Αρτηριακή Υπέρταση

Υψηλή Αρτηριακή Πίεση

Η υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπέρταση είναι γνωστή ως «σιωπηλός» δολοφόνος επειδή κατά κανόνα δεν έχει συμπτώματα. Αν δεν ελεγχθεί, η υπέρταση μπορεί να οδηγήσει  σε καρδιοπάθειες, εμφράγματα, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, νεφρική νόσο ή απόφραξη αρτηριών στα πόδια.

 

Τι είναι η αρτηριακή πίεση

Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες και εκφράζεται με δύο αριθμούς. Διακρίνεται σε συστολική πίεση, αυτή που ονομάζουμε «μεγάλη», όταν η καρδιά συσπάται και σπρώχνει το αίμα προς τις αρτηρίες  και διαστολική ή «μικρή» όταν η καρδιά χαλαρώνει και ξαναγεμίζει με αίμα.

Οι πρόσφατες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης αναφέρουν ότι οι φυσιολογικές τιμές αρτηριακής πίεσης στο ιατρείο πρέπει να είναι μικρότερες από 140/90 mmHg. Ο πρώτος αριθμός είναι η συστολική αρτηριακή πίεση, ενώ ο δεύτερος αριθμός είναι η διαστολική αρτηριακή πίεση.

Πώς μπορώ να καταλάβω αν έχω υπέρταση

Επειδή δεν υπάρχουν σαφή συμπτώματα της υπέρτασης θα πρέπει να μετριέται κατά διαστήματα η αρτηριακή πίεση, για να είναι δυνατή η έγκαιρη διάγνωσή της. Όσο πιο γρήγορα γίνει η διάγνωση και πριν την εμφάνιση επιπλοκών τόσο πιο μεγάλο είναι το όφελος από τη φαρμακευτική αγωγή.

Πώς μετριέται η αρτηριακή πίεση

Πολύ συχνά η αρτηριακή πίεση δεν μετριέται σωστά. Οι οδηγίες για σωστή μέτρηση της αρτηριακής πίεσης θα πρέπει να ακολουθούνται με προσοχή προκειμένου να εξακριβώσουμε αν κάποιος έχει αρτηριακή υπέρταση ή όχι. Οι οδηγίες συνιστούν ο εξεταζόμενος:

• Να είναι καθιστός τουλάχιστον για 5 λεπτά
• Να είναι χαλαρός, ήρεμος και σε ευχάριστο περιβάλλον
• Να μην έχει πιεί καφέ και καπνίσει την προηγούμενη μισή ώρα
• Να ακουμπά το χέρι του σε σταθερό σημείο

Συνήθως χρειάζεται να  γίνουν 2 έως 3 μετρήσεις (που απέχουν 1-2 λεπτά μεταξύ τους). Αν υπάρχει διαφορά στις ενδείξεις, υπολογίστε τον μέσο όρο της 2^ης και της 3^ης μέτρησης.

Τι προκαλεί την υπέρταση

Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90% δεν είναι δυνατόν να βρεθεί η αιτία της υπέρτασης. Γι’ αυτό και ονομάζεται ιδιοπαθής υπέρταση. Η παρουσία υπέρτασης στους γονείς φαίνεται ότι παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνισή της στα παιδιά. Αλλά πέραν της κληρονομικότητας και ο τρόπος ζωής παίζει σημαντικό ρόλο:  υπερβολική κατανάλωση αλατιού και αλκοόλ, η καθιστική ζωή και η παχυσαρκία είναι παράγοντες  που αυξάνουν την αρτηριακή πίεση.

Γιατί η υπέρταση θεωρείται τόσο επικίνδυνη

Σήμερα υπολογίζεται ότι στη χώρα μας το 25-30% του πληθυσμού των ενηλίκων παρουσιάζει υπέρταση. Η μακροχρόνια αύξηση της αρτηριακής πίεσης είναι επικίνδυνη επειδή προκαλεί  βλάβες σε πολλά όργανα στο σώμα μας: κυρίως στην καρδιά, (στεφανιαία νόσο, έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια), στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό επεισόδιο), στα νεφρά και στα αγγεία.
Η υπέρταση ευθύνεται για:

• το 67% των καρδιακών επεισοδίων
• το 77% των εγκεφαλικών επεισοδίων
• το 74% της καρδιακής ανεπάρκειας
• το 25% της νεφρικής ανεπάρκειας

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η υπέρταση

Αν και η υπέρταση μπορεί να αντιμετωπιστεί είναι μικρό το ποσοστό των υπερτασικών που το επιτυγχάνει. Μόνο το  50% των υπερτασικών ακολουθεί κάποια θεραπεία και από αυτούς μόνο ο 1 στους 2 έχει ρυθμίσει την πίεση του σε φυσιολογικά επίπεδα. Άρα, το 75% περίπου των υπερτασικών εξακολουθούν να κινδυνεύουν.

Σήμερα δίνουμε μεγάλη σημασία στην αντιμετώπιση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου για την οποία η συνεργασία γιατρού και ασθενούς είναι πολύτιμη.

Αντιμετωπίζω την υπέρταση με απλούς τρόπους…

Αντιμετωπίζω αποτελεσματικά την υπέρταση σημαίνει αλλάζω τρόπο ζωής δηλαδή:

• Διακόπτω το κάπνισμα
• Μειώνω την κατανάλωση του άλατος
• Προσέχω το σωματικό μου βάρος
• Ελαττώνω την κατανάλωση αλκοόλ
• Ασκούμαι
• Προσθέτω  ποικιλία φρούτων και λαχανικών στη διατροφή μου.

...αλλά και με φαρμακευτική αγωγή

Όταν παρά τον υγιεινό τρόπος ζωής η υπέρταση επιμένει ή όταν διαβήτης ή / και βλάβη οργάνου θα πρέπει να χορηγηθεί και φαρμακευτική αγωγή. Η συμμόρφωση στην αγωγή συμβάλλει στη ρύθμιση της υπέρτασης και στην αποφυγή των επιπλοκών και είναι πολύ σημαντική.
Είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ:

• ο υπερτασικός  θα πρέπει να ακολουθεί τη θεραπεία καθημερινά για όλη του τη ζωή
• η θεραπεία να συνοδεύεται από σταθερή εφαρμογή ενός υγιεινού τρόπου ζωής

Η υπέρτασή σας μπορεί και πρέπει να είναι  πάντα σωστά ρυθμισμένη στο στόχο που όρισε ο θεράπων ιατρός σας.

Βαρούνης Χρήστος, MD, MSc, PhD Ειδικός Καρδιολόγος