Σύµφωνα µε τις στατιστικές, 6 στους 10 ανθρώπους υποφέρουν συχνά από πονοκέφαλο. Οι ειδικοί επιστήµονες, διερευνώντας όλο και περισσότερο το πρόβληµα των κεφαλαλγιών, διακρίνουν σήµερα πάνω από 150 µορφές πονοκεφάλου.
Σε ένα σηµαντικό ποσοστό µάλιστα, που κυµαίνεται από 10-20%, οι πονοκέφαλοι είναι έντονοι ή πολύ συχνοί, µε αποτέλεσµα να υποβαθµίζεται σηµαντικά η ποιότητα ζωής των πασχόντων, κάνοντας τη ζωή τους... αφόρητη! Δεν είναι τυχαίο ότι για την Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας, η κεφαλαλγία θεωρείται το ίδιο σοβαρή ασθένεια µε την άνοια και την ψύχωση. Οι πιο συχνοί τύποι πονοκεφάλων, που αναγνωρίζουν σήµερα οι επιστήµονες, είναι ο πονοκέφαλος τύπου τάσεως, η ηµικρανία και η αθροιστική κεφαλαλγία.
Ο πονοκέφαλος τύπου τάσεως, είναι η πιο συχνή, καθηµερινή µορφή πονοκεφάλου, γνωστή µε πολλά ονόµατα, εξαιτίας της ασάφειας γύρω από την αιτιολογία της, αλλά κυρίως, λόγω της ποικιλίας των µορφών µε τις οποίες παρουσιάζεται. «Η ονοµασία του προέρχεται από το γεγονός ότι, µαζί µε τον πονοκέφαλο, συχνά παρουσιάζεται και µια τάση («σύσπαση» θα το λέγαµε) των µυών της κεφαλής και του τραχήλου. Ο αγγλικός όρος tension (=τάση), έχει θεωρηθεί από πολλούς ότι αφορά ψυχική υπερένταση και έτσι αυτός ο πονοκέφαλος κρίθηκε ως ψυχογενής. Είναι γεγονός, πως ο πονοκέφαλος τύπου τάσης, ταλαιπωρεί περισσότερο άτοµα µε υπερβολικό άγχος», τονίζει ο παθολόγος, Επιστηµονικός Διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής & του Διαβητολογικού Τµήµατος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών (Κλινική Ψυχικού),
κ. Αντώνης Λέπουρας. Κύρια χαρακτηριστικά του συγκεκριµένου τύπου κεφαλαλγίας, που εµφανίζεται σε τριπλάσια συχνότητα στις γυναίκες, σε σχέση µε τους άνδρες, είναι, σύµφωνα µε τον ίδιο:
- ότι διαρκεί (εφόσον δεν αντιµετωπιστεί φαρµακευτικά), από 30’ έως και 7 ηµέρες
- ότι η ένταση του πόνου είναι ήπια έως µέτρια.
- ότι ο πόνος περιγράφεται σαν «βάρος», «σφίξιµο» ή «πίεση» και καταλαµβάνει
όλο το κεφάλι. - ότι η ένταση του πόνου δεν µεγαλώνει µε την φυσική δραστηριότητα (εργασία, βηµατισµός κ.λπ).
Είναι ο δεύτερος σε συχνότητα πονοκέφαλος, όµως από πλευράς έντασης και βαρύτητας είναι κατά πολύ σηµαντικότερος από τον πονοκέφαλο τάσεως. Οι ειδικοί διακρίνουν περί τα 14 είδη ηµικρανίας.
Η ηµικρανία είναι διαταραχή διάρκειας 4-24 ωρών, µε κύριες εκδηλώσεις τον πολύ δυνατό πονοκέφαλο που συνοδεύεται από ναυτία (ή εµετό) και φωτοφοβία ή ηχοφοβία. Εκλυτικοί της παράγοντες, ιδίως στις γυναίκες, είναι οι διαταραχές του ύπνου, ο εµµηνορυσιακός κύκλος, οι µεταβολές του καιρού και η κατανάλωση αλκοόλ.
«Ο ασθενής, στη διάρκεια της κρίσης, ελαττώνει τις δραστηριότητές του, παραµένοντας συχνά στο κρεβάτι, σε σκοτεινό και ήσυχο δωµάτιο. Δεν µπορεί να συνεχίσει την εργασία του όσο διαρκεί η κρίση, αφού οποιαδήποτε φυσική δραστηριότητα, ακόµα και το να ανέβει µια σκάλα, επιδεινώνει τα συµπτώµατα.
Παρά τη βαρύτητα των συµπτωµάτων, ωστόσο, η ηµικρανία είναι µια καλοήθης κατάσταση και ο ασθενής δεν κινδυνεύει από αυτήν», εξηγεί ο κ. Λέπουρας. Είναι, όµως, συχνή αιτία απουσίας από τη δουλειά. Οι στατιστικές λένε ότι το 50% των ανθρώπων που υποφέρουν από ηµικρανία, απουσιάζουν από την δουλειά τους για 1-14 ηµέρες το χρόνο! Στον αθροιστικό πονοκέφαλο, τέλος, τα συµπτώµατα εµφανίζονται κατά αθροίσµατα, ενώ µεσολαβούν διαστήµατα χωρίς πόνο. Χαρακτηριστικό του είναι ο πολύ έντονος πόνος γύρω από τον οφθαλµική κόγχη ή στον κρόταφο, πάντα από τη µια πλευρά του κεφαλιού. Ο αθροιστικός πονοκέφαλος έχει κι άλλα χαρακτηριστικά συµπτώµατα όπως: δακρύρροια, ρινική συµφόρηση, ρινόρροια, ιδρώτα στο µέτωπο και το πρόσωπο, πτώση και οίδηµα του βλεφάρου.
Θεραπεία
Οι περισσότερες µορφές κεφαλαλγίας αντιµετωπίζονται συµπτωµατικά µε αναλγητικά, χωρίς να εξαλείφονται. Βέβαια, ακόµη και τα πιο κοινά αναλγητικά, είναι σηµαντικό να λαµβάνονται σύµφωνα µε τις οδηγίες και να µην γίνεται υπερβολή.
Σήµερα, σε πολλά δηµόσια νοσοκοµεία (Γενικό Κρατικό Νοσοκοµείο Αθηνών, Ναυτικό Νοσοκοµείο, 401 Στρατιωτικό Νοσοκοµείο, Νοσοκοµείο Αεροπορίας, Παπαδηµητρίου, «Άγιος Δηµήτριος», ΑΧΕΠΑ. «Γ. Παπανικολάου», Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Πατρών, Νοσοκοµεία Καβάλας και Χανίων), υπάρχουν ειδικά κέντρα που ασχολούνται µε τους πονοκεφάλους. Διαθέσιµες είναι και πολλές εναλλακτικές θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως ο βελονισµός, η οµοιοπαθητική, οι ψυχοσωµατικές προσεγγίσεις κλπ. Οι τελευταίες ενδείκνυνται στις περιπτώσεις που οι πονοκέφαλοι οφείλονται σε σωµατοποίηση άγχους και αρνητικών συναισθηµάτων.
Ψυχοσωµατικές προσεγγίσεις
Σηµείο – «κλειδί» σε αυτήν την προσέγγιση, είναι η συνειδητοποίηση του προβλήµατος. «Η κύρια λειτουργία της διατύπωσης (formulation) είναι η αναπλαισίωση, το να πάψει δηλαδή ο θεραπευόµενος να αντιµετωπίζει το σύµπτωµα σαν κάτι οργανικό και ανεξήγητο και να συνδέσει τις γνωστικές, συναισθηµατικές και βιολογικές παραµέτρους, που ευθύνονται για τη δυσκολία που αντιµετωπίζει», σηµειώνει ο ψυχοφυσιολόγος στο Κέντρο Ψυχοσωµατικής Υγείας «ΑΝΑΔΡΑΣΗ», δρ Δηµήτρης Χρηστίδης. Οι ψυχογενείς πονοκέφαλοι (κεφαλαλγίες τύπου τάσης, ηµικρανίες), έχουν ως κοινό παθογενετικό φαινόµενο τη δυσλειτουργική ενεργοποίηση και διατήρηση της συµπαθητικής διέγερσης. «Στις µεν κεφαλαλγίες τύπου τάσης, αυτή η συµπαθητική διέγερση εκφράζεται κυρίως ως υπερτονία και κόπωση των µυών της κεφαλής, του τραχήλου και των ώµων, στις δε ηµικρανίες, µε τη χαρακτηριστική αγγειοσυστολή των επιφανειακών µικροαγγείων. Και στις δύο περιπτώσεις, γνωστικοί και συµπεριφορικοί παράγοντες έκαναν το άτοµο να ‘µάθει’, µια κάποια εποχή της ζωής του, να ενεργοποιεί τον συγκεκριµένο παθογενετικό µηχανισµό και να αντιδρά µε τον συγκεκριµένο τρόπο (συµπαθητική διέγερση), σε προκλήσεις του περιβάλλοντος. Για να ξεπεράσει το πρόβληµα, ο ασθενής πρέπει πρώτα απ’ όλα να καταλάβει τη νευροφυσιολογία του παθογενετικού µηχανισµού τού προβλήµατός του. Με άλλα λόγια, να κατανοήσει ότι η κεφαλαλγία τάσεως, είναι επακόλουθο της δυσλειτουργικής προσαρµογής του συστήµατός του στο περιβάλλον και, γενικότερα, ότι µάλλον αποτελεί σύµπτωµα του “επιλεγµένου” ή “µαθηµένου” τρόπου έκφρασης της δυσαρέσκειάς του», εξηγεί ο κ. Χρηστίδης. Σύµφωνα µε τον ίδιο, είναι πολύ σηµαντικό ο θεραπευόµενος να µάθει να χαλαρώνει και µάλιστα να διδαχθεί, όχι µόνο τη γενική χαλάρωση, αλλά και την εστιασµένη χαλάρωση των µυϊκών οµάδων που συµµετέχουν στο πρόβληµά του.
Δεν υπάρχουν σχόλια: