Μέγιστο ιατρικό και κοινωνικό πρόβληµα συνιστούν σήµερα τα ρευµατικά νοσήµατα, καθώς 1.500.000 Έλληνες, συχνά στην πιο παραγωγική φάση της ζωής τους, και οι οικογένειές τους, βιώνουν εξαιτίας τους, καθένας µε τον δικό του τρόπο, µια δύσκολη καθηµερινότητα.
Τα ρευµατικά νοσήµατα, σε σύγκριση µε όλες τις άλλες οµάδες παθήσεων, είναι το πιο συχνό αίτιο χρόνιων προβληµάτων υγείας και µακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας (αναπηρικές συντάξεις κ.λπ.), το κυριότερο αίτιο απουσίας από την εργασία και χρήσης υπηρεσιών υγείας (ιατρικές επισκέψεις, χρήση φαρµάκων), τόσο στο σύνολο του γενικού πληθυσµού, όσο και στον εργαζόµενο πληθυσµό, δηλ. στα άτοµα ηλικίας 19-65 ετών.
Ελληνική µελέτη που παρουσιάστηκε πρόσφατα, στο πλαίσιο του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για τη Διοίκηση, τα Οικονοµικά και τις Πολιτικές Υγείας, έδειξε ότι η Ρευµατοειδής Αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι το πιο συχνά εµφανιζόµενο ρευµατικό νόσηµα, που επιβαρύνει σηµαντικά την λειτουργική ικανότητα των ασθενών, επηρεάζει την εργασιακή και προσωπική τους ζωή και υποβαθµίζει σηµαντικά την ποιότητα της ζωής τους. Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι πάσχοντες από ΡΑ συνταξιοδοτούνται κατά µέσο όρο 12 έτη νωρίτερα από την κανονική ηλικία συνταξιοδότησης.
Χαρακτηριστική είναι η ιστορία της κυρίας Κατερίνας Κουτσογιάννη, προέδρου σήµερα του Συλλόγου Ρευµατοπαθών Κρήτης, η οποία έµαθε ότι έπασχε από Ρευµατοειδή Αρθρίτιδα σε ηλικία 28 ετών. «Η γνωριµία µου µε τη ρευµατοειδή αρθρίτιδα έγινε πριν από περίπου 25 χρόνια µε τρόπο αιφνιδιαστικό, αλλά και πολύ οδυνηρό. Ήµουν 28 χρονών εργαζόµενη και µητέρα µιας κόρης 5 χρονών. Είχα πολλές οικογενειακές, επαγγελµατικές αλλά και κοινωνικές υποχρεώσεις και πολλά σχέδια και όνειρα για το µέλλον. Αρνιόµουν κατηγορηµατικά να ακούσω οτιδήποτε για την κατάστασή µου και την πιθανότητα να ακολουθήσω κάποια θεραπεία, παρά τον πόνο που µέρα µε την µέρα γινόταν αφόρητος και τη δυσκολία στην κίνησή µου, που γινόταν όλο και πιο έντονη. Ανατράπηκε τελείως η καθηµερινότητά µου. Η χαρούµενη, δραστήρια, αισιόδοξη κοπέλα µετατράπηκε σε µία δυστυχισµένη, νευρική, αµίλητη γυναίκα, που µε πείσµα, αλλά και θυµό, προσπαθούσε ηρωικά σχεδόν να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Ένας στους τέσσερις ασθενείς µε ρευµατοειδή αρθρίτιδα αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την εργασία τους τα δέκα πρώτα χρόνια από την εµφάνιση της νόσου, έµαθα αργότερα».
Τα ρευµατικά νοσήµατα προσβάλλουν συχνότερα τις γυναίκες σε σχέση µε τους άνδρες και επηρεάζουν κυρίως το µυοσκελετικό σύστηµα, αν και ορισµένα από αυτά προσβάλλουν επίσης εσωτερικά όργανα.
Δεν είναι ένα, ούτε δύο, είναι 80!
Πολύ συχνά, όταν κάποιος αναφέρεται στα ρευµατικά νοσήµατα, χρησιµοποιεί τους όρους “αρθριτικά” ή “ρευµατικά”. Οι όροι αυτοί είναι λανθασµένοι γιατί στερούνται περιεχοµένου και δηµιουργούν αρκετές φορές σύγχυση, δίνοντας µάλιστα την εσφαλµένη εντύπωση ότι πρόκειται για δύο µόνο παθήσεις, ενώ στην πραγµατικότητα τα ρευµατικά νοσήµατα είναι πολλά, τουλάχιστον 80. Τα πιο συχνά από αυτά τα νοσήµατα είναι:
Η ρευµατοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ): Είναι µια χρόνια, αυτοάνοση νόσος στην οποία το ανοσολογικό σύστηµα στρέφεται κατά των αρθρώσεων του σώµατος, προκαλώντας χρόνιο πόνο και µη αναστρέψιµη βλάβη σε αυτές. Πρόκειται για µια συστηµατική νόσο, πράγµα που σηµαίνει ότι µπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το σώµα και τα εσωτερικά όργανα. Περισσότερο βέβαια, επηρεάζει τα χέρια, τους καρπούς και τα πόδια, τα γόνατα, τα ισχία και τους ώµους. Υπολογίζεται ότι στη χώρα µας υποφέρουν από ΡΑ περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι.
Η ψωριασική αρθρίτιδα: Νόσος που προκαλεί την απολέπιση ερυθρών, ξηρών περιοχών του δέρµατος και φλεγµονή των αρθρώσεων.
Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα: Είναι µια επώδυνη, συχνά εξελισσόµενη χρόνια φλεγµονώδης νόσος, που µπορεί να προκαλέσει αναπηρία. Τείνει να προσβάλλει άτοµα νεαρής ηλικίας, κυρίως άνδρες, στο τέλος της εφηβείας τους και σε ηλικία 20-30 ετών. Είναι γενικότερα γνωστή ως σπονδυλοαρθρίτιδα.
Κοινά χαρακτηριστικά συµπτώµατα αυτών των νοσηµάτων είναι:
Πόνος στο µυοσκελετικό σύστηµα που, ανάλογα µε τη µορφή και την εντόπιση της πάθησης, µπορεί να αφορά αρθρώσεις, τένοντες, ορογόνους θυλάκους, µυς, οστά, τη µέση ή τον αυχένα.
Δυσκαµψία των αρθρώσεων, δηλ. δυσκολία στην κίνηση των αρθρώσεων, µετά από την ανάπαυση. Η σοβαρότητα µάλιστα και η διάρκεια της δυσκαµψίας είναι πολύ χρήσιµες στη διάκριση µεταξύ ορισµένων ρευµατικών παθήσεων.
Διαταραχή των κινητικών λειτουργιών, δηλ. δυσκολία στις κινήσεις ή περιορισµός των κινήσεων των αρθρώσεων ή της µέσης ή του αυχένα.
Στις φλεγµονώδεις ρευµατικές παθήσεις µπορεί να εµφανιστούν επιπλέον:
Γενικά συµπτώµατα, π.χ. πυρετός, καταβολή δυνάµεων και αίσθηµα κακουχίας.
Εξωαρθρικά συµπτώµατα. Όταν, εκτός από το µυοσκελετικό σύστηµα, έχουν προσβληθεί από τη ρευµατική πάθηση και άλλα όργανα ή συστήµατα, µπορεί ο ασθενής να παρουσιάζει και διάφορα άλλα συµπτώµατα, όπως εξανθήµατα µε ή χωρίς κνησµό (φαγούρα), εξελκώσεις στο στόµα, κοκκίνισµα ή πόνο στα µάτια, ξηροφθαλµία που εκδηλώνεται µε την αίσθηση ότι υπάρχει ξένο σώµα ή σκόνη µέσα στα µάτια, τριχόπτωση, κεφαλαλγία, βήχα, δύσπνοια κ.λπ.
Θεραπεία
Σήµερα, µε την έγκαιρη θεραπευτική αντιµετώπιση των ρευµατικών νοσηµάτων, οι γιατροί µπορούν να πετύχουν δραστική µείωση των δυσµενών τους επιπτώσεων.
Χρειάζονται όµως δύο βασικές προϋποθέσεις: έγκαιρη διάγνωση και πρώιµη και ορθή θεραπευτική παρέµβαση. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία µπορεί να σταµατήσει την προοδευτική καταστροφή των αρθρώσεων. «Για να εξασφαλισθεί η έγκαιρη διάγνωση και να αποφευχθεί η περιπλάνηση των ασθενών σε διαφορετικές ειδικότητες, κάτι που τις περισσότερες φορές επιδρά αρνητικά και στην εξέλιξη των νοσηµάτων, θα πρέπει να βελτιωθεί η εκπαίδευση των γενικών γιατρών, των παθολόγων και των ορθοπεδικών στη Ρευµατολογία, κυρίως όµως, να δηµιουργηθεί ένα ολοκληρωµένο, οργανωµένο δίκτυο πρωτοβάθµιας φροντίδας», τονίζει στο Life Positive, η Πρόεδρος του Συλλόγου Ρευµατοπαθών Κρήτης, κυρία Κατερίνα Κουτσογιάννη.
Η ανακάλυψη, τα τελευταία χρόνια, των βιολογικών παραγόντων και η εισαγωγή τους στη θεραπευτική αντιµετώπιση αρκετών φλεγµονωδών ρευµατικών παθήσεων αποτελεί τη σηµαντικότερη µέχρι σήµερα θεραπευτική εξέλιξη στη Ρευµατολογία. Συµπληρωµατικά, η σωµατική άσκηση, όπως συστήνεται από τον εργοθεραπευτή και τον φυσικοθεραπευτή, παίζει επίσης σηµαντικό ρόλο στη θεραπευτική διαδικασία, µε κύριο στόχο τη διατήρηση και βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων.
Στην πλειοψηφία των ασθενών, τα νέα, βιολογικά φάρµακα ανακουφίζουν γρήγορα από τη φλεγµονή, µειώνοντας τον πόνο και τη διόγκωση στις αρθρώσεις. Η καταστροφή των αρθρώσεων επιβραδύνεται και οι ασθενείς αισθάνονται υγιέστεροι και πιο ζωντανοί. Η ύφεση αυτή µπορεί να διατηρηθεί επ’ αόριστο, υπό την προϋπόθεση της συνεχούς και µακροχρόνιας εφαρµογής του θεραπευτικού προγράµµατος, υπό την παρακολούθηση ρευµατολόγου.
«Η µακρόχρονη ύφεση των συµπτωµάτων και καταστολή των νοσηµάτων µας µε τη βοήθεια των βιοτεχνολογικών θεραπειών και η αναβάθµιση της ποιότητα της ζωής µας, µάς καθιστά παραγωγικά άτοµα µε λιγότερες απουσίες από την εργασία µας, ενεργούς πολίτες, εξασφαλίζει δε τη µειωµένη δαπάνη νοσοκοµειακής περίθαλψης και αποκατάστασης και τέλος την µείωση των αναπηρικών συντάξεων και επιδοµάτων», εξηγεί η κυρία Κουτσογιάννη.
Όταν ένας ασθενής σταµατήσει να λαµβάνει το φάρµακό του, τα προβλήµατα επανέρχονται. Γι’ αυτό και «η απρόσκοπτη, χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες και κόστος πρόσβαση στο φάρµακο είναι ένα από τα βασικά ζητούµενα των ρευµατοπαθών», επισηµαίνει η ίδια. Η ένταξη ωστόσο των νέων, βιολογικών θεραπειών στη λίστα των φαρµάκων υψηλού κόστους συνεπάγεται πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες για την προµήθειά τους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, φαρµακεία κρατικών νοσοκοµείων έχουν αρνηθεί να τα χορηγήσουν, για να µην επιβαρύνουν τον προϋπολογισµό τους, αποκαλύπτει η πρόεδρος των Ρευµατοπαθών Κρήτης. Ακόµη δυσχερέστερη διαφαίνεται η κατάσταση, µε τη λειτουργία του ΕΟΠΥΥ, καθώς οι ασθενείς, ειδικά οι διαµένοντες στην επαρχία, θα πρέπει στο εξής να διανύουν τεράστιες αποστάσεις για την προµήθεια των φαρµάκων τους, από νοσοκοµείο ή φαρµακείο του ασφαλιστικού φορέα.
Σοβαρό πρόβληµα στην περίθαλψη των ρευµατοπαθών είναι και η ύπαρξη µικρού αριθµού οργανωµένων ρευµατολογικών κλινικών σε πανελλαδική κλίµακα, µε αποτέλεσµα να δηµιουργείται συσσώρευση ασθενών, που υπονοµεύει την αξιοπρεπή και ασφαλή περίθαλψή τους. Ενδεικτικά, για την Κρήτη των 650.000 κατοίκων και ολόκληρη την περιφέρεια της Δωδεκανήσου υπάρχει µια και µοναδική Ρευµατολογική Κλινική στο Ηράκλειο της Κρήτης, µε τρεις µόνο ειδικευµένους ρευµατολόγους!
Δεν υπάρχουν σχόλια: