ΜΕΝΟΥ

Τρίτη 12 Αυγούστου 2025

Αιμοπτυση. Αιτια και αντιμετοπιση της

 

Η αιμόπτυση είναι η απόχρεμψη αίματος ή αιματηρών πτυέλων από το αναπνευστικό σύστημα. Μπορεί να ποικίλλει από μικρές ραβδώσεις αίματος έως μεγάλη αιμορραγία που απειλεί τη ζωή.

Α. Αίτια αιμόπτυσης

Μπορούν να ταξινομηθούν ανάλογα με την προέλευση και τη συχνότητα:

1. Λοιμώδη αίτια

  • Οξεία ή χρόνια βρογχίτιδα (συχνό αίτιο, κυρίως σε καπνιστές)

  • Πνευμονία

  • Φυματίωση (παραδοσιακά σημαντική αιτία, κυρίως σε ενδημικές περιοχές)

  • Μυκητιασικές λοιμώξεις (π.χ. ασπεργίλλωση)

2. Νεοπλάσματα

  • Καρκίνος πνεύμονα (κεντρικοί όγκοι συχνά προκαλούν αιμόπτυση)

  • Καλοήθεις όγκοι (πιο σπάνια)

3. Αγγειακά αίτια

  • Πνευμονική εμβολή και έμφρακτο

  • Αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες

4. Φλεγμονώδεις / αυτοάνοσες παθήσεις

  • Βρογχεκτασίες

  • Σύνδρομο Goodpasture

  • Αγγειίτιδες (π.χ. κοκκιωμάτωση με πολυαγγειίτιδα – Wegener)

5. Τραυματικά / ιατρογενή

  • Εισπνοή ξένου σώματος

  • Μετά από βρογχοσκόπηση ή βιοψία

  • Θωρακικό τραύμα

6. Άλλα

  • Καρδιογενής αιμόπτυση (π.χ. μιτροειδής στένωση)

  • Ιδιοπαθής (καμία εμφανής αιτία)

Β. Διαφορική διάγνωση από παρόμοιες καταστάσεις

Πρέπει να ξεχωρίσουμε την αιμόπτυση από:

  • Αιμετέμεση (αίμα από το πεπτικό, συχνά πιο σκούρο, με υπολείμματα τροφών)

  • Ψευδοαιμόπτυση (αίμα από μύτη ή στοματοφάρυγγα που καταλήγει να βήχεται)

Γ. Αντιμετώπιση

1. Άμεση αξιολόγηση

  • Έλεγχος ζωτικών σημείων (πίεση, σφύξεις, κορεσμός οξυγόνου)

  • Εκτίμηση ποσότητας αίματος

    • Μαζική αιμόπτυση: >200–600 ml/24ωρο → επείγουσα κατάσταση

  • Διασφάλιση αεραγωγού (ενδοτραχειακή διασωλήνωση αν χρειάζεται)

2. Διαγνωστικός έλεγχος

  • Ακτινογραφία θώρακος

  • Αξονική τομογραφία (CT) θώρακος

  • Βρογχοσκόπηση (για εντόπιση αιμορραγίας και πιθανή αιμόσταση)

  • Εργαστηριακά: γενική αίματος, πηκτικός μηχανισμός, καλλιέργειες πτυέλων

3. Αιτιολογική θεραπεία

  • Λοίμωξη → κατάλληλα αντιβιοτικά/αντιφυματικά

  • Καρκίνος → χειρουργείο, ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία

  • Πνευμονική εμβολή → αντιπηκτική αγωγή

  • Αγγειίτιδα → κορτικοστεροειδή και ανοσοκατασταλτικά

4. Υποστηρικτικά μέτρα

  • Ανάπαυση, ημι-καθιστή θέση

  • Οξυγόνο αν υπάρχει υποξαιμία

  • Ενδοφλέβια υγρά ή αίμα σε μεγάλη απώλεια

  • Φάρμακα που μειώνουν τον βήχα για αποφυγή επιδείνωσης (με προσοχή)

💡 Σημαντικό: η αιμόπτυση είναι σύμπτωμα και όχι διάγνωση· η αντιμετώπιση βασίζεται πάντα στην αναγνώριση και θεραπεία της υποκείμενης αιτίας.

 

ένας συνοπτικός πίνακας αιτιών αιμόπτυσης ταξινομημένος ανά συχνότητα και βαρύτητα:

ΚατηγορίαΣυχνότηταΠαραδείγματαΣχόλιο
ΛοιμώδηΠολύ συχνάΟξεία/χρόνια βρογχίτιδα, πνευμονία, φυματίωση, ασπεργίλλωσηΣυνήθως μικρή έως μέτρια αιμόπτυση
ΝεοπλάσματαΣυχνάΚαρκίνος πνεύμονα, καλοήθεις όγκοιΣυχνά υποτροπιάζουσα αιμόπτυση
ΑγγειακάΜέτρια συχνάΠνευμονική εμβολή, αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίεςΜπορεί να είναι μαζική
Φλεγμονώδεις / αυτοάνοσεςΌχι συχνά αλλά σημαντικάΒρογχεκτασίες, Goodpasture, κοκκιωμάτωση με πολυαγγειίτιδαΣυχνά χρόνια πορεία
Τραυματικά / ιατρογενήΛιγότερο συχνάΞένο σώμα, βρογχοσκόπηση, θωρακικό τραύμαΣυνήθως οξεία αιμόπτυση
ΚαρδιογενήΌχι συχνάΜιτροειδής στένωση, πνευμονικό οίδημαΣυνοδεύεται από καρδιακά συμπτώματα
ΙδιοπαθήΜέτριαΚαμία εμφανής αιτίαΔιάγνωση αποκλεισμού

🔴 Επείγουσα αξιολόγηση απαιτείται σε:

  • Μαζική αιμόπτυση (>200–600 ml/24ωρο)

  • Αιμόπτυση με δύσπνοια ή υπόταση

  • Υποψία πνευμονικής εμβολής ή καρκίνου

     

    ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΙΜΟΠΤΥΣΗΣ

    1️⃣ Άμεση εκτίμηση

  • Ζωτικά σημεία: ΑΠ, σφύξεις, κορεσμός Ο₂, θερμοκρασία

  • Εκτίμηση ποσότητας αίματος:

    • Μικρή: <30 ml/24ωρο

    • Μέτρια: 30–200 ml/24ωρο

    • Μαζική: >200–600 ml/24ωρο → επείγον

  • Διασφάλιση αεραγωγού:

    • Μαζική → ενδοτραχειακή διασωλήνωση

    • Θέση: πάσχων πνεύμονας προς τα κάτω (πλευρική κατάκλιση)

2️⃣ Διάκριση προέλευσης αίματος

  • Αιμόπτυση: αφρώδες, έντονο κόκκινο αίμα, βήχας

  • Αιμετέμεση: σκούρο, με τροφές, ναυτία

  • Ψευδοαιμόπτυση: αίμα από ρινοφάρυγγα ή στοματική κοιλότητα

3️⃣ Διαγνωστικός έλεγχος

  • Ακτινογραφία θώρακος (πρώτο βήμα)

  • Αξονική τομογραφία (CT) υψηλής ανάλυσης

  • Βρογχοσκόπηση (διάγνωση και αιμόσταση)

  • Εργαστηριακά: Γενική αίματος, αιματοκρίτης, INR, αέρια αίματος, καλλιέργεια πτυέλων, Mantoux

4️⃣ Αιτιολογική θεραπεία

  • Λοίμωξη → αντιβιοτικά, αντιφυματικά

  • Νεοπλάσματα → ογκολογική αντιμετώπιση (χειρουργείο, ακτινο/χημειοθεραπεία)

  • Αγγειακά → αντιπηκτική αγωγή ή θρομβόλυση (με προσοχή σε ενεργή αιμορραγία)

  • Αγγειίτιδες → κορτικοστεροειδή / ανοσοκατασταλτικά

  • Βρογχεκτασίες → φυσικοθεραπεία, αντιβιοτικά

5️⃣ Υποστηρικτικά μέτρα

  • Οξυγόνο

  • Υγρά ή μετάγγιση εάν υπάρχει υπόταση ή αναιμία

  • Αντιβηχικά με προσοχή (π.χ. κωδεΐνη)

  • Διατήρηση ημικαθιστής θέσης

  • Σε μαζική → εμβολισμός βρογχικών αρτηριών από επεμβατικό ακτινολόγο

📌 Μνήμη-κλειδί:
 Α → Αεραγωγός
 Αίμα → Αιτία
 Αιμορραγία → Αντιμετώπιση

  Σχηματικό αλγόριθμο αντιμετώπισης αιμόπτυσης

 

ΑΡΧΗ → Ασθενής με αιμόπτυση
⬇
 1. Εκτίμηση ζωτικών σημείων

  • Αν ασταθή → Ασφάλεια αεραγωγού + οξυγόνο + IV υγρά/αίμα
    ⬇
     2. Εκτίμηση ποσότητας αίματος

  • Μικρή (<30 ml)

  • Μέτρια (30–200 ml)

  • Μαζική (>200–600 ml) → Επείγουσα αντιμετώπιση
    ⬇
     3. Θέση ασθενούς

  • Πάσχων πνεύμονας προς τα κάτω
    ⬇
     4. Διάκριση προέλευσης αίματος

  • Πνευμονική (αιμόπτυση)

  • Πεπτική (αιμετέμεση)

  • Ρινοφαρυγγική (ψευδοαιμόπτυση)
    ⬇
     5. Διαγνωστικός έλεγχος

  • Α/α θώρακος → CT → Βρογχοσκόπηση

  • Εργαστηριακά (ΓΑ, Ht, INR, αέρια, καλλιέργειες)
    ⬇
     6. Αιτιολογική θεραπεία

  • Λοίμωξη → Αντιβιοτικά

  • Φυματίωση → Αντιφυματικά

  • Καρκίνος → Χειρουργείο/χημειοθεραπεία

  • Αγγειακά → Αντιπηκτικά / Εμβολισμός

  • Αγγειίτιδες → Κορτικοστεροειδή
    ⬇
     7. Υποστηρικτικά μέτρα

  • Οξυγόνο

  • Αντιβηχικά (με προσοχή)

  • Μετάγγιση αν χρειάζεται

  • Σε μαζική αιμόπτυση → Εμβολισμός βρογχικών αρτηριών
    ⬇
     ΤΕΛΟΣ


     




Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ