Μύθος 1ος
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την υπέρταση είναι ο κίνδυνος να πάθει ο άρρωστος εγκεφαλική αιμορραγία από απότομη αύξηση της αρτηριακής του πίεσης.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την υπέρταση είναι ο κίνδυνος να πάθει ο άρρωστος εγκεφαλική αιμορραγία από απότομη αύξηση της αρτηριακής του πίεσης.
Αλήθεια
Ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μικρός. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλείται όχι από αιμορραγία, αλλά το φράξιμο εγκεφαλικής αρτηρίας, δηλαδή με τον ίδιο μηχανισμό με τον οποίο προκαλείται και το έμφραγμα. Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος της άμεσης πρόκλησης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ελαττώνεται απότομα η αρτηριακή πίεση σε ένα υπερτασικό άτομο (π.χ., με τη χορήγηση χαπιών που τοποθετούνται κάτω από τη γλώσσα).
Ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μικρός. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλείται όχι από αιμορραγία, αλλά το φράξιμο εγκεφαλικής αρτηρίας, δηλαδή με τον ίδιο μηχανισμό με τον οποίο προκαλείται και το έμφραγμα. Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος της άμεσης πρόκλησης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ελαττώνεται απότομα η αρτηριακή πίεση σε ένα υπερτασικό άτομο (π.χ., με τη χορήγηση χαπιών που τοποθετούνται κάτω από τη γλώσσα).
Μύθος 2ος
Επικίνδυνη είναι η αύξηση της διαστολικής (“μικρής”) κυρίως και όχι τόσο της συστολικής (“μεγάλης”) πίεσης.
Επικίνδυνη είναι η αύξηση της διαστολικής (“μικρής”) κυρίως και όχι τόσο της συστολικής (“μεγάλης”) πίεσης.
Αλήθεια
Από πολλές μελέτες είχε αποδειχθεί ότι η αύξηση της συστολικής (“μεγάλης”) πίεσης αποτελεί παράγοντα κινδύνου για νόσο της καρδιάς και των αγγείων εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο από την αύξηση της διαστολικής (“μικρής”) πίεσης.
Από πολλές μελέτες είχε αποδειχθεί ότι η αύξηση της συστολικής (“μεγάλης”) πίεσης αποτελεί παράγοντα κινδύνου για νόσο της καρδιάς και των αγγείων εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο από την αύξηση της διαστολικής (“μικρής”) πίεσης.
Μύθος 3ος
Σε έναν υπερτασικό που καπνίζει η ρύθμιση της αρτηριακής του πίεσης αρκεί για να τον προφυλάξει από νοσήματα της καρδιάς και των αγγείων.
Σε έναν υπερτασικό που καπνίζει η ρύθμιση της αρτηριακής του πίεσης αρκεί για να τον προφυλάξει από νοσήματα της καρδιάς και των αγγείων.
Αλήθεια
Αν και οι καπνιστές δεν έχουν υψηλότερες τιμές αρτηριακής πίεσης από όσο οι μη καπνιστές, το κάπνισμα αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο. Σε όσους συνεχίζουν να καπνίζουν η προστασία που εξασφαλίζει η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης με φάρμακα είναι περιορισμένη.
Αν και οι καπνιστές δεν έχουν υψηλότερες τιμές αρτηριακής πίεσης από όσο οι μη καπνιστές, το κάπνισμα αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο. Σε όσους συνεχίζουν να καπνίζουν η προστασία που εξασφαλίζει η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης με φάρμακα είναι περιορισμένη.
Μύθος 4ος
Η φαρμακευτική θεραπεία πρέπει να εφαρμόζεται αμέσως μετά τη διαπίστωση της υπέρτασης για να προλαμβάνονται οι κίνδυνοι που συνεπάγεται η αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Η φαρμακευτική θεραπεία πρέπει να εφαρμόζεται αμέσως μετά τη διαπίστωση της υπέρτασης για να προλαμβάνονται οι κίνδυνοι που συνεπάγεται η αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Αλήθεια
Η πρόκληση βλάβης από την υπέρταση είναι μια μακροχρόνια διαδικασία. Όχι σπάνια, άτομα με τιμές διαστολικής (“μικρής”) αρτηριακής πίεσης 9-9,5 ή τιμές συστολικής (“μεγάλης”) αρτηριακής πίεσης 14-15 που παρακολουθούνται χωρίς φαρμακευτική παρέμβαση, παρουσιάζουν υποχώρηση των τιμών της αρτηριακής τους πίεσης σε κανονικά επίπεδα. Για το λόγο αυτό, όταν η αύξηση της πίεσης είναι σχετικά μικρή, δεν υπάρχει λόγος να σπεύδει κανείς να χορηγήσει θεραπεία πριν να αποκλείσει το ενδεχόμενο η αύξηση αυτή να είναι περιστασιακή.
Η πρόκληση βλάβης από την υπέρταση είναι μια μακροχρόνια διαδικασία. Όχι σπάνια, άτομα με τιμές διαστολικής (“μικρής”) αρτηριακής πίεσης 9-9,5 ή τιμές συστολικής (“μεγάλης”) αρτηριακής πίεσης 14-15 που παρακολουθούνται χωρίς φαρμακευτική παρέμβαση, παρουσιάζουν υποχώρηση των τιμών της αρτηριακής τους πίεσης σε κανονικά επίπεδα. Για το λόγο αυτό, όταν η αύξηση της πίεσης είναι σχετικά μικρή, δεν υπάρχει λόγος να σπεύδει κανείς να χορηγήσει θεραπεία πριν να αποκλείσει το ενδεχόμενο η αύξηση αυτή να είναι περιστασιακή.
Μύθος 5ος
Σε ελαφριές περιπτώσεις υπέρτασης αρκεί η χορήγηση ορισμένων αντιυπερτασικών φαρμάκων (π.χ. διουρητικών) δυο ή τρεις φορές την εβδομάδα.
Σε ελαφριές περιπτώσεις υπέρτασης αρκεί η χορήγηση ορισμένων αντιυπερτασικών φαρμάκων (π.χ. διουρητικών) δυο ή τρεις φορές την εβδομάδα.
Αλήθεια
Ένα άτομο ή είναι υπερτασικό ή δεν είναι. Αν είναι υπερτασικό, πρέπει να παίρνει ένα φάρμακο τόσο συχνά, όσο χρειάζεται για να εξασφαλίζεται καθημερινή δράση σε 24ωρη βάση, άρα κάθε μέρα. Αν δεν είναι υπερτασικό, τότε δεν χρειάζεται να παίρνει καθόλου αντιυπερτασικά φάρμακα.
Ένα άτομο ή είναι υπερτασικό ή δεν είναι. Αν είναι υπερτασικό, πρέπει να παίρνει ένα φάρμακο τόσο συχνά, όσο χρειάζεται για να εξασφαλίζεται καθημερινή δράση σε 24ωρη βάση, άρα κάθε μέρα. Αν δεν είναι υπερτασικό, τότε δεν χρειάζεται να παίρνει καθόλου αντιυπερτασικά φάρμακα.
Μύθος 6ος
Στους ηλικιωμένους η αρτηριακή πίεση δεν πρέπει να ελαττώνεται όταν είναι αυξημένη, επειδή τα διάφορα όργανα, όπως ο εγκέφαλος και οι νεφροί, έχουν “συνηθίσει” να λειτουργούν με αυτή την πίεση.
Στους ηλικιωμένους η αρτηριακή πίεση δεν πρέπει να ελαττώνεται όταν είναι αυξημένη, επειδή τα διάφορα όργανα, όπως ο εγκέφαλος και οι νεφροί, έχουν “συνηθίσει” να λειτουργούν με αυτή την πίεση.
Αλήθεια
Στην πραγματικότητα, η σταδιακή μείωση της αρτηριακής πίεσης όταν είναι αυξημένη ελαττώνει στους ηλικιωμένος τον κίνδυνο από καρδιαγγειακά νοσήματα σε βαθμό μεγαλύτερο από όσο στους νέους.
Στην πραγματικότητα, η σταδιακή μείωση της αρτηριακής πίεσης όταν είναι αυξημένη ελαττώνει στους ηλικιωμένος τον κίνδυνο από καρδιαγγειακά νοσήματα σε βαθμό μεγαλύτερο από όσο στους νέους.
Μύθος 7ος
Η απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε υψηλά επίπεδα (π.χ. 20/11) είναι υπερτασική κρίση και πρέπει να αντιμετωπίζεται επειγόντως.
Η απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε υψηλά επίπεδα (π.χ. 20/11) είναι υπερτασική κρίση και πρέπει να αντιμετωπίζεται επειγόντως.
Αλήθεια
Αυτή καθεαυτή η τιμή της αρτηριακής πίεσης ή η ταχύτητα ανόδου της δεν αποτελούν κριτήρια για να χαρακτηριστεί μια κατάσταση επείγουσα. Τέτοιες αυξήσεις μπορούν να συμβούν και σε φυσιολογικά άτομα κάτω από συνθήκες στρες. Σημασία έχει η μακροχρόνια και όχι η περιστασιακή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Αυτή καθεαυτή η τιμή της αρτηριακής πίεσης ή η ταχύτητα ανόδου της δεν αποτελούν κριτήρια για να χαρακτηριστεί μια κατάσταση επείγουσα. Τέτοιες αυξήσεις μπορούν να συμβούν και σε φυσιολογικά άτομα κάτω από συνθήκες στρες. Σημασία έχει η μακροχρόνια και όχι η περιστασιακή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Μύθος 8ος
Ο υπερτασικός είναι σε θέση να `καταλαβαίνει’ πότε ανεβαίνει η πίεσή του με βάση τα συμπτώματα που του προκαλεί.
Ο υπερτασικός είναι σε θέση να `καταλαβαίνει’ πότε ανεβαίνει η πίεσή του με βάση τα συμπτώματα που του προκαλεί.
Αλήθεια
Με εξαίρεση τις πολύ σπάνιες περιπτώσεις υπερτασικής εγκεφαλοπάθειας (πολύ υψηλές τιμές πίεσης που συνοδεύονται από απώλεια προσανατολισμού και αδυναμία καλής επικοινωνίας), δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση του ύψους της αρτηριακής πίεσης με την εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως είναι ο πονοκέφαλος ή η ζάλη. Η λανθασμένη αντίληψη ότι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης γίνεται υποκειμενικά αισθητή οδηγεί σε περιστασιακή λήψη φαρμάκων βασισμένη στα συμπτώματα, ενώ το σωστό είναι να εφαρμόζεται σταθερή θεραπεία όταν διαπιστώνονται αυξημένες τιμές πίεσης σε μετρήσεις ανεξάρτητες από την παρουσία συμπτωμάτων.
Με εξαίρεση τις πολύ σπάνιες περιπτώσεις υπερτασικής εγκεφαλοπάθειας (πολύ υψηλές τιμές πίεσης που συνοδεύονται από απώλεια προσανατολισμού και αδυναμία καλής επικοινωνίας), δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση του ύψους της αρτηριακής πίεσης με την εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως είναι ο πονοκέφαλος ή η ζάλη. Η λανθασμένη αντίληψη ότι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης γίνεται υποκειμενικά αισθητή οδηγεί σε περιστασιακή λήψη φαρμάκων βασισμένη στα συμπτώματα, ενώ το σωστό είναι να εφαρμόζεται σταθερή θεραπεία όταν διαπιστώνονται αυξημένες τιμές πίεσης σε μετρήσεις ανεξάρτητες από την παρουσία συμπτωμάτων.
Μύθος 9ος
Υπάρχει μια μορφή αύξησης της αρτηριακής πίεσης, η καλούμενη “νευροπίεση”, που είναι λιγότερο επικίνδυνη από την πραγματική υπέρταση και που, ούτως ή άλλως, δεν μπορεί να την ελέγξει κανείς επειδή δεν οφείλεται σε κάποια οργανική διαταραχή, αλλά εξαρτάται από ανεξέλεγκτες εξωτερικές επιδράσεις, όπως συγκίνηση, φόβο, οργή, θυμό κ.λπ.
Υπάρχει μια μορφή αύξησης της αρτηριακής πίεσης, η καλούμενη “νευροπίεση”, που είναι λιγότερο επικίνδυνη από την πραγματική υπέρταση και που, ούτως ή άλλως, δεν μπορεί να την ελέγξει κανείς επειδή δεν οφείλεται σε κάποια οργανική διαταραχή, αλλά εξαρτάται από ανεξέλεγκτες εξωτερικές επιδράσεις, όπως συγκίνηση, φόβο, οργή, θυμό κ.λπ.
Αλήθεια
Η συγκινησιακή επίδραση στην αρτηριακή πίεση ισχύει για όλα τα άτομα, υπερτασικά και μη (σε ένα φυσιολογικό άτομο που οδηγεί και πατάει φρένο για να μη σκοτώσει ένα πεζό που πετάγεται μπροστά του, η πίεση μπορεί να φθάσει στα 22), αλλά όταν κανείς χαρακτηριστεί υπερτασικός με βάση τα σωστά κριτήρια, ο κίνδυνος εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το ύψος της αρτηριακής πίεσης σε συνθήκες ηρεμίας και τη συνύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως είναι η αυξημένη χοληστερίνη, το κάπνισμα ή η παχυσαρκία. Αθώα πίεση του τύπου της “νευροπίεσης” δεν υπάρχει.
Η συγκινησιακή επίδραση στην αρτηριακή πίεση ισχύει για όλα τα άτομα, υπερτασικά και μη (σε ένα φυσιολογικό άτομο που οδηγεί και πατάει φρένο για να μη σκοτώσει ένα πεζό που πετάγεται μπροστά του, η πίεση μπορεί να φθάσει στα 22), αλλά όταν κανείς χαρακτηριστεί υπερτασικός με βάση τα σωστά κριτήρια, ο κίνδυνος εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το ύψος της αρτηριακής πίεσης σε συνθήκες ηρεμίας και τη συνύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως είναι η αυξημένη χοληστερίνη, το κάπνισμα ή η παχυσαρκία. Αθώα πίεση του τύπου της “νευροπίεσης” δεν υπάρχει.
Mύθος 10ος
Η υπέρταση προκαλεί ρινορραγία, που αποτελεί, άλλωστε, μηχανισμό-δικλείδα ασφαλείας, με τον οποίο ο οργανισμός προστατεύεται από την υπέρταση (“ανοίγει η μύτη για να φύγει το περισσευούμενο αίμα”). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται επείγουσα αντιμετώπιση της υπέρτασης.
Η υπέρταση προκαλεί ρινορραγία, που αποτελεί, άλλωστε, μηχανισμό-δικλείδα ασφαλείας, με τον οποίο ο οργανισμός προστατεύεται από την υπέρταση (“ανοίγει η μύτη για να φύγει το περισσευούμενο αίμα”). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται επείγουσα αντιμετώπιση της υπέρτασης.
Αλήθεια
Στο σύνολο σχεδόν των περιπτώσεων η ρινορραγία προέρχεται από κάποια φλέβα. Δεν έχει, επομένως, οποιαδήποτε σχέση με την πίεση μέσα στις αρτηρίες, αλλά οφείλεται σε τοπικούς λόγους (π.χ., ξηρότητα βλεννογόνου, ρινίτιδα, παρέκκλιση διαφράγματος κ.λπ.). Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης είναι το αποτέλεσμα της ανησυχίας που προκαλεί στον άρρωστο η ρινορραγία και όχι η το αίτιο της τελευταίας. Η μόνη περίπτωση που δικαιολογεί επείγουσα αντιμετώπιση της αρτηριακής πίεσης είναι η πολύ σπάνια περίπτωση της αιμορραγίας από αρτηρία της ρινικής κοιλότητας (το αίμα τινάζεται σαν πίδακας κατά ώσεις).
Στο σύνολο σχεδόν των περιπτώσεων η ρινορραγία προέρχεται από κάποια φλέβα. Δεν έχει, επομένως, οποιαδήποτε σχέση με την πίεση μέσα στις αρτηρίες, αλλά οφείλεται σε τοπικούς λόγους (π.χ., ξηρότητα βλεννογόνου, ρινίτιδα, παρέκκλιση διαφράγματος κ.λπ.). Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης είναι το αποτέλεσμα της ανησυχίας που προκαλεί στον άρρωστο η ρινορραγία και όχι η το αίτιο της τελευταίας. Η μόνη περίπτωση που δικαιολογεί επείγουσα αντιμετώπιση της αρτηριακής πίεσης είναι η πολύ σπάνια περίπτωση της αιμορραγίας από αρτηρία της ρινικής κοιλότητας (το αίμα τινάζεται σαν πίδακας κατά ώσεις).
Μύθος 11ος
Το σκόρδο κάνει καλό στην πίεση.
Το σκόρδο κάνει καλό στην πίεση.
Αλήθεια
Το σκόρδο έχει βρεθεί ότι μπορεί να προκαλέσει μικρή ελάττωση της αρτηριακής πίεσης όταν χορηγείται σε σχετικά μεγάλες ποσότητες (π.χ., 10-25 σκελίδες νωπού σκόρδου την ημέρα). Τα σκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι εκχυλίσματα ή αποστάγματα σκόρδου, που δεν έχουν όμως, σταθερή περιεκτικότητα στη δραστική ουσία που περιέχει το σκόρδο και επομένως, είναι δύσκολο να εξασφαλίσουν σταθερή δόση. Επιπλέον, ακόμα και τα “χάπια” σκόρδου προκαλούν τη χαρακτηριστική δυσάρεστη μυρωδιά από το στόμα αυτού που τα παίρνει.
Το σκόρδο έχει βρεθεί ότι μπορεί να προκαλέσει μικρή ελάττωση της αρτηριακής πίεσης όταν χορηγείται σε σχετικά μεγάλες ποσότητες (π.χ., 10-25 σκελίδες νωπού σκόρδου την ημέρα). Τα σκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι εκχυλίσματα ή αποστάγματα σκόρδου, που δεν έχουν όμως, σταθερή περιεκτικότητα στη δραστική ουσία που περιέχει το σκόρδο και επομένως, είναι δύσκολο να εξασφαλίσουν σταθερή δόση. Επιπλέον, ακόμα και τα “χάπια” σκόρδου προκαλούν τη χαρακτηριστική δυσάρεστη μυρωδιά από το στόμα αυτού που τα παίρνει.
Μύθος 12ος
Τα πορτοκάλια αυξάνουν την πίεση.
Τα πορτοκάλια αυξάνουν την πίεση.
Αλήθεια
Αντιθέτως, υπάρχουν ενδείξεις για το ότι οι πλούσιες σε κάλιο τροφές, όπως τα πορτοκάλια, προστατεύουν από την υπέρταση και εν πάση περιπτώσει, οι υπερτασικοί που παίρνουν διουρητικά πρέπει να παίρνουν τροφές πλούσιες σε κάλιο, όπως είναι τα πορτοκάλια.
Αντιθέτως, υπάρχουν ενδείξεις για το ότι οι πλούσιες σε κάλιο τροφές, όπως τα πορτοκάλια, προστατεύουν από την υπέρταση και εν πάση περιπτώσει, οι υπερτασικοί που παίρνουν διουρητικά πρέπει να παίρνουν τροφές πλούσιες σε κάλιο, όπως είναι τα πορτοκάλια.
Δεν υπάρχουν σχόλια: