ΜΕΝΟΥ

ΑΡΘΡΑ ΣΕ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Τα εγκαύματα, είναι βλάβες του δέρματος, που προκαλούνται από θερμότητα, χημικές ουσίες, ηλεκτρισμό ή ακτινοβολία. Έτσι αντίστοιχα διακρίνονται σε θερμικά, χημικά, εγκαύματα από ηλεκτρισμό και ακτινικά. Ομότιμες δερματικές βλάβες μπορεί να προκληθούν και κατά την επαφή με υλικά πολύ χαμηλής θερμοκρασίας.

Η βαρύτητα ενός εγκαύματος, προσδιορίζεται:

•    Από το βάθος της εγκαυματικής βλάβης

•    Από την έκταση που καταλαμβάνει η βλάβη

Όσον αφορά το βάθος, τα εγκαύματα κατά μία παλαιότερη κατάταξη, διακρίνονται σε τρείς βαθμούς.

1ου βαθμού. Η βλάβη αφορά μόνο την επιδερμίδα. Εμφανίζονται ως επώδυνο ερύθημα. Ο πόνος είναι ήπιος και υποχωρεί σε διάστημα 2-3 ημερών. Είναι τα συχνότερα και τα ελαφρύτερης προγνώσεως εγκαύματα. Τα ηλιακά εγκαύματα του καλοκαιριού, που δεν συνοδεύονται από φυσαλίδες, αποτελούν το γνωστότερο παράδειγμα. Επουλώνονται χωρίς να εγκαταλείπουν ουλή («σημάδι»). Ο απαιτούμενος χρόνος ιάσεως, είναι περίπου μία εβδομάδα.

2ου βαθμού. Η βλάβη επεκτείνεται στο υποκείμενο χόριο. Προκαλούν έντονο και χαρακτηριστικό πόνο. Εμφανίζονται ως περιοχές έντονης ερυθρότητας, στις οποίες μπορεί να αναπτύσσονται φυσαλίδες, με διαυγές υγρό περιεχόμενο. Επουλώνονται σε διάστημα 10-15 ημερών. Εφ΄ όσον δεν μολυνθούν και εντοπίζονται στις ανώτερες στοιβάδες του χορίου, δεν εγκαταλείπουν ουλή («σημάδι»)

3ου βαθμού. Είναι τα βαθύτερα και χειρότερης προγνώσεως εγκαύματα. Η βλάβη επεκτείνεται στον υποδόριο ιστό και παρουσιάζεται ως καφεοειδής ή μελανή περιοχή. Είναι ανώδυνα, παρά τη βαρύτητά τους, λόγω της τοπικής καταστροφής των δερματικών νευρικών ινών. Επουλώνονται σε διάστημα 30-45 ημερών ή και περισσότερο. Εγκαταλείπουν δύσμορφες σκουρόχρωμες ουλές.

Νεότερες κατατάξεις, περιγράφουν τα εγκαύματα ως:

•    Μερικού πάχους

•    Ολικού πάχους

Η βαρύτητα ενός εγκαύματος και ο κίνδυνος που δημιουργείται για την ζωή του θύματος, αποτελούν συνδυασμό του βάθους και της έκτασης του εγκαύματος.  Έτσι, διακρίνονται σε ήπια, μέτρια και βαριά εγκαύματα.

Η πρώτη ενέργεια που πρέπει να γίνει, εάν κάποιος βρίσκεται σε έναν φλεγόμενο χώρο και καίγονται τα ρούχα του, είναι να κατασβεσθεί η φωτιά από τα ρούχα. Εάν δεν υπάρχει διαθέσιμο νερό, καλύπτεται το θύμα με ένα σεντόνι ή με μια κουβέρτα για να σβήσει η φωτιά. Εάν ούτε αυτά είναι διαθέσιμα, το θύμα κυλίεται πάνω στο δάπεδο. Εν συνεχεία μεταφέρεται αμέσως στον καθαρό αέρα. Του αφαιρούνται δακτυλίδια, κοσμήματα, ρολόϊ και γενικά κάθε μεταλλικό αντικείμενο, που μπορεί να διατηρεί θερμότητα. Εάν ο εγκαυματίας δεν αναπνέει (λόγω εισπνοής καπνού, κ.λ.π.), θα πρέπει κάποιος γνώστης Α΄ βοηθειών να ξεκινήσει αναζωογόνηση («φιλί της ζωής»). Εάν αναπνέει, διαβρέχονται οι εγκαυματικές επιφάνειες με άφθονο δροσερό νερό. Αφαιρούνται τα ρούχα. Κατά την αφαίρεσή τους απαιτείται προσοχή, διότι υπάρχουν περιπτώσεις ενσωματώσεως του υφάσματος πάνω στην εγκαυματική επιφάνεια («κολλάνε τα ρούχα στο δέρμα»). Τότε σχίζεται με προσοχή ή κόβεται με ένα ψαλίδι το ύφασμα και εγκαταλείπεται το τμήμα του πάνω στην εγκαυματική επιφάνεια. Εφ΄ όσον το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του και καταπίνει ελεύθερα, μπορεί να του δοθεί νερό να πιεί και κάποιο διαθέσιμο παυσίπονο για την αντιμετώπιση του πόνου. Μεταφέρεται σε Θεραπευτήριο για περαιτέρω εκτίμηση της κατάστασής του και αντιμετώπιση.
Σε περίπτωση ηλιακών εγκαυμάτων, απαγορεύεται η επενέκθεση στη θερμική ηλιακή ακτινοβολία, μέχρι να υποχωρήσει η κατάσταση. Στην προσβεβλημένη περιοχή, γίνεται επάλειψη με ανακουφιστικές υδατικές κρέμες.

(από το βιβλίο του γεν. χειρουργού κ. Κων/νου Στρατή «Ιατρική Μέριμνα»)


Το σύνδρομο οζώδους σκλήρυνσης είναι μία σπάνια πάθηση, η οποία προσβάλλει περίπου ένα έως δύο εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
Στην Ευρώπη, ο επιπολασμός εκτιμάται σε περίπου εννέα περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμό. Πρόκειται για μια γενετική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την δημιουργία όζων (καλοηθών όγκων) σε διάφορα όργανα του σώματος, συχνότερα στον εγκέφαλο και τους νεφρούς. Οι καλοήθεις όγκοι του εγκεφάλου εμφανίζονται στο  20% των ασθενών με ΟΣ. Εάν οι όγκοι αναπτυχθούν, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος υδροκέφαλου (δηλαδή συσσώρευσης εγκεφαλονωτιαίου υγρού εντός του κρανίου), απώλειας της όρασης, ή άλλων νευρολογικών συμπτωμάτων.
Οι όγκοι στα νεφρά εμφανίζονται σε έως και 80% των ασθενών, συνήθως ηλικίας από 15 έως 30 ετών, ενώ η συχνότητά τους αυξάνεται με την ηλικία. Είναι η σημαντικότερη αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας σε ενήλικες ασθενείς με ΟΣ, καθώς οι μεγαλύτεροι όγκοι μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή αιμορραγία, να χρειαστούν χειρουργική αφαίρεση ή να οδηγήσουν σε νεφρική ανεπάρκεια.

Όπως ανακοίνωσε ο Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, Καθηγητής Παιδιατρικής και Πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, σήμερα υπάρχουν νέες, σημαντικές εξελίξεις στην αντιμετώπιση της οζώδους σκλήρυνσης οι οποίες  προσφέρουν ελπίδα στους ασθενείς. Πρόκειται  για νέα θεραπευτικά σχήματα τα οποία μάλιστα εφαρμόζονται σε 6-7 ελληνόπουλα τα οποία νοσηλεύονται στα νοσοκομεία Παίδων.



Η οσφυαλγία και η οσφυοισχιαλγία είναι ο δεύτερος λόγος μετά την κοινή γρίπη που επισκέπτεται κάποιος τον γιατρό του, λέει η στατιστική. Τα αίτια; Πολλά, αλλά σήμερα που αυτές οι παθήσεις παρουσιάζουν έξαρση και σε πιο μικρές ηλικίες συγκριτικά με το παρελθόν, πρωτίστως φταίει ο καθιστικός τρόπος ζωής.

Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος έχει υπολογιστεί ότι φταίει για το 26-40 % των συμπτωμάτων ενός ασθενή. Ο δίσκος ενώ δεν έχει πλούσια αιμάτωση σαν ιστός [άρα επουλώνεται πολύ αργά], έχει πλούσια νεύρωση από δυο μεγάλα νεύρα, κάτι που κάνει τα συμπτώματα και τον πόνο αβάσταχτα για τον ασθενή. Κινηματικές αναλύσεις έχουν δείξει ότι η γήρανση στο δίσκο ξεκάνει μόλις στη δεύτερη δεκαετία της ζωής του ανθρώπου. Πίσω στο 1984 ο Wiesel βρήκε ότι το 30% των ασθενών πάνω από 40 ετών είχε δισκοκήλες στην αξονική αλλά καθόλου συμπτώματα. Το 1994 ο Jensen  δημοσίευσε μια έρευνα που δείχνει ότι το 52% από 100 ασθενείς χωρίς πόνο στη μέση ή το πόδι είχαν ευρήματα κήλης στην εξέταση. Πολλές άλλες έρευνες δείχνουν το ίδιο αν όχι πιο εντυπωσιακά στοιχεία. Και το κερασάκι στην τούρτα; Ο Hubert Rosomoff,  νευροχειρουργός στις ΗΠΑ υπολογίζει ότι μόνο ένα στα 500 χειρουργεία κήλης δίσκου είναι απαραίτητο να γίνει.

Δισκοκήλη λέμε την μετακίνηση μέσα στον δίσκο του δισκικού υλικού από μηχανικά αίτια συνήθως, που αλλάζει την μορφή του δίσκου και δημιουργεί πιέσεις στα νεύρα ή στο νωτιαίο σάκο και κακή κινηματική στις σπονδυλικές αρθρώσεις. Στο δυτικό κόσμο το κόστος της αντιμετώπισης της οσφυαλγίας από μηχανικά αίτια μεγαλώνει με ρυθμό 65% από το 1997 έως το 2005 και η κατανάλωση φαρμάκων ,εξετάσεων, χειρουργείων και ενέσιμων διαλυμάτων τρέχει με 423%, επιβαρύνοντας τα ασφαλιστικά ταμεία και δημιουργώντας ένα κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα.

Η σύγχρονη επιστήμη έχει να αντιτάξει σε αυτό το πρόβλημα πολύ καλές διαγνωστικές μεθόδους όπως η μαγνητική και η αξονική τομογραφία και η δισκογραφία [πολύ ακριβής μέθοδος όταν υπάρχουν πάνω από μια κήλες], αλλά στο θεραπευτικό κομμάτι τα αποτελέσματα είναι φτωχά. Με την εμφάνιση της μαγνητικής πολλές παθολογίες που πριν δεν μπορούσαν να οπτικοποιηθούν τώρα είναι ορατές στους γιατρούς και πολλές φορές επηρεάζουν άμεσα και τον ασθενή [-τι πρόβλημα έχετε; -έχω 3 κήλες γιατρέ!!!!]. Παρόλα αυτά
εκτός των εξετάσεων πρέπει να γίνεται και πολύ καλή κλινική εκτίμηση του ασθενούς από τον επαγγελματία υγείας και πρέπει να εξαντλούνται όλα τα περιθώρια συντηρητικής αγωγής.

Η κήλη σαν παθολογία δεν αντιμετωπίζεται με φάρμακα, φυσικοθεραπεία και ασκήσεις γιατί είναι μηχανικό πρόβλημα με πολλές συνιστώσες και οι παραπάνω θεραπείες απλώς ανακουφίζουν τα συμπτώματα αλλά δεν επιδρούν στο αίτιο. Μια σύγχρονη λύση που μας έρχεται από την Αμερική  είναι η αποσυμπίεση μεσοσπονδυλίου δίσκου [αυχενικού και οσφυϊκού], που εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα με μεγάλη επιτυχία έχοντας βοηθήσει πολλούς ασθενείς με οσφυϊκό πόνο αλλά και ασθενείς  με υποτροπή μετά απο χειρουργείο.

Η αποσυμπίεση δουλεύει μηχανικά πάνω στο δίσκο και στις σπονδυλικές αρθρώσεις όχι τραβώντας την μέση του ασθενούς όπως τα παλιά κρεβάτια έλξης αλλά με ένα ειδικό Software, στοχεύοντας στο σπονδυλικό επίπεδο και λειτουργώντας με έναν ειδικό αλγόριθμο αλλάζει την εσωτερική πίεση του δίσκου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα καλύτερη τροφικότητα, λιγότερο πόνο, καλύτερη κινητικότητα, και επούλωση της ρωγμής στον δακτύλιο όταν είναι το πρόβλημα στην οξεία φάση. Η αποσυμπίεση της σπονδυλικής στήλης και ειδικά η γυμναστική σταθεροποίησης που ακολουθεί είναι σήμερα ο πιο σύγχρονος τρόπος αντιμετώπισης του σπονδυλικού πόνου. Η αποσυμπίεση έχουν δείξει οι έρευνες μπορεί να μειώσει την εσωτερική πίεση στο δισκο μέχρι -150 με -200 mm/hg που δημιουργεί την κήλη [σαν ένα εξόγκωμα σε λάστιχο αυτοκινήτου].Η αποσυμπίεση αυξάνει την αιμάτωση στην περιοχή άρα και την πρόσληψη οξυγόνου και προτεωγλυκανών απο το δισκο άρα επιταχύνεται η διαδικασία επούλωσης και αυτοίασης που έχει κάθε οργανισμός.

Μετά ακολουθούν οι ασκήσεις σταθεροποίησης που σαν στόχο έχουν να κάνουν το αποτέλεσμα της θεραπείας μόνιμο. Το ασκησιολογιο αυτό στοχεύει στην ενδυνάμωση μυϊκών ομάδων που σταθεροποιούν την σπονδυλική στήλη όπως ο πολυσχιδής μυς και ο τετράγωνος οσφυϊκός και ουσιαστικά είναι η αγωγή που συντηρεί τον ασθενή σε καλή κατάσταση. 

Η μηχανική αποσυμπίεση δίσκου είναι μια επαναστατική θεραπεία και λύση για πολλές παθήσεις που ομαδοποιούνται κάτω απο τον όρο ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ και έχει γλυτώσει πολλούς ασθενείς απο ένα επώδυνο χειρουργείο ή κατάχρηση φαρμάκων και ακινητοποίησης.

ΚΑΚΑΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ-ΧΕΙΡΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
www.fysiotek.gr





Πότε υποτροπιάζουν οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας;

Σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας εμφανίζεται υποτροπή όταν προκαλείται κάποια καινούρια βλάβη στον εγκέφαλο ή στη σπονδυλική στήλη που διαταράσσει τα νευρικά σήματα. Έτσι παρουσιάζονται νέα συμπτώματα ή επανεμφανίζονται παλιότερα συμπτώματα. Μία πραγματική υποτροπή διαρκεί περισσότερες από 24 ώρες και συμβαίνει το λιγότερο 30 ημέρες μετά από προηγούμενη υποτροπή. Οι υποτροπές ποικίλουν όσον αφορά τη διάρκεια, τη σοβαρότητα και τα συμπτώματα. Με τον καιρό τα συμπτώματα συνήθως βελτιώνονται. Πολλά άτομα ανακάμπτουν από τις υποτροπές χωρίς θεραπεία.

ΑΔΥΝΑΜΙΑ
Οι βλάβες στο προστατευτικό κάλυμμα των νευρικών ινών διακόπτουν τη φυσιολογική σηματοδότηση από τον εγκέφαλο στο σώμα. Όταν τα σήματα αυτά διακόπτονται το σώμα δεν λειτουργεί όπως παλιότερα. Δραστηριότητες που παλιότερα ήταν εύκολες πλέον  δυσκολεύουν τον πάσχοντα – όπως το άνοιγμα ενός βάζου ή το γύρισμα ενός πόμολου. Η αδυναμία που εμφανίζεται ξαφνικά ή επιδεινώνεται ίσως είναι σημάδι υποτροπής.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΡΑΣΗ
Εάν έχετε θολή όραση ή διπλωπία, ίσως αυτό προκαλείται από μία υποτροπή. Κάποια άτομα επίσης χάνουν την αντίληψη του βάθους ή του χρώματος καθώς το οπτικό νεύρο αναπτύσσει φλεγμονή. Πολλές φορές τα προβλήματα στην όραση προκαλούνται από ένα πολύ ζεστό μπάνιο ή από κάποια ίωση όπως η γρίπη, αλλά σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για προσωρινά συμπτώματα που θα πρέπει να υποχωρήσουν μέσα στη μέρα.

ΜΟΥΔΙΑΣΜΑ Ή ΜΥΡΜΗΓΚΙΑΣΜΑ
Το μούδιασμα είναι ένα από τα συχνότερα συμπτώματα  της υποτροπής της Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Μπορεί η απώλεια αίσθησης να είναι τόσο έντονη που σας φαίνεται δύσκολο να χρησιμοποιήσετε τα χέρια σας ή κάποιο άλλο μέρος του σώματος που έχει επηρεαστεί.  Ίσως δεν είστε σε θέση να γράψετε ή να κρατήσετε την κούπα του καφέ. Εάν το μούδιασμα εμφανίζεται πρώτη φορά ή επιδεινώνεται, είναι ώρα να καλέσετε τον γιατρό σας.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
Είναι δύσκολο να θυμηθείτε που αφήσατε τα κλειδιά του αυτοκινήτου ή ίσως χρειάζεται να ξαναδιαβάσετε την ίδια παράγραφο ξανά και ξανά ώστε να την καταλάβετε. Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο με πολλούς τρόπους παρεμβαίνοντας στην μνήμη, στη συγκέντρωση, στην ομιλία, στην επεξεργασία των πληροφοριών, ιδιαίτερα καθώς η ασθένεια εξελίσσεται. Οποιοδήποτε εμφάνιση δυσκολίας στη σκέψη ή στη συγκέντρωση ίσως είναι σημάδι υποτροπής.

ΖΑΛΑΔΕΣ
Οι ζαλάδες και η αστάθεια είναι ενοχλητικά συμπτώματα αλλά είναι κοινά κατά την εμφάνιση υποτροπής σε άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Η ζαλάδα οφείλεται σε βλάβη που συμβαίνει σε μέρη του εγκεφάλου που ρυθμίζουν την ισορροπία. Κάποια φάρμακα μπορούν να διορθώσουν την αίσθηση αστάθειας βραχυπρόθεσμα, εάν όμως διαρκέσει περισσότερο από μία ημέρα πρέπει να εξεταστείτε από τον γιατρό σας.

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ
«Κάποιος μπορεί να αισθάνεται σαν μεθυσμένος όταν περπατάει ή ίσως εμφανίζει δυσκολία στο να συντονίσει τις κινήσεις των χεριών του», λέει ο Dr John Ratchford από το Johns Hopkins. Η μυϊκή αδυναμία ή οι σπασμοί, το μούδιασμα και η απώλεια ισορροπίας κατά τη διάρκεια μία υποτροπής μπορούν να προκαλέσουν αποσυντονισμό και αστάθεια.

Η ΖΕΣΤΗ ΠΥΡΟΔΟΤΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΥΠΟΤΡΟΠΗΣ;
Ένα πολύ ζεστό μπάνιο ή ο περίπατος μία πολύ ζεστή μέρα μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα που μοιάζουν με της υποτροπής. «Υπάρχει σύγχυση ανάμεσα στους ασθενείς σχετικά με τη ζέστη», επισημαίνει ο Dr Aaron Miller, ειδικός στην Πολλαπλή Σκλήρυνση. Η ζέστη ίσως προκαλέσει τέτοιου είδους συμπτώματα τα οποία όμως υποχωρούν μόλις δροσιστείτε.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΙΣ ΥΠΟΤΡΟΠΕΣ
Κάποιες έρευνες προτείνουν ότι ιώσεις όπως η γρίπη ή άλλες λοιμώξεις μπορεί να πυροδοτήσουν μία υποτροπή. Υπάρχουν και άλλες ύποπτες καταστάσεις όπως το stress, το οποίο όμως  είναι δύσκολο να μελετηθεί καθώς επηρεάζει το κάθε άτομο διαφορετικά. «Θεωρώ ότι είναι πιθανό σε κάποιους ανθρώπους το stress να επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα και δυνητικά να αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής», αναφέρει ο Ratchford.

ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ
Ο καλύτερος τρόπος αποτροπής των υποτροπών είναι η λήψη της φαρμακευτικής αγωγής που συνταγογραφεί ο γιατρός σας. Η καλή διατροφή, ο επαρκής ύπνος και η μείωση του στρες μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Καλέστε τον γιατρό σας εάν εμφανιστεί κάποιο καινούριο σύμπτωμα ή παρατηρήσετε επιδείνωση, ή αν τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από 24 ώρες.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ
Δεν χρειάζονται όλες οι υποτροπές κάποια ειδική θεραπεία. Εάν δεν έχει περιοριστεί η κινητικότητα σας ή εάν δεν αισθάνεστε άβολα, ο γιατρός σας ίσως σας προτείνει να περιμένετε μέχρι τα συμπτώματα να υποχωρήσουν από μόνα τους. Για έντονες παροξύνσεις η χορήγηση ενδοφλέβιων στεροειδών μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωση. Για τις πιο σοβαρές υποτροπές κάποιες φορές προτείνεται η ανταλλαγή πλάσματος (αφαίρεση αίματος κι αντικατάσταση του υγρού μέρους).



Η βρουκέλλωση (ή μελιταίος πυρετός) αποτελεί τη συχνότερα δηλούμενη νόσο (ζωονόσο), η οποία μεταδίδεται από τα ζώα στον άνθρωπο στη χώρα μας. Η νόσος μεταδίδεται κυρίως i) με την κατανάλωση τροφίμων, ιδιαίτερα γαλακτοκομικών προϊόντων που προέρχονται από μολυσμένα παραγωγικά ζώα (βοοειδή, πρόβατα, κατσίκες, χοίροι), ή/και ii) με τη χωρίς προστασία επαφή με μολυσμένα ζώα. Η κλινική εικόνα της βρουκέλλωσης περιλαμβάνει συμπτώματα γριπώδους συνδρομής, όπως πυρετό, ο οποίος μπορεί να εμφανίζεται σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα και δεν υποχωρεί, νυχτερινή εφίδρωση, πονοκέφαλο, πόνους στις αρθρώσεις και αδυναμία. Η ασθένεια θεραπεύεται με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή διάρκειας μερικών εβδομάδων.
Επιδημιολογική Επιτήρηση στην Ελλάδα
Η βρουκέλλωση αποτελεί ένα από τα υποχρεωτικώς δηλούμενα νοσήματα στην Ελλάδα. Το τμήμα επιδημιολογικής επιτήρησης και παρέμβασης του ΚΕΕΛΠΝΟ συλλέγει στοιχεία για τα κρούσματα βρουκέλλωσης από όλη τη χώρα, μέσω του συστήματος Υποχρεωτικής Δήλωσης. Τα επιδημιολογικά και λοιπά στοιχεία καταγράφονται και αναλύονται με σκοπό την παρακολούθηση της επίπτωσης του νοσήματος στον πληθυσμό, την ανίχνευση πιθανών επιδημικών εξάρσεων και τον προγραμματισμό προληπτικών μέτρων ή δράσεων παρέμβασης.
Επιδημιολογία
Η νόσος είναι ενδημική στις χώρες της μεσογειακής λεκάνης, λόγω των ιδιαζόντων οικολογικών παραμέτρων και της διατήρησης σχετικά μεγάλου αριθμού εκτροφών αιγο-προβάτων [1]. Η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση της νόσου στην Ελλάδα για τα έτη 2006-2009 ήταν σημαντικά υψηλότερη από την αντίστοιχη του συνόλου των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το ίδιο χρονικό διάστημα [2] (Πίνακας 1).
Η διαχρονική επίπτωση του νοσήματος στην Ελλάδα εμφανίζεται στο γράφημα 1. Τα δεδομένα για το διάστημα 1981-1997 προέρχονται από συγκεντρωτικά στοιχεία των κατά τόπους διευθύνσεων υγείας, ενώ για το διάστημα 1998-2011 από το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων του ΚΕΕΛΠΝΟ. Το έτος 2004 πραγματοποιήθηκε η μετάβαση στο ισχύον σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων. Κατά τη χρονική περίοδο 2005-2011, το ΚΕΕΛΠΝΟ παρέλαβε 1.410 δηλώσεις βρουκέλλωσης και η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση του νοσήματος γι’ αυτό το χρονικό διάστημα ήταν 1,8 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.
Τα περιγραφικά χαρακτηριστικά και οι παράγοντες κινδύνου των κρουσμάτων βρουκέλλωσης στην Ελλάδα για τα έτη 2005-2011 εμφανίζονται στον Πίνακα 2. Συνολικά το 65% των δηλωθέντων κρουσμάτων αφορούσε σε άρρενες, ενώ η διάμεση ηλικία των κρουσμάτων ήταν 44 έτη (εύρος: 0-89 έτη). Το νόσημα παρουσιάζει τη μικρότερη συχνότητα εμφάνισης στην ηλικιακή ομάδα 0-4 ετών (Γράφημα 2). Η επίπτωση του νοσήματος είναι αυξημένη κατά την περίοδο από το τέλος της άνοιξης έως τις αρχές καλοκαιριού, με κορύφωση τους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο (Γράφημα 3). Η αναλογία μεταξύ αρρένων και θηλέων, η ηλικιακή κατανομή και η εποχικότητα των κρουσμάτων στη χώρα μας συμβαδίζει με τα αντίστοιχα δεδομένα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης [2] (Πίνακας 2).
Πίνακας 2: Περιγραφικά χαρακτηριστικά και παράγοντες κινδύνου των δηλωθέντων κρουσμάτων βρουκέλλωσης στην Ελλάδα, 2005-2011
Η υψηλότερη μέση ετήσια επίπτωση για το διάστημα 2005-2011 καταγράφεται στη Θεσσαλία (8,0/100.000 πληθυσμού), ενώ η χαμηλότερη στα νησιά του Αιγαίου (0,3/100.000 πληθυσμού) (Γράφημα 4). Οι παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με τη νόσο για το διάστημα 2005-2011, είναι η επαφή με παραγωγικά αγροτικά ζώα(αιγοπρόβατα και βοοειδή) (56%) και το επάγγελμα υψηλού κινδύνου (55%), με τους κτηνοτρόφους να αποτελούν το 45% των κρουσμάτων. Κατανάλωση μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών αναφέρθηκε στο 48% των κρουσμάτων (Γράφημα 5). Κάτοικοι εξωτερικού συνολικά ήταν το 0,8% (ν=11) των κρουσμάτων. Πραγματοποίηση ταξιδιού ή παραμονή στο εξωτερικό μέχρι και δύο μήνες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων έχει αναφερθεί στο 4% (ν=59) των κρουσμάτων. Η συχνότερη χώρα ταξιδιού ή παραμονής ήταν η Αλβανία (59%, ν=35), ενώ το 76% (ν=45) των ασθενών με ιστορικό ταξιδιού ήταν αλλοδαπής εθνικότητας. Σημειώνεται ότι το νόσημα ενδημεί και στην Αλβανία [3].
 
υζήτηση
Η επίπτωση της βρουκέλλωσης εμφανίζει συνεχή πτώση από το 1981 μέχρι το 1993 (Γράφημα 1). Από το 1975 στη χώρα μας βρισκόταν σε εφαρμογή πρόγραμμα καταπολέμησης της βρουκέλλωσης, το οποίο περιελάμβανε εμβολιασμούς στα εκτρεφόμενα αιγοπρόβατα. Οι εμβολιασμοί διακόπηκαν το 1993 και η αντιμετώπιση περιελάμβανε πρόγραμμα ελέγχου και σφαγής των θετικών ζώων. Ο επιπολασμός στα ζώα αυξήθηκε και ο εμβολιασμός επανήλθε το 1998. Η μεγάλη αύξηση της επίπτωσης το 2008 (3,1/100.000) οφείλεται κυρίως σε μία μεγάλη επιδημία στη Θάσο με 104 κρούσματα, που προκλήθηκε λόγω κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων, τα οποία κυκλοφόρησαν τοπικά στο νησί κατά την περίοδο του Πάσχα [4].
Η εποχική διακύμανση που παρατηρείται στα κρούσματα στη χώρα μας (τέλος άνοιξης- αρχή καλοκαιριού), πιθανώς να οφείλεται σε αυξημένη έκθεση των κτηνοτρόφων στο παθογόνο κατά την περίοδο των τοκετών και της γαλακτοφορίας των αιγοπροβάτων (Γράφημα 2). Τους μήνες της ανοίξεως, λόγω της διαθέσιμης βλάστησης, αυξάνονται οι έξοδοι των ποιμνίων για βόσκηση μεγαλώνοντας τον κίνδυνο διασποράς του μικροβίου στο περιβάλλον και την πιθανότητα μετάδοσης από το ένα κοπάδι στο άλλο.
Η βρουκέλλωση παραμένει στην Ελλάδα κατά βάση κυρίως επαγγελματικό νόσημα. Η πλειοψηφία των κρουσμάτων αναφέρει επαφή με παραγωγικά ζώα ή επάγγελμα υψηλού κινδύνου (π.χ. αγρότης, κτηνοτρόφος, κτηνίατρος, κρεοπώλης), χωρίς να αποκλείονται μικρής έκτασης συρροές στο γενικό πληθυσμό από τοπική κατανάλωση μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων. Ιδιαίτερη επικινδυνότητα εμφανίζουν λευκά παραδοσιακά τυριά από αιγοπρόβειο μη παστεριωμένο γάλα που δεν έχουν ωριμάσει τον απαιτούμενο χρόνο ή με την κατάλληλη διαδικασία, ώστε να αδρανοποιηθούν τυχόν μικρόβια, τα οποία βρίσκονται στο γάλα. Η παρασκευή τοπικών γαλακτοκομικών προϊόντων, με ιδιαίτερα και ενδεχομένως ελκυστικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, αποτελεί έθιμο σε συγκεκριμένες περιοχές και χρονικές περιόδους. Μάλιστα προορίζονται κυρίως για κατανάλωση από τους ίδιους τους παρασκευαστές. Όλα όμως τα γαλακτοκομικά προϊόντα που διατίθενται στην αγορά (καταστήματα τροφίμων, υπεραγορές κλπ.) είναι παστεριωμένα και πληρούν τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειας.
Η διερεύνηση περιπτώσεων βρουκέλλωσης καθώς και των εξάρσεων κρουσμάτων προϋποθέτει συνεργασία μεταξύ των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών. Η ανίχνευση του παθογόνου σε τυριά ωρίμανσης, όπως το λευκό χωριάτικο τυρί παρουσιάζει δυσκολίες και πρέπει να συνεκτιμούνται τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά και οι βιοχημικοί παράμετροι του προϊόντος. Επίσης, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η υγειονομική κατάσταση της εκτροφής προέλευσης του γάλακτος και η πιστοποίηση του τυροκομείου, ενώ η επιδημιολογική μελέτη μπορεί να συντελέσει στην αποκάλυψη της πηγής μόλυνσης.
Η εξάλειψη της βρουκέλλωσης στον άνθρωπο συμβαδίζει με τον αποτελεσματικό περιορισμό της νόσου στα παραγωγικά ζώα. Η συνεπής εφαρμογή των κτηνιατρικών προγραμμάτων ελέγχου και εκρίζωσης στο ζωικό πληθυσμό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση της επίπτωσης στον άνθρωπο. Οι πολυάριθμες μικρού μεγέθους εκτροφές αιγοπροβάτων δυσχεραίνουν την εφαρμογή των κτηνιατρικών προγραμμάτων καταπολέμησης της νόσου.
Η διατομεακή συνεργασία μεταξύ Υπηρεσιών Υγείας και Κτηνιατρικών Υπηρεσιών είναι κομβικής σημασίας για τη στοχευμένη αντιμετώπιση εστιών σε ζώα και την εφαρμογή προγραμμάτων αγωγής υγείας με στόχο την πρόληψη μετάδοσης της νόσου στον άνθρωπο.
Το γραφείο ζωονόσων του ΚΕΕΛΠΝΟ έχει εκπονήσει ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με τα μέτρα προστασίας για το ευρύ κοινό, αλλά και για ειδικές κατηγορίες επαγγελματιών υψηλού κινδύνου.
Βιβλιογραφία:








Γεννιόμαστε και πεθαίνουμε και θεωρώ, ασχέτως αν πιστεύουμε ή όχι σε κάποια μεταθανάτια συνέχεια αυτής της (βιο-χημικής, ηλεκτρομαγνητικής, ψυχολογικής, πολιτισμικής, κ.ά.) ενέργειας που λέγεται «ζωή» μας, κυριολεκτικά «αναγκαζόμαστε» να δώσουμε κίνητρο-νόημα και αξία-ουσία στην ύπαρξή μας, για να πετύχουμε τον απώτατο σκοπό της επίγειας ζωή μας: την ευτυχία!


 

Γενικά, τα εμβόλια είναι συνηθισμένο να προκαλούν «μικρές παρενέργειες», όπως, για παράδειγμα, ένα χαμηλό πυρετό ή έναν τοπικό ερεθισμό στο σημείο της ένεσης. Aπό την άλλη πλευρά, βέβαια, υπάρχει το ενδεχόμενο να προκύψουν σοβαρότερες επιπλοκές (π.χ. εγκεφαλίτιδα), που θεωρούνται σπάνιες με τα «νέας γενιάς» εμβόλια και οι οποίες προέρχονται από τον ιό ή το μικρόβιο του εμβολίου και, ανάλογα με την περίπτωση, εμφανίζονται μερικές εβδομάδες μετά τη διενέργεια του εμβολίου. «Aυτό που θα πρέπει να έχουμε καταρχήν υπόψη μας», εξηγεί η καθηγήτρια κ. Tζένη Kουρέα - Kρεμαστινού, «είναι ότι όταν ένα εμβόλιο συμπεριλαμβάνεται στη λίστα του Eθνικού Προγράμματος Eμβολιασμών, θεωρείται ασφαλές».


ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ