορεί κάποιες φορές να ξεπεράσει ακόμη και τα 15 εκατοστά. Oι πιθανότητες να εξελιχθούν σε κακοήθεια είναι πολύ λίγες (0,1-0,5%).

Γιατί εμφανίζονται;
Επιστημονική απάντηση για τις ακριβείς αιτίες που προκαλούν τη δημιουργία τους δεν υπάρχει. Πιθανολογείται ότι εμφανίζονται όταν υπάρχει κληρονομική προδιάθεση ή εξαιτίας ορμονικών λόγων. Το σίγουρο είναι ότι η ανάπτυξή τους συνδέεται με τις γυναικείες ορμόνες (οιστρογόνα). Φυσικά, ρόλο παίζουν και οι ιδιαιτερότητες του κάθε οργανισμού.

Ποιες γυναίκες «προτιμούν»;
Εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (25-45 ετών) και ιδιαίτερα σε όσες δεν έχουν κάνει παιδιά. Συνήθως κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, που σταματάει η παραγωγή οιστρογόνων, το μέγεθός τους μικραίνει (συρρικνώνονται) και περιορίζονται τα συμπτώματα. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες των οποίων η μητέρα ή η αδελφή έχει ήδη παρουσιάσει ινομυώματα.

Ποια είναι τα συμπτώματα;
Oρισμένες γυναίκες, παρά το γεγονός ότι έχουν ινομυώματα, είναι ασυμπτωματικές. Ωστόσο, οι περισσότερες παρουσιάζουν συμπτώματα, τα οποία ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος, τον αριθμό των ινομυωμάτων και το σημείο της μήτρας στο οποίο εντοπίζονται. Τα πιο συνήθη είναι:
1_ Πόνος, αίσθηση βάρους και «φούσκωμα» (διόγκωση) στην περιοχή της κοιλιάς, ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων.
2. Μεγάλη απώλεια αίματος κατά την περίοδο (μηνορραγία) ή αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους.
3. Έντονος πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια) ή κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια).
4. Συχνουρία, ουρολοιμώξεις, δυσκοιλιότητα, λόγω της πίεσης που ασκούν στα γειτονικά όργανα (ουροδόχο κύστη, έντερο).
5. Προβλήματα υπογονιμότητας, είτε λόγω εξωτερικής πίεσης των σαλπίγγων είτε όταν εμφανίζονται στο εσωτερικό της μήτρας (ενδομητρική κοιλότητα).

Τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν;
Όταν τα ινομυώματα είναι μεγάλα, λόγω της πίεσης που ασκούν σε μεγάλα αγγεία του οργανισμού, ενδέχεται να προκαλέσουν πρήξιμο (οίδημα), κιρσούς, διόγκωση των νεφρών (υδρονέφρωση) κ.ά. Επίσης, μπορεί να οδηγήσουν σε απόφραξη των σαλπίγγων ή να βλάψουν τις ωοθήκες, προκαλώντας προβλήματα γονιμότητας. Εξαιτίας όσων εντοπίζονται στο ενδομήτριο, υπάρχει το ενδεχόμενο να προκληθούν αυτόματες αποβολές, κυρίως κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, έχει αποδειχτεί ότι εμποδίζουν τη φυσιολογική σύλληψη, την κίνηση των σπερματοζωαρίων και ότι δυσκολεύουν την εμφύτευση εμβρύων κατά τη διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Πώς γίνεται η διάγνωση;
Εάν διαπιστώσετε ότι έχετε ένα ή και περισσότερα από τα συμπτώματα που αναφέρουμε, θα πρέπει να επισκεφτείτε το γυναικολόγο σας, ο οποίος θα σας υποβάλει σε λεπτομερή γυναικολογική εξέταση και θα συμπληρώσει τον έλεγχο με ένα υπερηχογράφημα ή, αν το κρίνει απαραίτητο, με μια αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Πώς αντιμετωπίζονται;
Η θεραπεία που επιλέγει ο γιατρός κατά περίπτωση εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας, το εάν έχει γίνει μητέρα ή όχι, το μέγεθος των ινομυωμάτων, τη θέση τους και τα συμπτώματα που της προκαλούν. Συνήθως μικρά ινομυώματα, που δίνουν λίγα ή και καθόλου συμπτώματα, χρειάζονται μόνο τακτική παρακολούθηση με υπερηχογραφικό έλεγχο ανά εξάμηνο.

Πότε πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά;
Αν είναι μεγάλα (πάνω από 5 εκ.), η χειρουργική αφαίρεσή τους είναι απαραίτητη (συνήθως γίνεται λαπαροσκοπικά). Μάλιστα, πριν την επέμβαση, η γυναίκα μπορεί, αν το κρίνει αναγκαίο ο γιατρός της, να ακολουθήσει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή, για να περιοριστεί το μέγεθος των ινομυωμάτων και να αφαιρεθούν πιο εύκολα. Επίσης, το χειρουργείο είναι απαραίτητο όταν τα ινομυώματα δημιουργούν προβλήματα σε άλλα όργανα (λόγω πίεσης) ή προκαλούν αιμορραγία, αναιμία και υπογονιμότητα. Τέλος, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε πως, αφαιρώντας τα ινομυώματα, αυτό δεν σημαίνει ότι θα απαλλαγείτε και οριστικά από το πρόβλημα. Δυστυχώς, υπάρχει το ενδεχόμενο να εμφανιστούν ξανά.

Tα είδη των ινομυωμάτων
Ανάλογα με το σημείο της μήτρας που εμφανίζονται, διακρίνονται σε:
Υποορογόνια: Αναπτύσσονται στο εξωτερικό μέρος της μήτρας, προς την κοιλιά, και όταν μεγαλώνουν, πιέζουν την ουροδόχο κύστη και το έντερο.
Ενδοτοιχωματικά: Εντοπίζονται στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας. Όταν είναι μικρά, συνήθως δεν δίνουν συμπτώματα.
Υποβλεννογόνια: Εμφανίζονται μέσα στη μήτρα (ενδομήτριο). Μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγίες και υπογονιμότητα.

Εμπόδιο στην εγκυμοσύνη

Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη στη Γαλλία, σε γυναίκες που αντιμετώπιζαν ανεξήγητη υπογονιμότητα και προσπαθούσαν επί τρία περίπου χρόνια να συλλάβουν, μετά τη λαπαρασκoπική αφαίρεση των ινομυωμάτων, αυξήθηκαν τα ποσοστά εγκυμοσύνης στο 41%. Μια άλλη μελέτη -στην ίδια χώρα- κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η φυσιολογική γονιμότητα βελτιώνεται από 53 έως 70% μετά την αφαίρεση ινομυωμάτων από το εσωτερικό της μήτρας.
Στην περίπτωση που έχετε ινομυώματα και μείνετε τελικά έγκυος, αυτό δεν σημαίνει ότι θα παρουσιάσετε οπωσδήποτε προβλήματα. Το ίδιο ισχύει και όταν η διάγνωσή τους γίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνήθως αρκεί η παρακολούθησή τους. Αν όμως είναι μεγάλα και λόγω της θέσης τους επηρεάζουν την πορεία της κύησης, τότε είναι αναγκαία η επέμβαση του γυναικολόγου